با بهبود طول عمر باتری ها زمینه استفاده از خودروی برقی پر رنگ تر شده است. به خصوص تاکید اتحادیه اروپا به استفاده بیشتر از خودروی برقی و کاهش تولید خودروهایی با سوخت فسیلی تا سال ۲۰۳۰، مزید بر این شده است تا تولید خودروهای برقی جانی دوباره گیرد. همچنین شهرهای آلوده و پر تردد مثل لندن با ایجاد مشوق های مالیاتی صفر برای خودروی برقی زمینه رشد و استفاده شهروندان را بیشتر نموده است.
با موفقیت کمپانی تسلا در زمینه تولید خودروی برقی زمینه رشد این خودروها ایجاد شده است، به گونه ای که دیگر خودرو سازان همچون میتسوبیشی و بنز با فراموش نمودن تجربه های قبلی اقدام به تولید دوباره این خودروها نموده اند. البته در زمینه تولید خودروی برقی تسلا یگانه نیست و رقبایی چون شورولت، نیسان، رنو، فولکس واگن و بی ام و نیز تلاش هایی نموده اند.
همچنین شنیده‌هایی از تولید خودروی برقی توسط دو شرکت بزرگ داخلی به گوش می رسد که زمینه آن را فراهم نموده تا دانش جمعی نسبت به خودروی برقی افزایش یابد. در این مقاله ابتدا به تعریف قسمت‌های خودرو برقی پرداخته خواهد شد. سپس هزینه‌های نگهداری سالیانه شامل سوخت مصرفی و هزینه‌های نگهداری بلندمدت گفته خواهد شد. درنهایت دورنمایی از این فناوری آینده خودروی برقی تصویر خواهد شد.
اجزای متفاوت خودروی برقی
همان‌طور که واضح است اصلی‌ترین تفاوت یک خودروی برقی با انواع احتراق داخلی موتور پیشران آن است که در این خودروها موتور از انواع بدون جاروبک و یا سه فاز است. این موتور به وسیله یک سیستم الکترونیکی کنترل می‌شود که جایگزین ای سی یو خودرو است و البته کمی ساده‌تر و دیگر خبری از مجموعه‌ای از سانسورها نیست. در این خودروها سیستم گرمایش و سرمایش نیز کاملاً برقی بوده و دارای محرک جداگانه هستند.
به جای باک خودرو مجموعه‌ای از باتری‌ها قرار دارد. این باتری‌ها دارای جرم زیادی بوده و با قرارگیری در کف خودرو مرکز ثقل را پایین می‌آورند و این کار موجب بهبود هندلینگ خودرو خواهد شد. باتری‌ها توسط یک سیستم کنترل شارژ و دشارژ می‌شوند که نسبت خودروهای معمولی اضافه شده است. این باتری‌ها توسط یک سنسورهای دما که دمای باتری‌ها را کنترل می‌کنند حفاظت می‌شوند.
غالباً در این خودروها خبری از گیربکس و سیستم کلاچ نیست، با توجه به مقدار گشتاور راه انداز اولیه این موتورهای برقی دیگر نیازی به جعبه دنده نیست، البته اگر موتور انتخاب شده گشتاور راه انداز پایین داشته باشد بعضاً از جعبه دنده پیوسته نیز استفاده شده است.
این خودرو ها یک سیستم خنک کاریی کوچک نیز دارند. در بعضی از انواع به نوع خنک شونده هوایی نیز تغییر یافته‌اند.
تفاوت‌های هزینه نگهداری سالیانه
این خودروها به علت نداشتن سیستم احتراق داخلی، نیازی به سیستم روانکاری ندارند و از این رو یک بخش هزینه‌ای سالانه نگهداری آن‌ها کم خواهد شد.
همچنین به علت نداشتن سیستم کلاچ دیگر خبری از هزینه‌های آن نیست، همین‌طور هزینه انرژی مصرفی آن‌ها به علت عدم کارکرد در جایی موتور به مراتب کمتر از انواع مرسوم در ترافیک است. در نهایت بعضی از انواع آن‌ها عمل ترمز یک شارژ باتری محسوب می‌شود و این کار به وسیله موتورها انجام می‌شود و عملاً مصرف لنت‌ها ترمز را کاهش می‌دهد.
تفاوت هزینه انرژی در سال
در تحقیقی که در سال ۲۰۱۸ از موسسه تحقیقات حمل و نقل دانشگاه میشیگان انجام‌شده است، برآورد شده است که خودروهای معمولی هزینه سوخت دو برابری نسبت به نمونه‌های برقی داشته‌اند. این هزینه برای خودروهای برقی در حدود ۴۸۵ دلار و برای خودروهای معمولی بنزین سوز در حدود ۱۱۰۰ دلار بوده است. البته این هزینه بسته به قیمت حامل‌های انرژی در هر منطقه متفاوت‌تر خواهد شد و با پایین آمدن هزینه برق تولیدی انرژی‌ها تجدید پذیری که در آینده شاهد فراوانی آن‌ها خواهیم بود این فاصله بیشتر نیز خواهد شد.
اگر فرض کنیم شرایطی حاکم شود و مدل ۳ تسلا با کمترین قیمت را بتوان وارد ایران نمود در آن صورت یک خودرو برقی با باتری ۷۵ کیلووات ساعتی با شعاع پیمایش ۵۱۵ کیلومتری موجود است. اگر ضریب شارژ پایانه برقی با احتمال خوبی ۸۵ درصد در نظر گرفته شود و این خودرو با برق خانگی و با قیمت میانگین ۲۰۰ تومان برای هر کیلووات محاسبه شود، رقم نهایی شارژ کامل در حدود ۱۸ هزار تومان خواهد شد.
جالب‌تر اگر پایانه شارژی با قیمت برق تجاری ۵۰۰ تومان برای هر کیلووات تأسیس گردد و آن‌هم با ضریب بهره‌وری ۹۵ درصدی و شارژ سریع قیمت یک شارژ کامل در حدود ۴۰ هزار تومان خواهد بود، در این صورت برای پیمایش هر یک کیلومتر در حالت برق خانگی ۳۶ تومان و در حالت برق تجاری ۸۰ تومان خواهد بود. این عدد برای خودروهای امروزه جدای از قیمت روغن برای خودرویی مثل ۲۰۶ که جزو کم‌مصرف‌ترین‌ها است و با کارکرد متوسط ۶.۶ لیتر در صد کیلومتر با بنزین ۱۵۰۰ تومانی ۹۹ تومان برای هر کیلومتر پیمایش و برای بنزین ۳۰۰۰ هزارتومانی در حدود ۱۹۸ تومان در هر کیلومتر است.
تفاوت‌های هزینه نگهداری طولانی‌مدت
در این خودرو ها عمده هزینه مربوط به باتری بوده که معمولاً بسته به استفاده بایستی به‌کلی تعویض گردد در یک خودروی مدل ایکس تسلا بعد از طی هزار مایل یا معادل آن هزار و ششصد کیلومتر در سیصد هزار مایل باتری خودرو تعویض شده است، البته سیستم تعلیق نیز مانند تمامی خودرو ها بسته به شرایط محیطی و رانندگی تعویض شده‌اند.
خرابی موتور الکتریکی و سیستم‌های کنترل گاهاً نقص سیستم بوده و اگر اتفاق افتد که درصد آن بسیار کم است جزو هزینه‌های نگهداری و طولانی‌مدت این خودرو ها نخواهد بود و بیشتر در محدوده تضمین خودرو است.
دور نمای خودروهای برقی در کشور
کم‌وبیش شاهد نمایش‌های هیجانی از دو خودروساز بزرگ کشور و چند دانشگاه در مورد خودروی برقی بوده‌ایم، ولی هیچ‌گاه به جدیت به این مورد پرداخته نشده است. دو شرکت بزرگ یکی خودرویی و دیگری پیمانکار انرژی بر آن شده‌اند تا در سال‌های آینده یک خودروی برقی شده را به بازار داخلی وارد نمایند. هرچند استفاده از خودروی برقی در شرایطی که عمده برق تولیدی کشور از انرژی‌های فسیلی تأمین می‌شود کم‌رنگ کردن صورت‌مسئله است و تنها به آلودگی کمتر شهرها می‌انجامد ولی به‌تنهایی راه‌حل نیست، به‌خصوص در زمان دامپینگ خودروسازان خارجی برای عرضه خودروهای احتراق داخلی به منطقه خاورمیانه، شرایط سختی برای این رقابت پیش رو است.
این در حالی است که عمده خودروسازان بزرگ آماده رقابت باهم در زمینه خودروی برقی می‌شوند و با توجه به پروتکل‌های اتحادیه اروپا که تا سال ۲۰۳۰ می‌بایست خودروی بنزین سوزی تولید نشوند، این رقابت جدی‌تر می‌شود.
در هر صورت این مردم هستند که مشخص می کنند به کدام سمت حرکت شود و این موضوع با آگاهی بیشتر و فهماندن بازار هدف انجام خواهد پذیرفت.
مجله اینترنتی تحلیلک
