درس پنجم دروس هیئت – تعریف دایره منطقه البروج: منطقه حرکت ثانیه را -یعنی حرکت عظیمیه فلکه ثوابت را- دایره منطقه البروج گویند. و آن را فلک البروج، و دائره اوساط البروج، و منطقه فلک هشتم هم خوانند و…

درس چهارم دروس هیئت – تعریف دایره معدل النهار: منطقه حرکت اولی را که از دوائر عظام است، دایره معدل النهار گویند. و به اطلاق معدل النهار و به تخفیف معدل نامند و از آن تعبیر به منطقه فلک اعلی و اعظم و…

حرکت و اقسام آن در دروس هیئت (بسیطه، مختلفه، مفرده و مرکبه): حرکت خواه فلکی و خواه غیر فلکی، به بسیطه و مختلفه منقسم می‌شود. ولکن به اقتضای بحث منظور فلکی است. و باز حرکت به مفرده و مرکبه…

این مطلب به درس دوم کتاب دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی علامه حسن زاده آملی با مفاهیم محیط، قوس، وتر و زاویه در تقسیم دایره اختصاص دارد.

کتاب دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی با موضوع علم هیئت و برخی مسائل کاربردی علوم ریاضی، حاصل تدریس علامه حسن زاده آملی در حوزه علمیه قم بوده که در دو جلد حاوی یکصد و یازده درس که دروس ۱ تا ۶۵ آن در جلد اول و دروس ۶۶ تا ۱۱۱ آن در جلد دوم توسط مؤسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) به عنوان ناشر به چاپ رسیده است.

محاسبات علم هیئت تنها از طریق دایره‌ های عظیمه امکان‌پذیر خواهد بود و دایره‌های صغیره جایگاهی در محاسبات نداشته و صرفاً در برخی مباحث تئوری مورد بررسی قرار می‌گیرد.

علم هیئت که یکی از شاخه‌ های حکمت نظری و ریاضیات به حساب می‌آید، علمی است که بیشتر به مطالعه حرکات و جایگاه اجرام فلکی می‌پردازد. کتاب پیش رو با عنوان «دروس هیئت و دیگر رشته‌ های ریاضی» نیز که توسط علامه حسن‌ زاده آملی تدریس و گردآوری شده، پیرامون همین علم است.