تاریخچه عکاسی در ایران و جهان

عکاسی چیست؟

عکاسی یا فرتوگرافی یا فتوگرافی در لغت به معنای عکاسی و عکسبرداری است و به عمل و شغل عکاس نیز گفته می شود. در واقع فوتوگرافی کلمه ای یونانی است که از دو کلمه فتو به معنی نور و گرافی به معنی ثبت یا نگراش است. پس فتوگرافی به معنی نقش کردن با نور است.

تاریخچه عکاسی

عکاسی یک هنر است. این هنر در سال ۱۸۳۰ میلادی اختراع شد، البته ده سال بعد به رسمیت شناخته شد و تا امروز که به صنعت تبدیل شده است، این مسئله دارای سیر تکاملی است که با هم با روند آن آشنا خواهیم شد…

قبل از اینکه عکاسی ایجاد شود، مردم، اصول و نحوه کار آن را می دانستند. آن ها می توانستند تصویر را روی دیوار یا تکه کاغذ پردازش کنند، با این حال چاپ کردن در آن زمان امکان پذیر نبود، زیرا حفظ نور، کاری بسیار سخت تر از طرح ریزی آن بود. ابزار مورد استفاده برای پردازش تصاویر، تاریک خانه نامیده می شد و چند قرن طول کشید تا عکاسی به راه بیفتد.

اعتقاد بر این است که تاریک خانه حدود قرن ۱۳ تا ۱۴ اختراع شده با این حال یک نسخه خطی از یک دانشمند عربی به نام حسن ایبن در قرن دهم وجود دارد و اصولی را توصیف می کند که در کدام تاریک خانه کار می کند و در آن عکاسی مشابه امروز بر پایه آن است.

تاریک خانه در اصل یک فضای تاریک و بسته به شکل یک جعبه با یک سوراخ در یک طرف آن است. این سوراخ باید به اندازه کافی کوچک باشد تا دوربین به درستی کار کند. روشی که کار می کند این است که به خاطر قوانین نوری، نوری که از حفره ریز وارد می شود تبدیل به یک تصویر بر روی سطح می شود و آن را تشکیل می دهد، یعنی دیوار جعبه.

با این حال، تصویر وارونه نشان داده شد، بنابراین همه چیزی که امروز اصول دوربین آنالوگ را متفاوت می سازد، آینه و فیلم است که برای ثبت و حفظ تصویر ایجاد شده توسط نور مورد استفاده قرار می گیرد.

اعتقاد بر این است که اصول عکس به طور گسترده توسط هنرمندان رنسانس مانند لئوناردو، میکل آنژ و دیگران مورد استفاده قرار می گرفت. در اواسط قرن ۱۶، جووانی باتیستا، یک محقق ایتالیایی مقاله ای درباره نحوه استفاده از تاریک خانه در کمک به فرآیند آسان تر نوشت.

او تصویر مردم بیرون از تاریک خانه را بر روی بوم داخل آن تصویر کرد، سپس تصویر را کنار کشید و سعی کرد آن را کپی کند. امروزه ما می توانیم بگوییم که تاریک خانه یک نمونه اولیه از دوربین عکاسی مدرن بود.

بیشتر بخوانید: معرفی کتاب تاریخ عکاسی نوشته بومونت نیوهال

تاریخچه عکاسی و اولین دوربین ها

مفهوم اصلی عکاسی از قرن پنجم تا کنون در سراسر جهان وجود داشته است، تا زمانی که دانشمند عراقی چیزی به نام تاریک خانه در قرن یازدهم ساخت و حتی پس از آن دوربین واقعا تصاویری را ثبت نکرد، بلکه به سادگی آن ها را روی سطح دیگری قرار داد، البته با تصویری وارونه.

اولین دوربین از سوراخ کوچکی در یک چادر برای تهیه تصویر از بیرون چادر به درون آن منطقه تاریک استفاده کرد. تا قرن هفدهم، دوربین به اندازه ای نبود که قابل حمل باشد، لنزهای اصلی برای تمرکز نور نیز در این زمان معرفی شدند.

عکاسی، به مفهومی که امروزه می شناسیم، در اواخر دهه ۱۸۳۰ در فرانسه آغاز شد.

جوزف روتنبرگ از یک دوربین قابل حمل استفاده کرد تا یک بشقاب مفرغی پوشیده شده با قیر را در معرض نور قرار دهد. این اولین تصویری است که به سرعت محو نشد.

موفقیت جوزف منجر به تعدادی از آزمایش ها و تجربیات دیگر شد. کلیشه چاپ، صفحه حساس عکاسی و صفحات خیس تقریبا در نیمه اواخر دهه ۱۸۰۰ رشد یافتند و در توسعه عکاسی مدرن نقش داشتند.

تاریخچه عکاسی در ایران و جهان

تاریخچه عکاسی در ایران و جهان

عکاسی تنها برای حرفه ای ها و افراد بسیار ثروتمند بود تا زمانی که جورج ایستمن یک شرکت به نام کودک در دهه ۱۸۸۰ راه اندازی کرد. ایستمن یک رول انعطاف پذیر فیلم درست کرد که نیاز به تغییر مداوم صفحات جامد نداشت. این کار به او این امکان را داد که یک دوربین مجهز درست کند که قابلیت نگه داری ۱۰۰ فیلم را داشت. دوربین یک لنز کوچک بدون هیچ تنظیمی داشت.

مشتری عکس می گیرد و دوربین را به کارخانه میفرستد تا فیلم چاپ شود، این شرکت دارای یک شعار بود (شما فقط یک دکمه را فشار دهید بقیش با ما)، این اولین دوربینی بود که شبیه دوربین های مدرن بود و برای افراد متوسط جامعه ارزان بود.

آغاز جنگ و عکاسی

در حدود سال ۱۹۳۰، هانری کارتیه برسون و دیگر عکاسان شروع به استفاده از دوربین های ۳۵ میلی متری کوچک برای ثبت تصاویری از زندگی به جای روی صحنه دادن عکس ها کردند. وقتی جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۳۹ شروع شد، بسیاری از عکاسان خبری این سبک را پذیرفتند.

حالت عکسبرداری جنگ جهانی اول به تصاویر گرافیکی جنگ و عواقب آن مربوط میشد؛ تصاویری مانند عکس جوئل، بالا بردن پرچم در ایوو جیما، واقعیت جنگ را به ارمغان آورد و به مردم آمریکا کمک کرد. این سبک ثبت لحظات سرنوشت ساز، چهره عکاسی را برای همیشه شکل می دهد.

تاریخچه عکاسی در ایران و جهان

در همان زمان که دوربین ۳۵ میلی متری در حال محبوب شدن بود، این شرکت دوربین پوالروید مدل ۹۵ را معرفی کرد. مدل ۹۵ از یک فرآیند شیمیایی محرمانه برای پیشرفت فیلم درون دوربین در کمتر از یک دقیقه استفاده کرد. این دوربین جدید نسبتا گران قیمت بود، اما تازگی تصاویر لحظه ای توجه مردم را جلب کرد. در اواسط دهه ۱۹۶۰، بسیاری از مدل ها را در بازار داشت و قیمت ها کاهش یافتند تا افراد بیشتری بتوانند هزینه آن را تقبل کنند.

تاریخچه عکاسی در ایران و جهان

تاریخچه عکاسی در ایران 

عکاسی در ایران نیز دارای سابقه بسیار طولانی است. عکاسی در سال ۱۸۴۲ یعنی به فاصله کمتر از سه سال از زمانی که در فرانسه اختراع شد، وارد دربار محمد شاه قاجار شد.

در سال های آغازین پیدایش عکاسی در ایران برخی از اروپاییانی که در مشاغل گوناگون در استخدام دولت ایران بودند نیز به تجربیاتی اندک در این زمینه دست زدند. این افراد اغلب معلمان رشته های مختلف دارالفنون بودند که مدرسه ای فنی برای تربیت افسران، مهندسان نظامی و غیرنظامی، پزشکان و مترجمان زبانهای خارجی به شمار می آمد و به دست امیرکبیر پایه ریزی و در سال ۱۸۵۰ میلادی تأسیس شده بود.

عکاسان ایرانی نیز همزمان با سال های اولیه پیدایش عکاسی در ایران دست به کار شدند و به تصویر جنبه های گوناگون زندگی مردم در دوران قاجار پرداختند. برای نمونه می توان به این نام ها اشاره کرد: شاهزاده ملک قاسم میرزا که شاید نخستین عکاس ایرانی باشد، آقا رضا عکاس باشی اولین عکاس حرفه ای و پرکار دربار ناصرالدین شاه که بسیاری از سفرها، مراسم و جنبه های گوناگون دوران حکومت طولانی ناصرالدین شاه را ثبت کرده است.

نمونه عکس های دوره محمدشاه که البته هیچکدام باقی نمانده اند را نباید با صنعت عکاسی مرسوم امروز یکی دانست، زیرا صنعت عکاسی فتوگرافی در سال ۱۲۶۵ هجری قمری اختراع شده است یعنی یک سال بعد از فوت آن پادشاه، و آنچه در عهد محمدشاه وجود داشت و ریشار خان عمل می کرد، دستگاه داگرئوتیپ بود که در سال ۱۸۳۹ میلادی به وجود آمده بود. سرآغاز عکاسی در ایران، رویدادها و حرکت هایی را دربردارد که گاه در نوع خود در جهان بی نظیر و برخی اوقات پیشرو حرکت های عکاسی در جهان است.

امیدواریم از این مقاله لذت برده باشید…

مجله اینترنتی تحلیلک