همراهان عزیز مجله اینترنتی تحلیلک، در این مطلب می خواهیم با اعمال ماه رمضان در روز اول، ششم، شب سیزدهم تا پانزدهم و شب آخر این ماه مبارک بیشتر آشنا شویم.

اعمال ماه رمضان

اعمال روز اول ماه مبارک رمضان

اوّل: غسل کردن در آب جاری و بر سر ریختن سی کف دست آب که در تمام طول سال باعث ایمنی از همه دردها و بیماری‌هاست.

دوم: کفی از گلاب به روی خویش بزند تا از خواری و پریشانی نجات یابد و مقداری هم به سر خود بمالد تا در آن سال از سرسام [در برخی نسخه‌ها: بَرسام به معنی بیماری سینه] ایمن گردد.

سوّم: دو رکعت «نماز اول ماه» را بخواند و صدقه بدهد.

چهارم: دو رکعت نماز بخواند، در رکعت اول سوره‌های «حَمد» و «اِنّا فَتَحنا» را و در رکعت دوم سوره «حمد» و هر سوره دیگری را که بخواهد بخواند تا حق‌تعالی در آن سال بدی‌ها را از او دور سازد و تا سال آینده در پناه خدا باشد.

پنجم: پس از طلوع سپیده‌دم این دعا را بخواند:

اللّٰهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنا صِیامَهُ، وَأَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدىٰ وَالْفُرْقانِ . اللّٰهُمَّ أَعِنَّا عَلَىٰ صِیامِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنّا، وَتَسَلَّمْهُ مِنّا، وَسَلِّمْهُ لَنا فِى یُسْرٍ مِنْکَ وَعافِیَهٍ، إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ.

همچنین می توانید با کلیک بر روی عکس زیر اعمال مشترک سحرهای ماه رمضان را مطالعه کنید.

اعمال ماه مبارک رمضان

ششم: «دعای چهل‌ و چهارم صحیفه کامله» را اگر در شب پیش نخوانده بخواند.

هفتم: علاّمه مجلسی در «زاد المعاد» فرموده: که شیخ کلینی و شیخ طوسی و دیگران به سند صحیح روایت کرده‌اند که حضرت موسی بن جعفر(علیه‌السلام) فرمود:
در ماه مبارک رمضان در آغاز آن، یعنی روز اول این ماه (چنان‌که علما فهمیده‌اند) این دعا را بخوان و فرمود: هر که این دعا را برای رضای خدا و بدون آمیختگی با اغراض ناپسند و ریا بخواند، در آن سال فتنه و گمراهی و آفتی که به دین یا بدنش زیان برساند به او نرسد و حق‌تعالی او را از شرّ آنچه از بلاها در آن سال واقع می‌شود حفظ می‌کند؛

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِى دانَ لَهُ کُلُّ شَىْءٍ، وَبِرَحْمَتِکَ الَّتِى وَسِعَتْ کُلَّ شَىْءٍ، وَبِعَظَمَتِکَ الَّتِى تَواضَعَ لَها کُلُّ شَىْءٍ، وَبِعِزَّتِکَ الَّتِى قَهَرَتْ کُلَّ شَىْءٍ، وَبِقُوَّتِکَ الَّتِى خَضَعَ لَها کُلُّ شَىْءٍ، وَبِجَبَرُوتِکَ الَّتِى غَلَبَتْ کُلَّ شَىْءٍ، وَبِعِلْمِکَ الَّذِى أَحاطَ بِکُلِّ شَىْءٍ، یَا نُورُ یَا قُدُّوسُ، یَا أَوَّلُ قَبْلَ کُلِّ شَىْءٍ، وَیَا باقِیاً بَعْدَ کُلِّ شَىْءٍ،

یَا اللّٰهُ یَا رَحْمٰنُ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُغَیِّرُ النِّعَمَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُنْزِلُ النِّقَمَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَقْطَعُ الرَّجاءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُدِیلُ الْأَعْداءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَرُدُّ الدُّعاءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى یُسْتَحَقُّ بِها نُزُولُ الْبَلاءِ؛

بیشتر بخوانید: فضیلت ماه رمضان از زبان میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در کتاب المراقبات

اعمال ماه مبارک رمضان

وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَحْبِسُ غَیْثَ السَّماءِ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَکْشِفُ الْغِطاءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُعَجِّلُ الْفَناءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُورِثُ النَّدَمَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَهْتِکُ الْعِصَمَ، وَأَلْبِسْنِى دِرْعَکَ الْحَصِینَهَ الَّتِى لَا تُرامُ، وَعافِنِى مِنْ شَرِّ مَا أُحاذِرُ بِاللَّیْلِ وَالنَّهارِ فِى مُسْتَقْبَِلِ سَنَتِى هٰذِهِ.

اللّٰهُمَّ رَبَّ السَّمَاواتِ السَّبْعِ، وَرَبَّ الْأَرَضِینَ السَّبْعِ وَمَا فِیهِنَّ وَمَا بَیْنَهُنَّ وَرَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ، وَرَبَّ السَّبْعِ الْمَثانِى وَالْقُرْآنِ الْعَظِیمِ، وَرَبَّ إِسْرافِیلَ وَمِیکائِیلَ وَجَبْرَئِیلَ، وَرَبَّ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ وَخاتَِمِ النَّبِیِّینَ، أَسْأَلُکَ بِکَ وَبِما سَمَّیْتَ بِهِ نَفْسَکَ یَا عَظِیمُ أَنْتَ الَّذِى تَمُنُّ بِالْعَظِیمِ؛ وَتَدْفَعُ کُلَّ مَحْذُورٍ، وَتُعْطِى کُلَّ جَزِیلٍ، وَتُضاعِفُ الْحَسَناتِ بِالْقَلِیلِ وَبِالْکَثِیرِ وَتَفْعَلُ مَا تَشاءُ،

یَا قَدِیرُ یَا اللّٰهُ یَا رَحْمٰنُ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیْتِهِ، وَأَلْبِسْنِى فِى مُسْتَقْبَِلِ سَنَتِى هٰذِهِ سِتْرَکَ وَنَضِّرْ وَجْهِى بِنُورِکَ، وَأَحِبَّنِى بِمَحَبَّتِکَ، وَبَلِّغْنِى رِضْوانَکَ، وَشَرِیفَ کَرامَتِکَ، وَجَسِیمَ عَطِیَّتِکَ، وَأَعْطِنِى مِنْ خَیْرِ مَا عِنْدَکَ وَمِنْ خَیْرِ مَا أَنْتَ مُعْطِیهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ، وَأَلْبِسْنِى مَعَ ذٰلِکَ عافِیَتَکَ،

بیشتر بخوانید: اعمال هر روز و هر شب ماه مبارک رمضان / به همراه صوت

یَا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوىٰ، وَیَا شاهِدَ کُلِّ نَجْوىٰ، وَیَا عالِمَ کُلِّ خَفِیَّهٍ، وَیَا دافِعَ مَا تَشاءُ مِنْ بَلِیَّهٍ، یَا کَرِیمَ الْعَفْوِ، یَا حَسَنَ التَّجاوُزِ، تَوَفَّنِى عَلَىٰ مِلَّهِ إِبْراهِیمَ وَفِطْرَتِهِ وَ عَلَى دِینِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى خَیْرِ الْوَفَاهِ فَتَوَفَّنِی مُوَالِیاً لِأَوْلِیَائِکَ وَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ؛

اللّٰهُمَّ وَجَنِّبْنِى فِى هٰذِهِ السَّنَهِ کُلَّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یُباعِدُنِى مِنْکَ، وَاجْلِبْنِى إِلىٰ کُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یُقَرِّبُنِى مِنْکَ فِى هٰذِهِ السَّنَهَ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، وَامْنَعْنِى مِنْ کُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یَکُونُ مِنِّى أَخافُ ضَرَرَ عاقِبَتِهِ، وَأَخافُ مَقْتَکَ إِیَّاىَ عَلَیْهِ حِذارَ أَنْ تَصْرِفَ وَجْهَکَ الْکَرِیمَ عَنِّى فَأَسْتَوْجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لِى عِنْدَکَ، یَا رَؤُوفُ یَا رَحِیمُ؛

اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِى فِى مُسْتَقْبَِلِ سَنَتِى هٰذِهِ فِى حِفْظِکَ وَفِى جِوارِکَ وَفِى کَنَفِکَ، وَجَلِّلْنِى سِتْرَ عافِیَتِکَ، وَهَبْ لِى کَرامَتَکَ، عَزَّ جارُکَ، وَجَلَّ ثَناؤُکَ، وَلَا إِلٰهَ غَیْرُکَ.

اعمال ماه مبارک رمضان

اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِى تابِعاً لِصالِحِى مَنْ مَضىٰ مِنْ أَوْلِیائِکَ، وَأَلْحِقْنِى بِهِمْ، وَاجْعَلْنِى مُسَلِّماً لِمَنْ قالَ بِالصِّدْقِ عَلَیْکَ مِنْهُمْ، وَأَعُوذُ بِکَ اللّٰهُمَّ أَنْ تُحِیطَ بِى خَطِیئَتِى وَظُلْمِى وَ إِسْرافِى عَلَىٰ نَفْسِى وَ اتِّباعِى لِهَواىَ وَاشْتِغالِى بِشَهَواتِى فَیَحُولُ ذٰلِکَ بَیْنِى وَبَیْنَ رَحْمَتِکَ وَرِضْوانِکَ فَأَکُونَ ُ مَنْسِیّاً عِنْدَکَ، مُتَعَرِّضاً لِسَخَطِکَ وَ نِقْمَتِکَ.

اللّٰهُمَّ وَفِّقْنِى لِکُلِّ عَمَلٍ صَالِحٍ تَرْضىٰ بِهِ عَنِّى، وَقَرِّبْنِى إِلَیْکَ زُلْفىٰ. اللّٰهُمَّ کَما کَفَیْتَ نَبِیَّکَ مُحَمَّداً صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ هَوْلَ عَدُوِّهِ، وَفَرَّجْتَ هَمَّهُ، وَکَشَفْتَ غَمَّهُ، وَصَدَقْتَهُ وَعْدَکَ، وَأَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَکَ؛

اللّٰهُمَّ فَبِذٰلِکَ فَاکْفِنِى هَوْلَ هٰذِهِ السَّنَهِ وَآفاتِها وَأَسْقامَها وَفِتْنَتَها وَشُرُورَها وَأَحْزانَها وَضِیقَ الْمَعاشِ فِیها، وَبَلِّغْنِى بِرَحْمَتِکَ کَمالَ الْعافِیَهِ بِتَمامِ دَوامِ النِّعْمَهِ عِنْدِى إِلىٰ مُنْتَهىٰ أَجَلِى، أَسْأَلُکَ سُؤالَ مَنْ أَساءَ وَظَلَمَ وَاسْتَکانَ وَاعْتَرَفَ، وَأَسْأَلُکَ أَنْ تَغْفِرَ لِى مَا مَضىٰ مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِى حَصَرَتْها حَفَظَتُکَ وَأَحْصَتْها کِرامُ مَلائِکَتِکَ عَلَىَّ، وَأَنْ تَعْصِمَنِى إِلٰهِى مِنَ الذُّنُوبِ فِیما بَقِىَ مِنْ عُمْرِى إِلىٰ مُنْتَهىٰ أَجَلِى،

یَا اللّٰهُ یَا رَحْمٰنُ یَا رَحِیمُ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَآتِنِى کُلَّ مَا سَأَلْتُکَ وَرَغِبْتُ إِلَیْکَ فِیهِ فَإِنَّکَ أَمَرْتَنِى بِالدُّعاءِ، وَتَکَفَّلْتَ لِى بِالْإِجابَهِ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

اعمال روز ششم

در چنین روزی در سال دویست‌ و یک، مردم با امام رضا (علیه‌السلام) بیعت کردند، سید روایت کرده: که برای شکرانه این نعمت در این روز دو رکعت نماز بخوانند، در هر رکعت پس از «حمد» «بیست‌ و پنج مرتبه» سوره «توحید» بخوانند.

اعمال شب سیزدهم

آغاز شب‌های بیض [یعنی شب‌های روشن و تابناک که عبارتند از: شب‌های سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه] است و در آن سه عمل مستحب است:

 

اوّل: غسل کردن

 

دوم: خواندن چهار رکعت نماز، در هر رکعت یک بار سوره «حمد» و بیست و پنج بار سوره «توحید»

 

سوم: خواندن دو رکعت نماز که در «اعمال شب سیزدهم» رجب و شعبان بیان شد؛ در هر رکعت پس از سوره «حمد» سوره‌های «یس» و «تَبارَک المُلک» و «توحید» خوانده شود.

بیشتر بخوانید:اعمال شب اول ماه رمضان / رویت هلال ماه رمضان

اعمال شب چهاردهم ماه مبارک رمضان

 

در شب چهاردهم [همان] نماز [شب سیزدهم] خوانده می‌شود به صورت چهار رکعت با دو سلام [در هر رکعت پس از سوره «حمد» سوره‌های «یس» و «تَبارَک المُلک» و «توحید»]

[همچنین] در صفحات پیش در شرح «دعای مجیر» گذشت که هر که آن را در ایام البیض ماه رمضان بخواند، گناهانش آمرزیده می‌شود، هرچند به تعداد قطرات باران و برگ درختان و ریگ بیابان باشد.

اعمال شب نیمه ماه مبارک رمضان

 

[شب پانزدهم] از شب‌های پر برکت است و در آن چند عمل مستحب است:

 

اوّل: غسل کردن

 

دوّم: زیارت امام حسین (علیه‌السلام).

 

سوم: خواندن شش رکعت نماز که در هر رکعت پس از سوره «حمد» سوره‌های «یس» و «تَبارَک المُلک» و «توحید» خوانده شود.

 

چهارم: خواندن «صد رکعت» نماز، در هر رکعت پس از سوره «حمد» «ده مرتبه» سوره «توحید» خوانده شود.

 

شیخ مفید در کتاب «مقنعه» از حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) روایت کرده که هرکه این عمل را انجام دهد، حق‌تعالی ده فرشته به سوی او می‌فرستد تا دشمنانش را از پری و آدمی از او دور کنند و هنگام مرگ او سی فرشته می‌فرستد که او را از عذاب دوزخ مژده ایمنی دهند.

 

پنجم: روایت شده که از امام صادق (علیه‌السلام) پرسیدند: چه می‌فرمایی در حق کسی‌ که در شب نیمه ماه رمضان کنار قبر امام حسین (علیه‌السلام) حاضر شود؟

 

حضرت فرمود: خوشا به حال کسی‌ که در شب نیمه ماه رمضان پس از نماز عشا «ده رکعت» نماز کنار قبر آن حضرت بخواند، البته این نماز غیر از نافله شب است و بخواند در هر رکعت پس از سوره «حمد» «ده مرتبه» «توحید» و به خدای تعالی از آتش دوزخ پناهنده شود، خدا او را نجات یافتگان از آتش ثبت می‌کند و از دنیا نرود تا فرشتگانی را در خواب ببیند که او را به بهشت بشارت می‌دهند و نیز فرشتگانی که او را از آتش ایمنی می‌دهند.

 

همچنین با کلیک بر روی عکس زیر اعمال مشترک شب های ماه رمضان / به همراه صوت را مطالعه کنید.

 

اعمال روز و شب آخر ماه مبارک رمضان

 

شب آخر ماه؛ شب بسیار مبارکی است و برای این شب چند عمل وارد است:

 

اوّل: غسل

 

دوم: زیارت امام حسین (علیه‌السلام)

 

سوم: خواندن سوره‌های «انعام» و «کهف» و «یس» و گفتن «صد مرتبه»: أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ وَأَتُوبُ إِلَیْهِ (از خدا آمرزش مى‌جویم و به‌ سوی او می‌پویم)

 

چهارم: این دعا را که شیخ کلینی از امام صادق (علیه‌السلام) روایت کرده خوانده شود:

اللّٰهُمَّ هٰذا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِى أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَقَدْ تَصَرَّمَ، وَأَعُوذُ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ یَا رَبِّ أَنْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِى هٰذِهِ أَوْ یَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضانَ وَلَکَ قِبَلِى تَبِعَهٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِى بِهِ یَوْمَ أَلْقاکَ.

خدایا؛ این است ماه رمضان که قرآن را در آن نازل کردی، اینک در حال گذشتن است و من به ذات بزرگوار و مهمان‌نوازت پناه می‌آورم از اینکه سپیده این شب طلوع کند یا ماه رمضان بگذرد و نزد تو برایم نتیجه کار ناشایست یا گناهی باشد که بخواهی مرا به سبب آن روزی که ملاقاتت کنم عذاب کنی.

 

پنجم: بخواند «دعای مُدَبِّرَ الْأُمُورِ» را که بیان آن در  «اعمال شب بیست‌ و سوم» گذشت.

بیشتر بخوانید: اعمال شب های قدر ماه مبارک رمضان

ششم: ماه رمضان را با دعاهایی که مضمونش وداع با ماه مبارک است، وداع کند؛ دعاهایی که شیخ کلینی و شیخ صدوق و شیخ مفید و شیخ طوسی و سید ابن طاووس (رضوان الله علیهم) نقل کرده‌اند و شاید بهترین آن‌ها دعای چهل‌ و پنجم صحیفه کامله باشد.

بیشتر بخوانید: اعمال مشترک شب های ماه رمضان / به همراه صوت

سید ابن طاووس و کفعمی از حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت کرده‌اند که فرمود: هر که در شب آخر ماه رمضان ده رکعت نماز به صورت دو رکعتی بخواند، در هر رکعت سوره «حمد» را «یک بار» و «قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَدٌ» را «ده بار» و در هر یک از رکوع و سجود «ده مرتبه» بگوید: