معرفی کتاب دو قرن سکوت نوشته عبدالحسین زرین کوب
درباره نویسنده
عبدالحسین زرین کوب خوانساری در ۲۷ اسفند ۱۳۰۱ به دنیا آمد و ۲۴ شهریور ۱۳۷۸ از دنیا رفت. زرین کوب ادیب، تاریخ‌نگار، منتقد ادبی، نویسنده و مترجم معاصر بود.
وی آثار معروفی در تاریخ ایران و تاریخ اسلام دارد. زرین کوب بیش از چهار دهه در دانشگاه تهران ادبیات فارسی، تاریخ اسلام و تاریخ ایران تدریس کرد و پس از انقلاب نیز با مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی همکاری کرد.
بیشتر بخوانید:استاد عبدالحسین زرین کوب؛ صاحب‌نظر طراز اول عصر ما
استاد شفیعی کدکنی درباره استاد عبدالحسین زرین کوب گفته اند:
استاد عبدالحسین زرین کوب در چند حوزه فرهنگ ایران زمین صاحب‌نظرِ طراز اوّلِ عصرِ ما بود: تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران، بویژه ایران دوره اسلامی و در کنارِ آن تاریخ ادبیات فارسی و عرفان اسلامی. از حاصل احاطه او بر این قلمرو، نیروی اجتهاد و استنباط شگرفی در میدان نقد ادبی نیز برای او حاصل شده بود، چیزی که معاصران ما کمتر از آن برخوردارند.
بر روی هم شخصیت فرهنگی استاد زرین کوب مثلثی است یک ضلعِ آن را «تاریخ» و یک ضلع دیگر را «ادبیات و عرفان» شکل می‌دهد و ضلع سوم «نقد ادبی» است که در مورد کارهای او، تا مرزِ مباحث ادبیات تطبیقی و فلسفه ادبیات و هنر نیز پیش می‌رود. این که چنین مثلثی آیا دقیقا متساوی‌الاضلاع است یا برخی ضلع‌ها بلندتر به نظر می‌رسند پرسشی است که پاسخ بدان را آیندگان– که روش‌های علمی‌تری در اختیار خواهند داشت– بهتر می‌توانند ارایه کنند.
درباره کتاب
کتاب دو قرن سکوت نوشته عبدالحسین زرین کوب برای اولین بار در سال ۱۳۳۰ منتشر شد و بعد از مدتی این کتاب نایاب شد. دکتر زرین کوب به چاپ مجدد این کتاب رضایت نداد و پنج سال برای تحقیق و تفحص بیشتر درباره مطالب این کتاب زمان گذاشت و در نهایت در سال ۱۳۳۶ نسخه جدید کتاب را در انتشارات امیرکبیر منتشر کرد.
دو قرن سکوت از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران است که اطلاعات وسیع و جامعی از دوره تاریخی که کمتر از آن صحبت شده ارایه می دهد.
عبدالحسین زرین‌کوب در این کتاب خود قیام‌های ایرانیان علیه خلفای عرب را به تصویر کشیده و تاریخ اسلام را از زاویه‌ای جدید بررسی کرده است. از نکات مهم در این دو سده این است که زبان فارسی جای خود را به زبان عربی می‌دهد و فرهنگ مردم ایران تغییر می‌کند.
بیشتر بخوانید: معرفی کتاب «بوف کور» نوشته صادق هدایت
فصل های کتاب دو قرن سکوت به شرح زیر است:
- فرمانروایان صحرا
- طوفان و ریگ
- آتش خاموش
- زبان گمشده
- درفش سیاه
- در آن سوی جیحون
- شهر هزار و یک شب
- بانگ رستاخیز
- جنگ عقاید
- پایان یک شب
زرین کوب در جواب سوالی که کدام یک از آثار خود را بیشتر دوست دارد؛ به کتاب دو قرن سکوت اشاره کرد.
درباره این کتاب نقدهای مثبت و منفی بسیاری وجود دارد و افراد مختلفی با جایگاه های مختلفی به این کتاب پرداخته اند که به عنوان مثال دکتر غلامحسین دینانی فیلسوف و شارح معاصر کتاب دو قرن سکوت را یک کتاب ارزشمند و درست دانسته و همچنین مرتضی مطهری نیز این کتاب را نقد کرده است و نقد ایشان در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران چاپ شد و بعد از انقلاب نیز به ابتدای کتاب دو قرن سکوت اضافه شد.
برشی از کتاب دو قرن سکوت نوشته عبدالحسین زرین کوب
شک نیست که در هجوم تازیان، بسیاری از کتاب ها و کتابخانه های ایران دستخوش آسیب فنا گشته است. این دعوی را از تاریخ ها می توان حجّت آورد و قرائن بسیار نیز از خارج آن را تأیید می کند. با این همه بعضی از اهل تحقیق در این باب تردید دارند و این تردید چه لازم است؟! برای عرب که جز قرآن هیچ سخن را قدر نمی دانست کتاب هایی که از آن مجوس بود و البته نزد وی دست کم مایهٔ ضلال بود چه فایده داشت که به حفظ آن ها عنایت کند؟ در آیین مسلمانان آن روزگار آشنایی به خط و کتابت بسیار نادر بود و پیداست که چنین قومی تا چه حد می توانست به کتاب و کتابخانه علاقه داشته باشد.
امیدواریم از مطالعه کتاب دو قرن سکوت نوشته عبدالحسین زرین کوب لذت ببرید و برای مطالعه سایر معرفی کتاب ها به بخش معرفی کتاب مراجعه کنید.
مجله اینترنتی تحلیلک
