الکساندر رودچنکو (Alexander Rodchenko)

الکساندر میخایلوویچ رودچنکو (۵ دسامبر ۱۸۹۱ – ۳ دسامبر ۱۹۵۶) هنرمند، مجسمه ساز، عکاس و طراح گرافیک روسی بود. او یکی از بنیانگذاران ساختارگرایی (کانستراکتیویسم) بود.

او با واروارا استپانووا که هنرمند بود، ازدواج کرد.

بیشتر بخوانید: زندگینامه مرتضی ممیز پدر گرافیک معاصر ایران

الکساندر رودچنکو که بود؟

الکساندر رودچنکو شاید مهمترین هنرمند آوانگاردی باشد که هنر خود را در خدمت انقلاب سیاسی قرار داده است. از این نظر، حرفه او الگویی از برخورد هنر مدرن با سیاست رادیکال است. او به عنوان یک نقاش نسبتاً متعارف ظاهر شد، اما برخوردهای او با آینده پژوهان روسی او را به یک بنیانگذار تأثیرگذار در جنبش سازندگی تبدیل کرد و تعهد او به انقلاب روسیه متعاقباً او را تشویق کرد تا ابتدا نقاشی و سپس هنرهای زیبا را به طور کامل رها کند و در عوض مهارت های خود را در خدمت صنعت و دولت قرار دهد و از تبلیغات تا جلد کتاب را طراحی کند. زندگی او یک آزمایش بی وقفه با مجموعه ای فوق العاده از رسانه ها بود، از نقاشی و مجسمه سازی گرفته تا طراحی گرافیکی و عکاسی. با این حال، در اواخر دوران حرفه ای خود، سیاست های سرکوب گرانه علیه هنرمندان مدرن در روسیه باعث شد او به نقاشی بازگردد.

زندگی و حرفه الکساندر رودچنکو

رودچنکو در سن پترزبورگ در خانواده ای در طبقه کارگر متولد شد که پس از مرگ پدرش در سال ۱۹۰۹ به کازان نقل مکان کردند. او هنرمند شد بدون آنکه در معرض دنیای هنر قرار گرفته باشد و تنها از مجلات هنری الهام گرفته است. در سال ۱۹۱۰، رودچنکو تحصیلات خود را زیر نظر نیکولای فچین و جورجی مدودف در مدرسه هنری کازان آغاز کرد و در آنجا با واروارا استپانووا آشنا شد، که بعداً با او ازدواج کرد.

پس از سال ۱۹۱۴، رودچنکو آموزش هنری خود را در موسسه استروگانف در مسکو ادامه داد، جایی که اولین نقاشی های انتزاعی خود را تحت تأثیر سوپریماتیسم کازیمیر مالویچ در سال ۱۹۱۵ خلق کرد. سال بعد، او در نمایشگاه “فروشگاه” که توسط ولادیمیر تاتلین برگزار شد شرکت کرد. (که یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بود.)

بیشتر بخوانید: فرانسیسکو گویا هنرمند سبک رمانتیسیسم

آثار الکساندر رودچنکو به شدت تحت تأثیر کوبیسم و ​​آینده نگری و همچنین از ترکیبات سوپراماتیستی مالویچ بود که شامل اشکال هندسی در زمینه سفید بود. در حالی که رودچنکو دانشجوی تاتلین بود، دستیار وی نیز بود و علاقه به تجسم که مشخصه کارهای اولیه رودچنکو بود، با آزمایش عناصر طراحی از بین رفت. او در خلق تابلوهای خود از قطب نما و خط کش استفاده کرد، با این هدف که نقاشی های قلم مو را از بین ببرد.

رودچنکو در نارکومپروس کار می کرد و یکی از سازمان‌دهندگان RABIS بود. RABIS در ۱۹۱۹-۱۹۲۰ شکل گرفت.

رودچنکو در سال ۱۹۲۰ به عنوان مدیر دفتر موزه و صندوق خرید توسط دولت بلشویک منصوب شد و مسئول سازماندهی مجدد مدارس هنری و موزه ها بود. او منشی اتحادیه هنرمندان مسکو شد و بخش هنرهای زیبا را در کمیساریای خلق برای آموزش راه اندازی کرد و به تاسیس موسسه فرهنگی هنری کمک کرد.

او بین سال های ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ در استودیوهای عالی فنی-هنری (VKhUTEMAS/VKhUTEIN)، یک سازمان باهاوس با “حرفه شطرنجی” تدریس می کرد که در سال ۱۹۳۰ منحل شد.

در سال ۱۹۲۱ او به همراه استپانووا و آلکسی گان به عضویت گروه تولیدی درآمد که از گنجاندن هنر در زندگی روزمره حمایت می کردند. او نقاشی را رها کرد تا روی طراحی گرافیک پوستر، کتاب و فیلم تمرکز کند. او عمیقا تحت تأثیر ایده ها و عملکرد فیلمساز جزیگا ورتوف بود، که در سال ۱۹۲۲ با او کار کرد.

بیشتر بخوانید: فریدا کالو هنرمند سبک سورئالیسم

الکساندر رودچنکو تحت تأثیر فتومونتاژ دادائیست های آلمانی، آزمایشات خود را در این رسانه آغاز کرد. ابتدا از تصاویر پیدا شده در سال ۱۹۲۳ استفاده کرد و از ۱۹۲۴ به بعد، عکس های خود را نیز گرفت. اولین فتومونتاژ منتشر شده او شعر مایاکوفسکی، “درباره این” را در سال ۱۹۲۳ نشان داد. در ۱۹۲۴، رودچنکو آنچه که احتمالاً مشهورترین پوستر او بود، تهیه کرد؛ تبلیغاتی برای انتشارات لنگیز که گاهی اوقات با عنوان “کتاب” نامیده می شود، که در آن یک زن جوان با فنجان ظاهر می شود. دست فریاد می زند “книги по всем отраслям знания” (کتابی در تمام شاخه های دانش)، چاپ شده در تایپوگرافی مدرنیستی.

دستاوردها و مرگ الکساندر رودچنکو

هنر و اندیشه رودچنکو در دهه ۱۹۱۰ به سرعت حرکت کرد. او با الهام از هنرمندان آرت نوو مانند اوبری بردسلی به عنوان یک استیت شروع به کار کرد. او بعداً آینده پژوه شد. رودچنکو کار ولادیمیر تاتلین و برتری گرایی کازیمیر مالویچ را هضم کرد. در پایان دهه او پیشگام ساختارگرایی بود. این تحقیق تجربی در مورد عناصر هنر تصویری و مجسمه سازی، آثار هنری کاملاً انتزاعی تولید کرد که اجزای هر تصویر را جدا می کند – خط، فرم، فضا، رنگ، سطح، بافت و پشتوانه فیزیکی اثر.

سازه گرایی تمرکز جدیدی را بر جنبه های ملموس و مادی هنر تشویق کرد و روح تجربی آن با این باور تشویق شد که هنر باید با تحولات انقلابی که در آن زمان در سیاست و جامعه روسیه رخ می داد مطابقت داشته باشد.                           تعهد رودچنکو به ارزش های انقلاب او را ترغیب کرد که در سال ۱۹۲۱ نقاشی را کنار بگذارد. او دیدگاه کاربردی تری نسبت به هنر و هنرمند داشت و در چند کمپین تبلیغاتی با شاعر ولادیمیر مایاکوفسکی همکاری کرد. کار آنها نه تنها طراحی مدرن را در تبلیغات روسیه وارد کرد، بلکه تلاش کرد ارزش های انقلاب را در کنار محصولات تبلیغ شده به فروش برساند. این اتحادیه خاص طراحی، سیاست و تجارت مدرن از زمان فروپاشی دیوار برلین گاهاً الهام بخش تبلیغ کنندگان در غرب بوده است.

بیشتر بخوانید: رنه ماگریت هنرمند سبک سورئالیسم

عکاسی برای رودچنکو در دهه ۱۹۲۰ در تلاش برای یافتن رسانه های جدید مناسب تر از هدف خود برای خدمت به انقلاب مهم بود. او ابتدا آن را به عنوان منبع تصویرهای از قبل موجود می دانست و از آن در مونتاژ تصاویر و متن استفاده می کرد، اما بعداً خودش شروع به عکاسی کرد و زیبایی زوایای غیر متعارف، ترکیبات ناگهانی بریده شده و تضادهای شدید نور و سایه را ایجاد کرد. کارهای او در زمینه فتومونتاژ و عکاسی در نهایت سهم مهمی در عکاسی اروپا در دهه ۱۹۲۰ داشت.

الکساندر رودچنکو یکی از متنوع ترین هنرمندان سازنده و تولیدکننده بود که پس از انقلاب روسیه ظهور کرد. او قبل از روی آوردن به فتومونتاژ و عکاسی به عنوان نقاش و طراح گرافیک کار می کرد. عکاسی او از نظر اجتماعی درگیر بود، به طور رسمی ابتکاری بود و با زیبایی شناسی نقاشی مخالف بود. با توجه به نیاز به مجموعه عکس های مستند و تحلیلی، او اغلب سوژه های خود را از زوایای عجیب و غریب-معمولاً بالا یا پایین برای عکاسی از بیننده و تعویق به رسمیت شناختن عکسبرداری می کرد.

او نوشت:

“هر فرد باید چندین عکس مختلف از یک موضوع، از دیدگاه های مختلف و در موقعیت های مختلف بگیرد، گویی در دور آن را مورد بررسی قرار می دهد نه اینکه بارها و بارها در یک سوراخ کلیدی نگاه کند.”

الکساندر رودچنکو هنرمند جنبش کانستراکتیویسم

از ۱۹۲۳ تا ۱۹۲۸ رودچنکو در طراحی و چیدمان LEF و Novy LEF، انتشارات هنرمندان سازنده، با مایاکوفسکی (که از او چندین پرتره گرفت) همکاری نزدیک داشت. بسیاری از عکس های او در این مجلات و سایر مجلات به چاپ رسید یا از آنها استفاده شد. تصاویر او جزئیات غیر ضروری را حذف کرد، بر ترکیب قطری پویا تأکید کرد و در مورد قرار دادن و حرکت اجسام در فضا نگران بود. در این دوره، او و استپانووا تابلوهای معروف ساختمان Mosselprom در مسکو را نقاشی کردند. دختر آنها، واروارا رودچنکو، در سال ۱۹۲۵ متولد شد.

در طول دهه ۱۹۲۰، کار رودچنکو بسیار انتزاعی بود. رودچنکو در سال ۱۹۲۸ به گروه هنرمندان اکتبر پیوست اما سه سال بعد به اتهام “رسمی گرایی” اخراج شد، اتهامی که ابتدا در صفحات Sovetskoe Foto در سال ۱۹۲۸ مطرح شد. در دهه ۱۹۳۰، با تغییر رهنمودهای حزب بر عملکرد هنری به نفع رئالیسم سوسیالیستی، او روی عکاسی ورزشی و تصاویر رژه ها و دیگر حرکات رقصنده ها تمرکز کرد. او در اواخر دهه ۱۹۳۰ به نقاشی بازگشت، در ۱۹۴۲ عکاسی را متوقف کرد و در دهه ۱۹۴۰ آثار انتزاعی اکسپرسیونیستی تولید کرد.

وی در این سال ها به برپایی نمایشگاه های عکاسی برای دولت ادامه داد. رودچنکو در سال ۱۹۵۶ در مسکو درگذشت.

مجله اینترنتی تحلیلک