آمیزش شیرها و توله شیرها

دنیای شیرها قسمت سوم

آمیزش شیرها و آبستن و زایش

شیرها زمان جفت‌گیری خاصی ندارند. به بیان روشن‌تر یعنی اینکه ماده شیرها توانایی جفت‌گیری چندین باره در سال را دارند. یک ماده‌ شیر در طی دوره‌ی فحلی (پذیرش جنسی) خود می‌تواند با بیش از یک نر آمیزش کند.

در طی زمان فحلی، زوجین به صورت میانگین هر ۱۵ دقیقه یک‌بار جفت‌گیری می‌کنند. برای آبستن شدن ماده‌ شیرها، زوجین به طور میانگین ۳۰۰ بار نزدیکی می‌کنند.

با وجود این میزان شگفت‌انگیز جفت‌گیری، نرخ زایش این حیوان پایین است. به ازای هر ۳۰۰ بار آمیزش فقط یک فرزند به مرحله‌ی بلوغ می‌رسد.‌ دلیل این عدم موفقیت، ارتباطی به شیرهای نر و عدم انزال آن‌ها ندارد. بلکه علت موفق نشدن ماده‌ها در تخمک‌گذاری یا سقط جنین بالا در ماده‌شیرها است.

میانگین دوره‌ی آبستنی بین ۱۰۵ تا ۱۱۲ روز است.

توله شیرها

پس از گذشت زمان آبستن، ۲ تا ۵ توله ‌شیر متولد می‌شود. توله‌ها تا یک هفته پس از تولد نابینا هستند و بعد از آن چشم‌های خود را باز می‌کنند. تلاش برای راه رفتن را از روز اول یا دوم آغاز می‌کنند و تا هفته‌ی سوم به خوبی راه می‌روند.

جالب اینکه نزدیک به ۸۰ درصد توله‌ها قبل از رسیدن به سن دو سالگی می‌میرند و می‌توان شیرهای دیگر را عامل اصلی این پدیده به حساب آورد.

زمانی‌که یک یا تعداد بیشتری از نرها گله را ترک می‌کنند، نرهای دیگری که ریاست گله را به دست می‌آورند، توله‌های باقی مانده از نرهای قبلی را می‌کشند. دلیل این کار آن‌ها این است که ماده شیرها تا زمانی که بچه دارند و از آن مراقبت می‌کنند، علاقه‌ای به آمیزش ندارند.

از طرفی ماده‌هایی که خودشان توله ندارند گاهی توله‌های به دنیا آمده را از بین می‌برند. به همین دلیل بیشتر مواقع مادرها تا زمانی‌ که توله‌هایش به ۶ تا ۸ هفتگی برسند، به گله بر نمی‌گردند.

دلایل دیگری هم برای از بین رفتن توله شیرها وجود دارد؛ مانند گرسنه ماندن و حمله‌ی جانوران وحشی همچون شغال، کفتار، پلنگ، عقاب، مار و حتی گاومیش‌ها که با استشمام بوی بچه شیرها به سوی آن‌ها حرکت کرده و توله‌ها را زیر پایشان له می‌کنند.

از شیر گرفتن توله‌ها از ماه ۶ تا ۷ آغاز می‌شود. بچه شیرها تا ۶ ماه از شیر مادر تغذیه می‌کنند، ولی از سه ماهگی گوشت خوردن را آغاز می‌کنند.