رنگ های دیروزی و امروزی

روزگاری بود که به‌ اصطلاح زرق‌ و برق، یعنی همان رنگ‌های ممتازی پسندیده می‌شد که قصد تسخیر بیننده را داشت و به سهولت به رخ کشیده می‌شد. دنیای ممتازین و متمایزین، ساده‌ترین خط فاصل خود با دیگران را از طریق استفاده اختصاصی از رنگ‌های آبی سلطنتی، عنابی، کهربایی، مشکی و طلایی رسم می‌کرد.

امروز رنگ‌های ساده‌تر و روشن‌تر که به کار تفاهم بیشتر می‌آید، مقبول‌تر است. حالا سایه‌های آبی و زرد و سبز و نارنجی را بیشتر می‌پسندند و از غلظت رنگ‌ها بسیار کاسته شده است. دوران آن مشکی های براق، خاکستری های سلطه‌طلب و طلایی و ماتیکی و عنابی گذشته است و رنگ‌های گرمی که به سفال و خاک و مس و فیروزه و کاه و سیب و هلو و گلابی و گل بنفشه و رنگ دریا و آسمان نزدیک‌تر است، در آثار هنری اطراف ما نیز فراوان‌تر دیده می‌شود.

هر طراح و یا هنرمندی ملزم است که روان‌شناسی محیط و تأثیر زمان و فرهنگ جاری و اوضاع اقتصادی و روحیه عمومی و حتی حوادث اجتماعی را در انتخاب رنگ رعایت کند. مثلاً در کشوری که در حال جنگ است، پیام‌های رنگ باید کاملاً با هراس و تلاش عمومی منطبق شود و نکوشد تا روحیه بی‌خیالی و بی‌مسئولیتی را دامن زند. طراح و هنرمند باید به یاد داشته باشد که غالباً انتخاب رنگ به خانم‌ها واگذار می شود، آن‌ها در خرید پارچه‌، لباس، لوازم خانه و … صاحب‌نظرند و حق نیز همین است، زیرا که آن‌ها ساعات بیشتری در تماس با این لوازم صرف می‌کنند. رعایت روحیه زنانه در ترکیب رنگ لوازم مصرفی و خانگی و حتی بسته‌بندی اغذیه شرط اول موفقیت هر کالایی است.

رنگ در زندگی عمومی

 تازه‌ترین تحقیقات درباره رنگ، روشن کرده است که خط مرزی بین رنگ‌های ترجیحی زنانه و مردانه چندان پر رنگ نیست. رنگ‌های جدید لباس از سوی زن و مرد به یکسان پذیرفته می‌شود. حتی در سال‌هایی که بنفش و قرمز دنیای مد خانم‌ها را تسخیر می‌کند، مردان نیز در استفاده از این رنگ‌ها تردید نکرده‌اند. این حقیقت طراح و هنرمند را به اصل دیگری در مجموعه جوامع اقتصادی و اجتماعی هدایت می‌کند که: جهان رو به همسانی و هم‌رنگی و همخوانی و هم‌بستگی به پیش می رود. اگر رنگ می‌تواند در این روند سهمی به‌ عهده بگیرد، هنرمند، طراح و یا تولیدکننده باید به این مهم توجه کند که رنگ نباید در خدمت نمایش تمایزات کهنه و مطرود قرار گیرد. رنگ‌ها باید آرامش و حوصله و تدبیر و تناسب و توافق را توصیه کنند و نه تفاخر و تعصب و تناقض را.

توجه به اصول تغییر یافته و یا در حال تغییر، خود می‌تواند اندیشه و احساس و ذوق صاحب اثر را تحریک کند که در جستجوی مناسب‌ترین زبان بیان رنگ، منطبق با کلیات پذیرفته ‌شده نوین برآید.

مثلاً طراح داخلی باید در نظر داشته باشد که انسان امروز عموماً دیگر نه در آن سالن‌های عریض و طویل با سقف‌های بلند و لوسترهای چند شاخه و اثاثیه عتیقه و پلکان‌های دوران ملکه ویکتوریا و غیره زندگی می‌کند و نه در آن بیغوله های دود گرفته خالی از رنگ که هیچ تناسب و ترکیبی در آن مفهوم نداشت. امروز فضای زندگی داخلی و خانوادگی انسان عموما آپارتمان‌هایی است که فاصله‌های حداقل و حداکثر مساحت را دارند. فضای محدودی که غالبا برای حرکت و بهره برداری کامل از نور و هوا کافی نیست و به همین دلیل رنگ می تواند بسیاری از محدودیت ها را از چشم پنهان و حتی جبران کند.

رنگ‌های به‌ کار رفته در فضای درونی باید بتواند همه چیز را بزرگ‌تر، روشن‌تر و دوستانه تر معرفی کند. تعادل رنگ در محیط زندگی، با استثناهای چاره ناپذیری مواجه است و آن هم انتخاب رنگ برای اتاق خواب و یا لباس کودکان و نوجوانان است. رعایت نیازهای روحی و رفتاری این گروه، لااقل تا آن‌جا که به انتخاب رنگ مربوط می شود، بیرون از دلواپسی ها و پسند و ناپسند های شما قرار می‌گیرد. بچه‌ها و نوجوانان در واقع بیشتر متعلق به بیرون از خانه اند و بیشتر در بیرون از محیط خانه به سر می‌برند و انتخاب رنگ برای لباس و کفش و کیف و کلاه و ملافه و حوله و غیره برای آن ها باید منطبق با فضای بسیار متنوع و رنگین بیرون از خانه و ذوق و روح بی آرام شان باشد که با سکون و بی‌تحرکی و آرامش درون خانه به کلی متفاوت و متغیر است.

تاثیر رنگ بر زندگی امروزی

تاثیر رنگ بر زندگی امروزی چنان است که گویی اینک پس از چند هزاره، بار دیگر بشر رنگ را کشف کرده است. نه ‌فقط تولید رنگ خود به صنعتی غول‌آسا و بس مدرن بدل شده است، بلکه تمامی دیگر صنایع نیز وابسته به رنگ است و خلاف نیست اگر بگوییم هر فرآورده ای هویت نهایی خود را در مرحله رنگ‌آمیزی به دست می آورد. رنگ‌ها امروز محصولات خشن و ناکامل صنعتی را به پدیده‌ای چشم نواز و خواستنی بدل می‌کنند و هر چیز کهنه ای با تعویض رنگ می‌تواند ناگهان به جلوه “آخرین مد” درآید. اقتصاد دنیای امروز می‌کوشد رنگ‌هایی را بیافریند که لااقل چند سالی پایدار بماند و پذیرفته شود، چنین رنگی از نظر کارشناسان، رنگ جاودانه خوانده می‌شود. با این‌ همه تکرار می‌کنیم که رنگ پدیده‌ای است که هنوز تمام توان و گستره کاربرد آن شناخته‌شده نیست، نمی‌توان برای معرفی هر رنگ کارت ویزیت چاپ زد و یا آن را در چارچوب توصیه‌های استاندارد محدود کرد.

اندیشه شجاع انسان دست‌انداز های نوین در استفاده از رنگ را کم‌کم تجربه می‌کند. ابتکار و نوآوری شجاعانه در استفاده از رنگ می‌تواند عملاً کار شما را متمایز جلوه دهد و از شما آرتیستی بسازد که راهکارهای استفاده از ابزارهای هنری را برای بنای جهان جدید می شناسد.

ظهور کامپیوتر و نرم‌افزارهای توانای جدید در عرصه هنر و گرافیک، سرعت مشاهده عینی در آمیزش رنگ‌ها با یکدیگر، هنرمند را موظف می‌کند که جلوه‌های جدید را بیازماید و از تکرار آثار کهنه منسوخ که به دوران ناتوانی‌ها و امکانات محدود تعلق داشت، پرهیز کند.

اینک وضع چنان است که گویی جادوگری دست به سینه در خدمت شماست و به محض این‌که اراده کنید به امیال شما جلوه عینی می‌بخشد. این تحول را به خدمت بخوانید و از مشاهده مستقیم و متنوع نهراسید، تصادف نیز ممکن است به یاری شما بیاید و همین طور که توانایی‌های نرم‌افزاری را آزمایش می کنید، رنگ و یا ترکیبی را بیابید که گنجینه ذهنی شما را غنی‌تر ‌کند. آرزو داریم که اندیشه درباره رنگ و رابطه بین آن‌ها، چنان‌که شاعری به سرودن قطعه‌ای دل‌نشین می‌اندیشد، در آثار شما به اندیشه جذاب و خلاق بدل شود.

با تحلیلک همراه باشید.

مجله اینترنتی تحلیلک