«جشنواره فیلم فجر» کما فی السابق

بعد از بلاتکلیفی بسیار، بالاخره تکلیف سی و نهمین جشنواره ملی فیلم فجر نیز مشخص شد. ساقی سلیمانی منتقد سینما در نوشته خود به جشنواره فیلم فجر امسال پرداخته است.

در ادامه این نوشته را به نقل از سینما جریان می خوانیم:

«دوازدهم آذرماه ۹۹ فراخوان آثار آغاز شد، ۱۶آذر تا ۱۵ دی ثبت نام فیلم ها انجام شد و رقم ۱۱۰ فیلم بدون هیات انتخاب از طریق رسانه ها به همه اعلام شد.

دبیری جشنواره امسال با «محمد مهدی طباطبایی نژاد» است که در آغاز نشستن بر این مسند در دفتری که تا همین آبان ماه، چند سال در اختیار «گروه هنر و تجربه» بود، در جوار «موزه سینما» جایی دنج و خوش آب و هوا نبش کوچه دلبر مستقر شد و هنر و تجربه ای ها را از آنجا به جایی دیگر کوچاندند.

دبیری جشنواره هم که به واقع «جشن واره» است و با تمام تلاش فیلمسازان باز هم سیاستگذاری هایش با فستیوال های فیلم در سطح جهان تفاوت های آشکار دارد، هر ساله به شکلی موروثی بین مدیران اداره ممیزی و سانسور یعنی اداره ارشاد خودمان دست به دست می شود.

هر سال هم تا جایی که امکانش هست از جنبه های فرهنگی و هنری کاسته و به جنبه های سیاسی این جشنواره افزوده می شود.

اما اینها توضیح واضحات است و بر کسی پوشیده نیست و ظاهرا پذیرفتنش برای حفظ این به ظاهر فستیوال فیلم لازم است. بالطبع فیلمسازان هم در این رقابت و اکران سالانه شرکت می کنند. اما این جنبه ها هیچکدام چه از نظر پروتکل های اجرایی و چه از نظر پروتکل های کرونایی بدون تغییر امسال هم بر همان رویه بوده است. می ماند نوع مشارکت.

در وضعیت قرمز کرونایی و آلودگی هوای تهران اولین چیزی که نه با لکنت و احتیاط که با حالتی نظامی و چکشی بیان شد، این بود که جشنواره آنلاین نخواهد بود و تمام. در حالی که در یک سال گذشته حداقل شاهد بودیم جشنواره فیلم مستند با تمام شباهت ها و تفاوت هایش با فجر توانست به بهترین شکل ممکن در قالب آنلاین کارش را به سرانجام برساند و بیش از سال های گذشته خبرساز شد و فیلم هایش بیش از سال های گذشته دیده شد و اهمیت سینمای مستند برای مخاطب خودش را نشان داد.

در فضای مجازی کمتر کسی بود که حداقل چندین فیلم مهم این جشنواره را نشناسد. البته مخاطب سینما مد نظر ماست وگرنه مردم اکثرا نان در سبد خانوار ندارند چه برسد به «سینما». ما هم که هنوز می نویسیم احتمالا شیدا و عاشقیم یا دیوانه فرقی هم نمی کند.

در جریان تولید فیلم های یک سال اخیر که خودشان را برای رساندن به جشنواره آماده می کردند با تمام مراقبت هایی که به عمل آوردند، عکس های پشت صحنه خیلی در معرض دید نباشد، چندین و چند مورد عکس و مدرک وجود دارد که به هیچ وجه بر رعایت پروتکل بهداشتی کرونا نه تنها نظارتی وجود نداشته بلکه تولید به همان سبک و سیاق جریان دارد. در آخرین روزهای پایان کار هم مثلا ۳۰ تا ۴۰ نفر تنگ هم بدون ماسک عکس یادگاری انداختند و لبخند زدند به ریش هرچه کرونا، چون بخش های اجرایی و در راس آنها وزارت ارشاد معتقد است سود در تولید است، اما چه میزان تولید و برای کدام پلتفرم؟

آیا وقت پرداخت بیشتر به فیلم های ارزان قیمت نبود؟ آیا وقت شکستن نرخ های تخیلی دستمزد در این سال های اخیر نبود؟ بی شک مافیای تولید ابدا همچین اجازه ای نمی دهد و مدیران دولتی هم در این سال ها جز عدد و ارقام و آماری که برای حفظ میزان منافع خود بر آن تسلط داشتند، بر میزان مشارکتشان در ابتذال کیفی نظری ندارند. «کمیت» جای «کیفیت» را گرفته و روش و منش بساز و بفروش ها در سینما هم رواج یافت و ماجرای پول های کثیف که شاید ده درصد آن تقش درآمد و آنچه ما دیدیم دم گاوی بود که از دهان آن کسی که گاو را با پوست خورده بود، بیرون مانده.

در همین یک هفته مسائلی شفاف تر شد. اول اینکه طبق معمول همیشه خبرها و نوع خبر رسانی های این چند ماه مانده به جشنواره به سمتی رفت که مشخص است نود درصد طراحی می شود تا چه فیلمی کجا بنشیند و کجا اکران شود و زمانش کی باشد و چقدر استقبال شود، اما خبرهایشان حتی گاهی به سمتی می رود که مخاطب بگوید این هم آخر توقیف می شود با این حرف هایی که تهیه کننده اش می زند یا خدا را شکر این یکی سریال از توقیف در آمد.

سال گذشته یکی از اعتراضات اصلی منتقدین شرکت فیلمی مثل خوب بد جلف ۲ فیلمی مختص گیشه که حالا سریالی هم شده است، بود، آن هم در بخش مسابقه فستیوال، مثلا اینها اموریست که بی تغییر در جریان است.

بی خبری اهالی رسانه و منتقدین تا دقیقه نود از نوع مشارکتشان امسال خیلی پر رنگ تر شده که خب احتمالا مثل اکثر صاحبان فیلم امسال اهالی رسانه و منتقدین هم از فیلتر ذهنی بخش های اجرایی گذشته و خودی ها خود به خود جدا شدند و خودشان خبر دارند که کی و کجا باید حضور داشته باشند. مردم هم که اعلام شده است، قرار است فیلم ها را با نهایت رعایت پروتکل های بهداشتی تماشا کنند که احتمالا می ماند نوع تهیه بلیت که به زودی در همین چند روز اعلام می شود.

داوری هم که مشخص شد، مثلا «خانم بیات» از بازیگران درخشان سریال درخشان «دل» اثر درخشنده «منوچهر هادی» قرار است یکی از داوران زحمتکش این دوره باشد که مثلا درباره بازی بازیگرانی چون خانم «لیلا حاتمی» اظهارنظر کند.

۶۲ فیلم هم حائز شرایط شناخته شدند از آن ۱۱۰ فیلم که فیلم های انبار خورده ای که کارگردان اثر دیگر در قید حیات نیست را هم شامل می شود.

کاخ جشنواره هم برگشت برج میلاد، همه چیز با زحمات همیشگی مدیران دولتی نعل به نعل مثل سابق در جریان است و بدون شک میز «هفت» داغ تر از پیش هر شب در تلویزیون فیلم ها را بالا پائین می کند و در آخر بدون شک «فیلم پیمایی فجر» با مشارکت پرشور مردم و اهالی رسانه به کار خود پایان خواهد داد و فیلم های ارزشی مند جوایز بسیاری را از آن خود کرده و یکی از کارگردان های خبرساز ارزشی مند امسال هم پیدا می شود که بگوید به من چرا سی تا سیمرغ ندادید و پیش از آنکه ویدئوهایش خیلی در فضای مجازی دست به دست بشود، خبری زردتر از ماجرای او به میان می آید و در اخبار و شاید در تاریخ سینما گم می شود و بی شک من نگران سلامتی «ناصر تقوایی» و پر خشم از مهاجرت اجباری «بهرام بیضایی» می مانم و آپدیت نمی شوم.»

ساقی سلیمانی