عوارض بی خوابی از منظر طب ایرانی و تدابیر لازم جهت داشتن خواب بهتر برای افراد
بیدار ماندن نیاز به انرژی دارد؛ لذا بیداری از منظر طب ایرانی به حرکت تشابه دارد، در هنگام بیداری مانند حرکت، نفس دائماً با برانگیختن ارواح و قوا و حرارت غریزی به سوی ظاهر و خارج بدن، در حال تحریک اعضا و جوارح است.
بنابراین بیداری طولانی مدت مانند افراط در حرکت، با مصرف قوای درونی باطن را سرد و ظاهر را گرم می کند.
بیداری مفرط از سویی با ایجاد حرارت و تحلیل رطوبات بدن، خشکی ایجاد می کند و از سوی دیگر ضعف هضم و عدم رطوبت بخشی به باطن بدن و اعضا رخ داده، در نتیجه تولید غذا کاهش می یابد و این خود سبب خشکی و لاغری بدن می شود.
بیشتر بخوانید: ارتباط بین بی خوابی و چاقی
خواب باعث سلامتی اعصاب به ویژه مغز است. بی خوابی باعث ضعف مغز، جنون و دردهای عصبی می شود، به عبارتی تمام بیماری هایی که به واسطه خستگی مغز ایجاد می شوند، می توانند از بی خوابی نشأت بگیرند.
بدین ترتیب هر چیزی که خواب را مخشوش کند، بدون واسطه در اعتدال اعصاب اثر می گذارد و از این رو سلامتی کل بدن را به خطر می‌اندازد.
عوارض بی خوابی مفرط بر بدن
پس به طور کلی بی‌خوابی مفرط عوارض متعددی را برای فرد ایجاد می‌کند که عبارتند از:
ضعف مغز و خشکی آن
به جهت آن که در بیداری حرارت، قوا و ارواح متوجه ظاهر بدن و اجرای افعال حواس ظاهری و حرکات ارادی می شوند، بیدار ماندن و بی خوابی موجب تحلیل ارواح، قوا و حرارت غریزی و ضعف می شود و از طرفی رطوبات مغز مصرف شده و باعث خشکی مغز می گردد.
بد رنگی پوست و فرورفتگی چشم ها
بی خوابی یا بیداری مفرط با افزایش گرمی و خشکی بدن سبب بد رنگی پوست و فرورفتگی چشم ها می شود.
بیشتر بخوانید: بی‌خوابی رفتاری در کودکان چیست
جنون
به دلیل ایجاد خشکی در اثر بی خوابی زیاد، مزاج دماغ (مغز) فاسد شده، اخلاط می سوزند و اخلاط عقل و جنون پدید می‌آید. از طرفی عوارض نفسانی مانند درد، رنج، اندیشه، اندوه، شادی و خشم خود می توانند سبب بی خوابی شوند؛ زیرا مانع سکون و آرامش نفس می شوند.
سوء هضم
در بیداری و بی خوابی به دلیل میل حرارت به ظاهر، هضم مختل می شود.
کم شدن رطوبات بدن
چون خواب تامین کننده رطوبات بدن است در نتیجه بی خوابی باعث مصرف شدن رطوبات اصلی بدن و در نهایت منجر به خشکی بدن می شود.
لاغری
به سبب تحلیل رطوبت و ضعف هضم، فرد لاغر می شود. وقتی هضم خوب نباشد و برای بدن غذا تولید نشود، مواد غذایی ذخیره شده در بدن نیز به تدریج تحلیل می یابند و باعث لاغر شدن فرد می شوند.
کم شدن قوای بدن
اگر فردی به مدت طولانی بیدار باشد، روح که محرک اعضا و جوارح است، کم شده و سبب ضعف جسمانی می شود.
کمک به رفع بی خوابی و تدابیر خواب خوب
رفع امتلا و پری بدن از اخلاط اضافی (پاکسازی)، مصرف یک کاسه کوچک سالاد کاهو به همراه مقداری هویج، روغن بادام شیرین، کمی هل و میخک و یا نوشیدن یک لیوان شیر گرم همراه با کمی عسل و پودر دارچین یک ساعت قبل از خواب، منقبض و سپس منبسط کردن عضلات بدن از نوک پا تا سر و صورت در بستر و هنگام خواب می تواند در رفع بی خوابی مفید باشد.
ماساژ پیشانی و حفره بینی و گیجگاه با روغن های مرطوب نظیر روغن بادام شیرین و گل بنفشه قبل از خواب نیز مفید است.
نوشیدن گلاب و اسپری کردن آن روی صورت و در فضای اتاق تا حد زیادی سبب تمدد اعصاب و تجربه خواب راحت می شود.
نوشیدن عرق اسطوخودوس، گل گاو زبان، بادرنجبویه می تواند ایجاد آرامش کرده و خوابی خوب را به شما هدیه دهد.
با تشکر از دکتر مرتضی مجاهدی
دکتر علیرضا یارقلی
مجله اینترنتی تحلیلک
