بررسی مواد غذایی مفید و شیر افزا در دوران شیردهی و مواد غذایی ممنوع در دوران شیردهی

توصیه های تغذیه در دوران شیردهی

زنان شیرده در مقایسه با دوران بارداری، نیاز به کالری و پروتئین بیشتری دارند تا مواد از دست رفته (مثل پروتئین و کلسیم) در جریان شیردهی را جبران کنند. بنابراین کیفیت غذایی که مادر شیرده مصرف می کند و نه میزان آن، باید نسبت به زنان باردار متفاوت باشد.

در روزهای آغازین شیردهی توصیه می شود بیشتر غذاهای لطیف و سهل الهضم نظیر سوپ های رقیق، آب سیب، حریره بادام، فندق یا بادام هندی خام، تخم مرغ، عصاره گوشت و … را میل کنند.

همچنین جهت افزایش حجم شیر، بسته به مزاج مادر شیرده، استفاده از دمنوش پنیرک (سرد و تر) و کاهو سکنجبین برای گرم مزاج ها و دمنوش زیره، رازیانه و نبات و مصرف دوسین (ترکیب سیاهدانه و عسل) برای مزاج های سرد توصیه می شود.

به علاوه برای ارتقا کیفیت شیر، استفاده از شیره انگور، توت، سه شیره و چهار شیره می تواند بسیار کمک کننده باشد.

خوراکی های شیر افزا از منظر طب ایرانی

فرنی، شیر برنج، شله زرد، شیر بادام با عسل، شیر گاو تازه و گرم همراه با شیره انگور و پودر بادام بدون پوست، بذر خشخاش و کنجد، جوانه های شبدر، ماش و گندم، سبزیجاتی چون هویج، زردک، کاهو، اسفناج، کرفس، چغندر قند و …

بیشتر بخوانید: نقش تغذیه در درمان ناباروری / عوامل موثر بر ناباروری

ماء الشعیر طبی، قاووت و سویق، سوپ جو تدبیر شده با شیر (به صورت رقیق)، نخودآب، پاچه گوسفند، خورشت هایی مثل: خورشت به و سیب، کدو، هویج و به، فسنجان بادام و ….

برنج قهوه ای، قدومه، دمنوش شوید، دمنوش ریحان، سیاهدانه، تخم گشنیز و تخم شوید در غذاها و ….

توصیه می شود تمام این مواد و خوراکی های ذکر شده را به اعتدال و با مشورت پزشک مصرف کنید.

مواد غذایی ممنوع در دوران شیردهی

از علل عمده کاهش شیر، خستگی مادر خصوصا در ماه اول شیردهی است.

کاهش مصرف کافئین، چای پر رنگ، قهوه، الکل، شکلات، نوشیدنی های انرژی زا، نوشابه های گازدار و کوکاکولا و … این مواد سبب تحریک پذیری، کم خوابی و بی اشتهایی نوزاد می شود.

پرهیز از مصرف سیر، پیاز، تربچه، غذاهای پر ادویه و پر چاشنی؛ به خاطر تاثیر روی طعم شیر و در نتیجه تمایل نداشتن نوزاد به خوردن شیر بهتر است از این مواد زیاد استفاده نشود.

بیشتر بخوانید: تاثیر چاقی در ناباروری و ارتباط عمیق آن ها

پرهیز از مصرف سیر، پیاز و غذاهای نفاخ چون حبوبات؛ این مواد موجب دردهای شکمی و قولنج در نوزاد می شود.

زیاده روی در خوردن کلم، شلغم، زردآلو، آلو، هلو، هندوانه و برخی از سبزی ها موجب نفخ و دردهای شکمی در شیرخوار می شود.

گاهی در اثر فعالیت های بدنی شدید و ورزش سنگین به علت ورود اسید لاکتیک به شیر، طعم تلخ در شیر ایجاد می شود و شیرخوار از خوردن شیر امتناع می کند. برای بر طرف کردن این مشکل شستن سینه قبل از شیردهی مناسب بوده و چنانچه بر طرف نشد، مادر مقداری از شیر خود را بدوشد و دور بریزد.

دمنوش ها و مواد غذایی ممنوع در دوران شیردهی

جعفری، چای نعناع، پونه، گل گاو زبان، برگ سنا، کالندولا، بابونه، انواع دمنوش ها حاوی یاس و کرچک (سبب کاهش تولید شیر می شود)

چای کوهی، افراط در نوشیدن چای سبز (باعث کم خونی، تحریک معده، اسهال و .. در نوزاد می شود)

احتیاط در مصرف آویشن، ماهی (به دلیل داشتن جیوه و تاثیر آن روی سیستم عصبی مرکزی نوزاد)

لبنیات برای برخی از مادران ممنوع است؛ چنانچه نوزاد دچار ناراحتی معده، اگزما و بی خوابی شود.

مرکبات به دلیل ایجاد بثورات جلدی در ران ها و پاهای نوزاد

مصرف بیش از اندازه مواد غذایی حاوی ویتامین سی به دلیل ایجاد حساسیت و آلرژی در نوزادان و ….

نکته مهم درباره توصیه های تغذیه در دوران شیردهی

معرفی تمامی گیاهان دارویی و مواد غذایی مناسب صرفا جهت بالا بردن سطح دانش عمومی جامعه بوده و توصیه برای مصرف نیست. برای مصرف و یا عدم مصرف هر ماده غذایی باید با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.

در مصرف هر گونه ماده غذایی نیز جانب اعتدال را رعایت کرده تا زندگی سالم و پر نشاطی داشته باشید.

بیشتر بخوانید: فواید شیردهی و تغذیه با شیر مادر برای مادران

با تشکر از دکتر علی رضا یارقلی

مجله اینترنتی تحلیلک