وانت آریسان کمرشکن ایران خودرو
مدتی است در فضای مجازی شاهد عکس‌هایی از وانت تجاری آریسان هستیم که به نحوی عجیب از نقطه اتصال اتاقک به قسمت بار جدا می‌شود. در واقع از شاسی یکپارچه با اتاقک آن از نقطه اتصال بار به اتاقک می‌شکند. عجیب‌تر از آن این اتفاق زمانی رخ داده که حتی تصادفی هم رخ نداده است.
علت و چرایی این رخداد برای این وانت تجاری ما را بر آن داشته تا صورت مسئله را یک‌بار برای مهندسان این شرکت بازگو کنیم. شاید در نحوه گزینش و جمع‌آوری متخصصان خود تغییر رویه دهند.
ساخت یک خودرو کروک و یا یک وانت از یک نمونه خودروی سواری نیازمند دانش تحلیلی و پایه‌ای از نیروی ایستایی دارد. این دانش جزو اولین دروس ارایه شده در علوم دانشگاهی است و پایه و اساس دیگر دروس مهندسی است. این واحد درسی پایه‌ای استاتیک نام دارد و در برخی موارد افتاتیک نیز نامیده می‌شود.
مبانی اولیه
استاتیک و یا تحلیل نیروهای ایستایی علم جدیدی نیست. پیشینه این علم با ظهور اهرم‌ها بوده است. بی‌شک دانشمندان ایرانی هزاران سال پیش هم در آن دستی داشته‌اند. شکل مدون و امروزه آن توسط چند مهندس از جمله جیمز مریام و میخائیل کلاشینکف خالق سلاح ای کا ۴۷ جمع آوری شده است. این مهندسان با جمع آوری قواعد فیزیک ایستایی و تجربیات خود کتاب‌هایی در این زمینه به چاپ رسانده اند.
در این کتاب مبحثی تحت عنوان خرپا وجود دارد که در آن به تفسیر نیروهای کششی و فشاری پرداخته شده است. نیروهای متشکل از دو محور ایکس و وای در صفحه با جهت‌گیری‌های مختلف، در هر بازو نیروهای کششی و فشاری را تشکیل می‌دهند. نیروی فشاری باعث تنش و یا عکس العمل لهیدگی و نیروی کششی باعث عکس العمل گلویی و یا پارگی می شود.
ترکیب این دو نیرو نیز موجب خستگی مکانیکی خواهد شد. نیروی واضحی که در این وانت موجب شکستگی شده است، نیروی فشاری و کششی است.
تحلیل نیروها و چگونگی شکست
اجازه دهید کمی عمیق‌تر شویم. اگر این وانت را یک خر پا فرض کنیم و تایرهای آن را تکیه‌گاه و وزن بار و وزن موتور توزیع نیرو در جهت مخالف تکیه‌گاه باشد، می‌بینم که نیروی زیاد خمشی ناشی از بار و وزن موتور در فاصله بین دو محور چرخ ها ایجاد شده است.
همچنین ضربات جاده ای از محور چرخ ها به بدنه خودرو موجب تولید نیروی فشاری در این ساختار می‌شوند. البته نیروی پیچشی ضربدری نیز در بدنه تمامی خودرو با سیستم هندلینگ متصل کاملا مشهود است و اما چاره کار چیست؟
در اینجا جا دارد چند محصول تولیدی وانت تجاری با پیشینه تاریخی و کهن در کشورمان را بررسی کنیم.
پیشینه خودروی‌های تجاری وانت تولیدشده در ایران
شاید یکی از اولین خودروهای تجاری و ترسناک کشور وانت نیسان جونیور با اسم امروزی نیسان وانت است. این خودرو با شاسی مجزا و مقاوم شاید بزرگ‌ترین جان‌سخت جاده‌های کشور تا به امروز بوده است. شاسی مجزا این خودرو این امکان را داده است که پتانسیل نصب انواع محفظه بار برای این خودرو فراهم شود. این شاسی چارچوب مستحکمی را برای این خودرو فراهم می کند و با وجود جدا بودن محفظه بار با اتاقک هرگز شاهد شکستگی در این خودرو نبوده‌ایم.
محصول تجاری دیگر وانت پیکان است. این وانت با توجه به این‌که از یک خودروی سواری طراحی شده، هرگز دچار شکستگی کمر نشده است. همچنین این خودرو شاسی مجزا ندارد. حتی در زمان طراحی تحلیل نرم‌افزاری هم نبود. تصور کنید همه چیز روی کاغذ با چرتکه حساب شده و دانش فرم دهی آن زمان ورق‌های فولادی فرم گرفته‌اند، ولی شکستی نداشت. تمامی آن به علت اتصال محفظه بار با اتاقک بوده است.
در پایان بهتر بود مدیران طراح در این شرکت کمی به طراحی ها و ساخته های گذشته خود و یا شرکت همسایه یعنی سایپا نگاه بیندازند و از طرح ها و دانش طراحی این شرکت در خودروی تجاری وانت پراید بهره‌مند گردند.
امیدواریم از مطالعه این مقاله که به وانت آریسان کمرشکن ایران خودرو اختصاص داشت، بهره برده باشید.
مجله اینترنتی تحلیلک
