یکشنبه/ 18 آذر / 1403
Search
Close this search box.
اعمال ماه ذی الحجه

اعمال ماه ذی الحجه

در این مطلب به اعمال ماه ذی الحجه پرداخته ایم. ذی الحجه آخرین ماه در ترتیب تقویم هجری قمری و از ماه‌های حرام و ماه‌های حج است. برای دهه اول این ماه اعمالی ذکر شده است که از مهم‌ترین آن‌ها به جا آوردن نماز دهه اول میان نماز مغرب و عشا و نیز خواندن ادعیه و... است.

همرهان عزیز مجله اینترنتی تحلیلک؛ می خواهیم در این مطلب با اعمال ماه ذی الحجه بیشتر آشنا شویم.

اعمال ماه ذی الحجه

 

جایگاه ماه ذی الحجه

 

ماه ذی الحجه از ماه‌های بسیار برجسته است که چون فرا می‌رسید، نیکان صحابه پیامبر و تابعین، علاقۀ شدیدی در عبادت نشان می‌دادند.
دهه اول ماه ذی الحجه «ایام معلومات» است که در قرآن مجید ذکر شده و در نهایت برتری و مبارکی و رحمت است و از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله روایت شده: که در هیچ ایامی کار نیک و عبادت نزد خدا، محبوب‌تر و پسندیده‌تر از این دهه نیست.

 

اعمال ماه ذی الحجه

 

 

دهه اول ماه ذی الحجه

 

برای دهه اول ماه ذی الحجه اعمال ویژه‌ای است از این نوع:

 

اوّل در اعمال ماه ذی الحجه:

 

روزه گرفتن نُه روز اول این دهه که ثواب روزه تمام عمر را دارد.

 

دوّم در اعمال ماه ذی الحجه:

 

خواندن دو رکعت نماز، بین مغرب و عشا در تمام شب‌های این دهه که در هر رکعت پس از سوره «حمد» «یک مرتبه» سوره «توحید» و آیه:

﴿وَ وٰاعَدْنٰا مُوسىٰ ثَلاٰثِینَ لَیْلَهً وَ أَتْمَمْنٰاهٰا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقٰاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَهً وَ قٰالَ مُوسىٰ لِأَخِیهِ هٰارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَ أَصْلِحْ وَ لاٰ تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ

و ما با موسی [برای عبادتی ویژه] سی شب وعده گذاشتیم و آن را با افزودنِ ده شب کامل کردیم، در نتیجه میعادگاه پروردگارش در چهل شب پایان گرفت، موسی [زمانی که به میعادگاه می‌رفت] به برادرش هارون گفت: در میان قومِ من جانشینم باش و به اصلاح [امورشان] بپرداز و از روش [و آرای] تبهکارانِ فتنه‌انگیز پیروی مکن‌!
را بخواند تا با ثواب حاجیان شریک شود.

 

سوم در اعمال ماه ذی الحجه:

 

از روز اول تا عصر روز عرفه به دنبال نماز صبح و پیش از مغرب این دعا را که شیخ مفید و سید از امام صادق علیه‌السلام روایت کرده‌اند بخوان:

 

اللّٰهُمَّ هٰذِهِ الْأَیَّامُ الَّتِى فَضَّلْتَها عَلَى الْأَیَّامِ وَشَرَّفْتَها وَ قَدْ بَلَّغْتَنِیها بِمَنِّکَ وَرَحْمَتِکَ فَأَنْزِلْ عَلَیْنا مِنْ بَرَکاتِکَ، وَأَوْسِعْ عَلَیْنا فِیها مِنْ نَعْمائِکَ

خدایا، این روزها روزهایی است که بر سایر روزها برتری و برجستگی‌اش دادی و به مهرورزی و رحمتت مرا به آن‌ها رساندی، برکاتت را بر ما فرو فرست و از نعمت‌هایت در این روزها بر ما وسعت ده.
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَهْدِیَنا فِیها لِسَبِیلِ الْهُدىٰ وَالْعَفافِ وَالْغِنىٰ وَالْعَمَلِ فِیها بِما تُحِبُّ وَتَرْضىٰ .
خدایا از تو می‌خواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و ما را در این روزها به راه هدایت و پاک‌دامنی و بی‌نیازی و عمل در آن‌ها به آنچه می‌پسندی و خشنود می‌شوی هدایت کنی،

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ یَا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوىٰ، وَیَا سامِعَ کُلِّ نَجْوىٰ، وَیَا شاهِدَ کُلِّ مَلَاً، وَیَا عالِمَ کُلِّ خَفِیَّهٍ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَکْشِفَ عَنَّا فِیهَا الْبَلاءَ، وَتَسْتَجِیبَ لَنا فِیهَا الدُّعاءَ، وَتُقَوِّیَنا فِیها وَتُعِینَنا وَتُوَفِّقَنا فِیها لِما تُحِبُّ رَبَّنا وَتَرْضىٰ وَعَلَىٰ مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنا مِنْ طاعَتِکَ وَطاعَهِ رَسُولِکَ وَأَهْلِ وِلایَتِکَ؛

خدایا از تو می‌خواهم، ای جایگاه هر شکایت و ای شنوای هر راز و نیاز و ای حاضر در هر جمع و ای دانای هر نهان ‌که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و در این روزها بلا را از ما برگردانی و دعایمان را مستجاب کنی و نیرویمان دهی و یاری‌مان کنی و به آنچه‌ ای پروردگار ما دوست داری و خشنود می‌شوی موفّق‌مان بداری و بر اموری که از طاعتت و طاعت رسولت و اهل ولایتت بر ما واجب نمودی توفیقمان دهی؛

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَهَبَ لَنا فِیهَا الرِّضا إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ، وَلَا تَحْرِمْنا خَیْرَ مَا تُنْزِلُ فِیها مِنَ السَّماءِ، وَطَهِّرْنا مِنَ الذُّنُوبِ یَا عَلّامَ الْغُیُوبِ، وَأَوْجِبْ لَنا فِیها دارَ الْخُلُودِ .

خدایا، از تو می‌خواهم ای مهربان‌ترین مهربانان ‌که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و خشنودی خود را در این روزها به ما ارزانی داری که به یقین تو شنوای دعایی و از خیری که در این ایام از عالم بالا نازل می‌کنی ما را محروم مساز و از گناهان ما را پاک کن، ای دانای نهان‌ها و در این روزها خانه جاودان را بر ما واجب گردان.

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَلَا تَتْرُکْ لَنا فِیها ذَنْباً إِلّا غَفَرْتَهُ، وَلَا هَمّاً إِلّا فَرَّجْتَهُ، وَلَا دَیْناً إِلّا قَضَیْتَهُ، وَلَا غائِباً إِلّا أَدَّیْتَهُ، وَلَا حاجَهً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالْآخِرَهِ إِلّا سَهَّلْتَها وَیَسَّرْتَها، إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ .

خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و گناهی را برای ما باقی مگذار جز آنکه ببخشی و نه اندوهی جز آنکه برطرف کنی و نه قرضی جز آنکه بپردازی و نه غایبی جز آنکه به ما برسانی و نه حاجتی از حاجات دنیا و آخرت جز آنکه هموار و آسان کنی، به یقین تو بر هر کاری توانایی.

اللّٰهُمَّ یَا عالِمَ الْخَفِیَّاتِ، یَا راحِمَ الْعَبَراتِ، یَا مُجِیبَ الدَّعَواتِ، یَا رَبَّ الْأَرَضِینَ وَالسَّماواتِ، یَا مَنْ لَاتَتَشابَهُ عَلَیْهِ الْأَصْواتُ، صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا فِیها مِنْ عُتَقائِکَ وَطُلَقائِکَ مِنَ النَّارِ، وَ الْفائِزِینَ بِجَنَّتِکَ وَ النَّاجِینَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، وَصَلَّى اللّٰهُ عَلَىٰ سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ أَجْمَعِینَ.

خدایا ای دانای نهان، ای رحم‌کننده به اشک‌های روان، ای اجابت‌کننده دعاها، ای پروردگار زمین‌ها و آسمان‌ها، ای آن‌که صداها بر او اشتباه نشود، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و ما را در این روزها از آزادشدگان و رهاشده‌های از آتش و رسیدگان به بهشت و از نجات‌یافتگان قرار ده، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان و درود خدا بر آقایمان محمّد و همه اهل‌بیتش.

 

چهارم در اعمال ماه ذی الحجه:

 

در هر روز از این دهه بخوان پنج دعایی را که حضرت جبرییل برای حضرت عیسی از سوی خدا هدیه آورد تا در این ایام بخواند و آن پنج دعا این است:

 

أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ.

گواهی می‌دهم که معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است، فرمانروایی و سپاس برای اوست، خیر فقط به دست اوست و او بر هر کاری تواناست.

أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ، أَحَداً صَمَداً لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَهً وَلَا وَلَداً.

گواهی می‌دهم معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است، یکتا و بی‌نیاز است همسر و فرزندی نگرفته است.

أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ، أَحَداً صَمَداً لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ.

گواهی می‌دهم معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است، یکتا و بی‌نیاز است، نه زاده و نه زاییده شده است و برایش هیچ همتایی نیست.

أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیِى وَیُمِیتُ، وَهُوَ حَیٌّ لَایَمُوتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ.

گواهی می‌دهم معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است، فرمانروایی و سپاس برای اوست، زنده می‌کند و می‌میراند و اوست زنده‌ای که نمی‌میرد، خیر فقط به دست اوست و او بر هر کاری تواناست.

حَسْبِىَ اللّٰهُ وَکَفىٰ، سَمِعَ اللّٰهُ لِمَنْ دَعا، لَیْسَ وَراءَ اللّٰهِ مُنْتَهى، أَشْهَدُ لِلّٰهِ بِما دَعا، وَأَنَّهُ بَرِىءٌ مِمَّنْ تَبَرَّأَ، وَأَنَّ لِلّٰهِ الْآخِرَهَ وَالْأُولىٰ.

خدا مرا بس است و کفایت می‌کند، خدا گوش فرا دهد برای آن‌که او را بخواند، ورای خدا نهایتی نیست، گواهی می‌دهم برای خدا به آنچه دعوت کرد و خدا بیزار است از هرکه از او بیزاری جوید و آخرت و دنیا ویژۀ خداست.
حضرت عیسی برای «صد مرتبه» خواندن هر کدام از این دعاها، ثواب بسیاری بیان کرده است و این امر بعید به نظر نمی‌رسد، چنان‌که علامه مجلسی فرموده: اگر کسی هر روز هریک از این دعاها را «ده مرتبه» بخواند به روایت عمل کرده، ولی اگر هر روز هریک را «صد مرتبه» بخواند بهتر است.

 

 

اعمال ماه ذی الحجه

 

پنجم در اعمال ماه ذی الحجه:

 

در هر روز این دهه این تهلیلات را که از امیرالمؤمنین علیه‌السلام با ثواب بسیار روایت شده بخوان؛ و اگر روزی «ده مرتبه» بخوانی بهتر است:

 

لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ اللَّیالِى وَالدُّهُورِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ أَمْواجِ الْبُحُورِ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَ رَحْمَتُهُ خَیْرٌ مِمّا یَجْمَعُونَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الشَّوْکِ وَالشَّجَرِ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَالْمَدَرِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُیُونِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ فِى اللَّیْلِ إِذا عَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الرِّیاحِ فِى الْبَرارِى وَالصُّخُورِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ مِنَ الْیَوْمِ إِلىٰ یَوْمِ یُنْفَخُ فِى الصُّورِ.

معبودی جز خدا نیست به شمار شب‌ها و روزگاران، معبودی جز خدا نیست به شمار امواج دریاها، معبودی جز خدا نیست و رحمت او از آنچه گرد می‌آورند بهتر است، معبودی جز خدا نیست، به شمار خارها و درختان، معبودی جز خدا نیست به شمار موها و کرک‌ها، معبودی جز خدا نیست به شمار سنگ‌ها و کلوخ‌ها، معبودی جز خدا نیست به شمار بهم‌خوردن پلک‌ها، معبودی جز خدا نیست در شب، چون با سیاهی‌اش پشت کند و صبح هنگامی که می‌دمد، معبودی جز خدا نیست به شمار بادها در صحراها و کوه‌ها، معبودی جز خدا نیست از امروز تا روز دمیده شدن در صور.
اعمال ماه ذی الحجه
اعمال ماه ذی الحجه

 

اعمال ماه ذی الحجه

 

اعمال روز اول ماه ذی الحجه

 

روز بسیار مبارکى است و در آن چند عمل وارد است:

 

اوّل در اعمال روز اول ماه ذی الحجه:

 

روزه که ثواب روزه‌ی هشتاد ماه را دارد.

 

دوّم در اعمال روز اول ماه ذی الحجه:

 

خواندن نماز حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها؛ شیخ فرموده: روایت شده: این نماز چهار رکعت است با دو سلام، مانند نماز امیرالمؤمنین علیه‌السلام که در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و «توحید» «پنجاه مرتبه» خوانده می‌شود و پس از سلام «تسبیحات» آن حضرت را گفته، سپس بخوان:

سُبْحانَ ذِی الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُنِیفِ ! سُبْحانَ ذِی الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظِیمِ ! سُبْحانَ ذِی الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْقَدِیمِ ! سُبْحانَ مَنْ یَرىٰ أَثَرَ النَّمْلَهِ فِی الصَّفا ! سُبْحانَ مَنْ یَرىٰ وَقْعَ الطَّیْرِ فِی الْهَواءِ ! سُبْحانَ مَنْ هُوَ هٰکَذا وَلَا هٰکَذا غَیْرُهُ.

منزّه است آن دارای توانمندی بلندمرتبه، منزّه است آن دارای بزرگی بسیار با عظمت بزرگ، منزّه است آن دارای فرمانروایی گران‌مایه ازلی، منزّه است آن‌که جای پای مورچه را بر سنگ صاف می‌بیند، منزّه است آن‌که چگونگی گذر پرنده را در هوا مشاهده می‌کند، منزّه است آن‌که او چنین است و جز او چنین نیست.

 

سوّم در اعمال روز اول ماه ذی الحجه:

 

خواندن دو رکعت نماز نیم ساعت پیش از رسیدن آفتاب به هنگام ظهر، در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و هر یک از سوره‌های «توحید» و «آیت‌ الکرسی» و «قدر» را «ده مرتبه».

 

چهارم در اعمال روز اول ماه ذی الحجه:

 

هرکه از ستم‌کننده‌ای وحشت دارد، در این روز بگوید:

حَسْبِی حَسْبِی حَسْبِی مِنْ سُؤالِی عِلْمُکَ بِحالِی.مرا کافی است، مرا کافی است، مرا کافی است، تو به حالم بدون بیان درخواستم آگاهی.تا خدا شرّ ستمکار را از او باز دارد؛

و بدان که در این روز حضرت ابراهیم خلیل متولّد شده است و نیز در این روز به روایت شیخ کلینی و شیخ طوسی، حضرت فاطمه به امیرالمؤمنین علیه‌السلام تزویج شده.

اعمال ماه ذی الحجه

 

اعمال روز هفتم ماه ذی الحجه

سال صد و چهارده شهادت امام باقر علیه‌السلام در مدینه اتّفاق افتاده و به این سبب روز حزن شیعه است.

اعمال ماه ذی الحجه

 

اعمال روز هشتم ماه ذی الحجه

روز ترویه است و روزه‌اش فضیلت بسیار دارد و روایت شده: روزه‌ی این روز جبران شصت سال [گناه یا روزه] است و شیخ شهید غسل این روز را مستحب دانسته است.

اعمال ماه ذی الحجه

 

بیشتر بخوانید: پیام تبریک عید قربان به همراه عکس تبریک

 

بیشتر بخوانید: عکس پروفایل عید قربان

فضیلت و اعمال شب عید قربان

شب دهم، از شب‌های پر برکت و از چهار شبی است که شب‌زنده‌داری در آن‌ها مستحب است و درهای آسمان در این شب باز است و زیارت حضرت سیدالشهدا و دعای «یَا دائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِیَّهِ» که در اعمال شب جمعه گذشت در این شب مستحب است.

اعمال روز عید قربان

 

روز دهم، روز عید قربان است که بسیار برجسته است و اعمال آن چند چیز است:

 

اوّل در اعمال عید قربان:

 

غسل که در این روز مستحب مؤکد است و بعضی از علما آن را واجب دانسته‌اند.

 

دوّم در اعمال عید قربان:

 

نماز عید، به همان صورت که در «عید فطر» ذکر شد، اما در این روز مستحب است پس از نماز از گوشت قربانی خورده شود.

 

سوم در اعمال عید قربان:

 

خواندن دعاهایی که پیش از نماز عید و بعد از آن وارد شده است و آن دعاها در کتاب «اقبال» آمده و شاید بهترین دعاهای این روز، دعای «چهل‌وهشتم» صحیفه کامله سجادیه باشد که اوّل آن: «اللّٰهُمَّ هٰذَا یَوْمٌ مُبارَکٌ» است و دعای «چهل‌وششم»: «یَا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لَایَرْحَمُهُ الْعِبادُ» را نیز بخواند.

 

چهارم در اعمال عید قربان:

 

خواندن «دعای ندبه» است.

 

پنجم در اعمال عید قربان:

 

قربانی کردن است که مستحب مؤکد است.

 

ششم در اعمال عید قربان:

 

خواندن تکبیرات است برای کسی که در مِنی باشد، در پی پانزده نماز که نخستین آن‌ها نماز ظهر روز عید است و آخر آن‌ها نماز صبح روز سیزدهم و کسانی که در سایر شهرها هستند، پس از ده نماز، از نماز ظهر عید تا صبح دوازدهم بخوانند و تکبیرات بر وفق روایت صحیحی از کتاب «کافی» این است:

 

اللّٰهُ أَکْبَرُ، اللّٰهُ أَکْبَرُ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، وَاللّٰهُ أَکْبَرُ، اللّٰهُ أَکْبَرُ، وَ لِلّٰهِ الْحَمْدُ، اللّٰهُ أَکْبَرُ عَلَىٰ مَا هَدَانا، اللّٰهُ أَکْبَرُ عَلَىٰ مَا رَزَقَنا مِنْ بَهِیمَهِ الْأَنْعامِ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ عَلَىٰ مَا أَبْلانا.

خدا بزرگ‌تر است، خدا بزرگ‌تر است از این‌که وصف شود، معبودی جز خدا نیست، خدا بزرگ‌تر است، خدا بزرگ‌تر است از این‌که وصف شود، فقط ستایش ویژۀ اوست، خدا بزرگ‌تر است، بر آنچه ما را هدایت فرمود، خدا بزرگ‌تر است بر آنچه به ما روزی داد از چهارپایان بی‌زبان و ستایش ویژۀ خداست بر آنچه ما را آزمود.
و مستحب است تکرار این تکبیرات به دنبال نمازها به قدر امکان و خواندن آن پس از نمازهای مستحب.

اعمال ماه ذی الحجه

 

روز پانزدهم در اعمال ماه ذی الحجه

سال دویست‌ودوازده ولادت حضرت هادی علیه‌السلام [در این روز] رخ داد.

اعمال شب و روز عید غدیر ماه ذی الحجه

شب هیجدهم [ماه ذی الحجه]، شب عید غدیر و شب بسیار برجسته و ممتازی است، سید ابن طاووس در کتاب «اقبال» دوازده رکعت نماز با یک سلام به کیفیتی ویژه برای این شب همراه با دعاهایی روایت کرده است.

روز هیجدهم ماه ذی الحجه، روز عید غدیر و عید اللّٰه الأکبر و عید آل محمّد علیهم‌السلام و عظیم‌ترین عید است و حق‌تعالی هیچ پیامبری را مبعوث نفرموده جز آنکه این روز را عید کرده و حرمت آن را دانسته، نام این روز در آسمان روز «عهد معهود» و در زمین روز «میثاق مأخوذ» و «جمع مشهود» است.
روایت شده است: که از امام صادق علیه‌السلام پرسیدند، آیا مسلمانان را غیر از جمعه و قربان و فطر عیدی هست؟ فرمود: آری عیدی است که احترامش از همه اعیاد بیشتر است،
راوی گفت: کدام عید است؟ حضرت فرمود: روزی است که حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را به جانشینی خود منصوب کرد و اعلام کرد: هرکه من مولا و آقای اویم، پس علی مولا و آقا و پیشوای اوست و آن روز هیجدهم ذوالحجّه است.
راوی گفت: در آن روز چه کاری باید انجام داد؟ فرمود باید روزه بدارید و عبادت کنید و محمّد و آل محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله را یاد آرید و بر ایشان صلوات فرستید، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله امیرالمؤمنین علیه‌السلام را وصیت کرد که این روز را عید گرداند و هر پیامبری به جانشین خویش وصیت می‌کرد که این روز را عید کند.
در حدیث ابن ابی نصر بزنطی از حضرت رضا علیه‌السلام آمده:
ای پسر ابی نصر هر کجا باشی، بکوش روز عید غدیر نزد قبر مطهّر حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام حاضر شوی، به درستی‌که در این روز، خداوند می‌آمرزد از هر مرد و زن مؤمن، گناه شصت سال ایشان را و از آتش دوزخ آزاد می‌کند، دو برابر آنچه در ماه رمضان و شب قدر و شب فطر آزاد کرده و پرداخت یک درهم در این روز به برادران مؤمن، برابر با هزار درهم در اوقات دیگر است و در این روز به برادران مؤمن احسان کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان؛ به خدا سوگند، اگر مردم برتری و مزیت این روز را چنان‌که باید بدانند، هرآینه هر روز فرشتگان با ایشان ده مرتبه مصافحه کنند.
در هر صورت بزرگداشت این روز برجسته و برتر لازم است و اعمال آن چندچیز است:

 

اوّل در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

روزه که کفّاره شصت سال گناه است و در حدیثی است: روزه این روز برابر روزه تمامی عمر دنیا و معادل با صد حج و صد عمره است.

 

دوّم در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

غسل.

 

سوم در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

زیارت حضرت امیرمؤمنان علیه‌السلام و شایسته است انسان هر کجا باشد، بکوشد که خود را به قبر مطّهر آن حضرت برساند و برای آن جناب در این روز، «سه زیارت» مخصوص روایت شده: که یکی از آن‌ها زیارت معروف به «امین‌الله» است که هم از نزدیک و هم از راه دور خوانده می‌شود و آن از زیارات جامعه مطلقه است و در باب زیارات ان‌شاالله تعالی خواهد آمد.

 

چهارم در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

تعویذی [ذکر مربوط به پناه جستن به خدا از ناملایمات و شرور] را که سید ابن طاووس در کتاب «اقبال» از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله روایت کرده بخواند.

 

پنجم در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

دو رکعت نماز بجا آورد و به سجده رود و «صد مرتبه» شکر خدا گوید، آنگاه سر از سجده بردارد و بخواند:

 

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِأَنَّ لَکَ الْحَمْدَ وَحْدَکَ لَاشَرِیکَ لَکَ، وَأَنَّکَ واحِدٌ أَحَدٌ صَمَدٌ لَمْ تَلِدْ وَلَمْ تُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَکَ کُفُواً أَحَدٌ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَرَسُولُکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ، یَا مَنْ هُوَ کُلَّ یَوْمٍ فِى شَأْنٍ کَما کانَ مِنْ شَأْنِکَ أَنْ تَفَضَّلْتَ عَلَىَّ بِأَنْ جَعَلْتَنِى مِنْ أَهْلِ إِجابَتِکَ وَأَهْلِ دِینِکَ وَأَهْلِ دَعْوَتِکَ، وَوَفَّقْتَنِى لِذٰلِکَ فِى مُبْتَدَءِ خَلْقِى تَفَضُّلاً مِنْکَ وَکَرَماً وَجُوداً، ثُمَّ أَرْدَفْتَ الْفَضْلَ فَضْلاً، وَالْجُودَ جُوداً، وَالْکَرَمَ کَرَمَاً، رَأْفَهً مِنْکَ وَرَحْمَهً إِلىٰ أَنْ جَدَّدْتَ ذٰلِکَ الْعَهْدَ لِى تَجْدِیداً بَعْدَ تَجْدِیدِکَ خَلْقِى، وَکُنْتُ نَسْیاً مَنْسِیّاً ناسِیاً ساهِیاً غافِلاً، فَأَتْمَمْتَ نِعْمَتَکَ بِأَنْ ذَکَّرْتَنِى ذٰلِکَ وَمَنَنْتَ بِهِ عَلَىَّ وَهَدَیْتَنِى لَهُ، فَلْیَکُنْ مِنْ شَأْنِکَ یَا إِلٰهِى وَسَیِّدِى وَمَوْلاىَ أَنْ تُتِمَّ لِى ذٰلِکَ وَلَا تَسْلُبْنِیهِ حَتَّىٰ تَتَوَفَّانِى عَلَىٰ ذٰلِکَ وَأَنْتَ عَنِّى راضٍ، فَإِنَّکَ أَحَقُّ الْمُنْعِمِینَ أَنْ تُتِمَّ نِعْمَتَکَ عَلَىَّ؛

خدایا، از تو می‌خواهم به حق این‌که فقط سپاس ویژۀ توست، یگانه‌ای شریکی نداری و تویی یکتا، یگانه، بی‌نیاز، نزاده‌ای و نه زاده شده‌ای و یکتایی که همتایی نداری و محمّد بنده و رسول توست، درودهایت بر او و خاندانش، ای آن‌که هر روز در کاری است، چنان‌که در شأنت بود بر این‎که بر من لطف و محبت نمودی، به این‌که مرا از اهل اجابت و دین و دعوتت قرار دادی و در آغاز آفرینشم از روی لطف و محبت و بزرگواری و بخشش خویش، بر این امور موفّقم داشتی، سپس از روی رأفت و رحمتت، به دنبال آوردی این فضل را با فضلی دیگر و این جود را با جودی دیگر و این کرم را با کرمی دیگر تا اینکه آن پیمان را برایم از نو تازه کردی، پس از تجدید آفرینشم و حال آنکه در فراموشی کامل بودم، فراموش‌کار و بی توجّه و بی‌خبر، پس نعمتت را بر من تمام کردی، به اینکه آن پیمان را به یادم انداختی و به آن بر من منّت نهادی و به آن راهنمایی‌ام نمودی، پس باید از شأن تو باشد، ای معبودم و آقا و مولایم، اینکه آن را بر من تمام کنی و از دستم نگیری تا بر پایه آن از دنیایم ببری، درحالی‌که از من خشنود باشی، به یقین تو سزاوارترین نعمت‌دهندگانی، بر اینکه نعمتت را بر من تمام کنی؛

 

اعمال ماه ذی الحجه

اللّٰهُمَّ سَمِعْنا وَأَطَعْنا وَأَجَبْنا داعِیَکَ بِمَنِّکَ، فَلَکَ الْحَمْدُ غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ إِلَیْکَ الْمَصِیرُ، آمَنّا بِاللّٰهِ وَحْدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ، وَبِرَسُو لِهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَصَدَّقْنا وَأَجَبْنا داعِىَ اللّٰهِ وَاتَّبَعْنا الرَّسُولَ فِى مُوالاهِ مَوْلانا وَمَوْلَى الْمُؤْمِنِینَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طالِبٍ عَبْدِاللّهِ، وَأَخِى رَسُولِهِ، وَالصِّدِّیقِ الْأَکْبَرِ، وَالْحُجَّهِ عَلَىٰ بَرِیَّتِهِ، الْمُؤَیِّدِ بِهِ نَبِیَّهُ وَدِینَهُ الْحَقَّ الْمُبِینَ، عَلَماً لِدِینِ اللّٰهِ، وَخازِناً لِعِلْمِهِ، وَعَیْبَهَ غَیْبِ اللّٰهِ، وَمَوْضِعَ سِرِّ اللّٰهِ، وَأَمِینَ اللّٰهِ عَلَىٰ خَلْقِهِ، وَشاهِدَهُ فِى بَرِیَّتِهِ . اللّٰهُمَّ ﴿رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِى لِلْإِیْمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئاتِنا وَتَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ، رَبَّنا وَآتِنا مَا وَعَدْتَنا عَلَىٰ رُسُلِکَ وَلَا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَهِ إِنَّکَ لَاتُخْلِفُ الْمِیعادَ

خدایا به لطف تو شنیدیم و اطاعت کردیم و دعوت‌کننده‌ات را اجابت نمودیم، تو را سپاس، آمرزشت را خواهانیم پروردگارا و بازگشت ما به سوی توست، ایمان آوردیم به خدای یگانه، شریکی برای او نیست و به رسولش محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و تصدیق کردیم و دعوت‌کنندۀ خدا را اجابت نمودیم و از پیامبرش پیروی کردیم، در رابطه با موالات مولایمان و مولای همه اهل ایمان، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب، بنده خدا و برادر رسول خدا و صدّیق اکبر و حجّت بر مخلوقات خدا، آن مولایی که خدا پیامبر و دین بر حق و آشکارش را به وسیلۀ او حمایت کرد، نشانه دین خدا و خزانه‌دار دینش و ظرف غیب خدا و جایگاه راز خدا و امین خدا بر خلقش و گواه او در مخلوقاتش، خدایا «پروردگارا! به‌راستی ما صدای ندادهنده‌ای که مردم را به ایمان فرامی‌خوانْد شنیدیم که [می‌گفت:] به پروردگارتان ایمان آورید. پس ما ایمان آوردیم، پروردگارا! گناهانِ ما را بیامرز! و بدی‌هایمان را [از پروندۀ ما] محو کن! و ما را در زمرۀ نیکان بمیران‌! پروردگارا! آنچه که به‌وسیلۀ پیامبرانت به ما وعده داده‌ای عطایمان کن! و روز قیامت رسوایمان نساز؛ زیرا تو هرگز از وعده‌ات تخلّف نمی‌کنی»

فَإِنَّا یَا رَبَّنا بِمَنِّکَ وَلُطْفِکَ أَجَبْنا داعِیَکَ، وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ وَصَدَّقْناهُ، وَصَدَّقْنا مَوْلَى الْمُؤْمِنِینَ، وَکَفَرْنا بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ، فَوَلِّنا مَا تَوَلَّیْنا، وَاحْشُرْنا مَعَ أَئِمَّتِنا فَإِنَّا بِهِمْ مُؤْمِنُونَ مُوقِنُونَ، وَلَهُمْ مُسَلِّمُونَ، آمَنَّا بِسِرِّهِمْ وَعَلانِیَتِهِمْ وَشاهِدِهِمْ وَغائِبِهِمْ، وَحَیِّهِمْ وَمَیِّتِهِمْ، وَرَضِینا بِهِمْ أَئِمَّهً وَقادَهً وَسادَهً، وَحَسْبُنا بِهِمْ بَیْنَنا وَبَیْنَ اللّٰهِ دُونَ خَلْقِهِ لَا نَبْتَغِى بِهِمْ بَدَلاً، وَلَا نَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِمْ وَلِیجَهً، وَبَرِئْنا إِلَى اللّٰهِ مِنْ کُلِّ مَنْ نَصَبَ لَهُمْ حَرْباً مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ، وَکَفَرْنا بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَالْأَوْثانِ الْأَرْبَعَهِ وَأَشْیاعِهِمْ وَأَتْباعِهِمْ وَکُلِّ مَنْ والاهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ مِنْ أَوَّلِ الدَّهْرِ إِلىٰ آخِرِهِ؛

ما ای پروردگارمان به مهرورزی و لطفت، دعوت‌کننده‌ات را پاسخ گفتیم و از پیامبرت پیروی نمودیم و او را تصدیق کردیم و مولای مؤمنان را باور نمودیم و به جبت و طاغوت کفر ورزیدیم، ما را تابع آن‌ را که به ولایت پذیرفتیم قرار بده و با امامانمان محشور فرما، ما به آنان ایمان و باور داریم و نسبت به آنان تسلیمیم، ایمان آوردیم به نهان و آشکارشان و حاضر و غایبشان و زنده و مرده‌شان و به آنان به عنوان پیشوایان و پیشروان و سروران خویش خشنود گشتیم و همانان، بین ما و خدا از سایر خلق بس‌اند، به جای آنان عوضی نجوییم و جز ایشان کسی را به عنوان خلیفه حق برنگیریم و به خدا بیزاری جستیم از هرکه از جنّ و انس، از اولین و آخرین، در برابرشان جنگی بر پا کرد و کافر شدیم به جبت و طاغوت و بت‌های چهارگانه و شیعیان و پیروانشان و هرکه از جنّ و انس دوستشان دارد، از اوّل روزگار تا پایانش؛

اللّٰهُمَّ إِنَّا نُشْهِدُکَ أَنَّا نَدِینُ بِما دانَ بِهِ مُحَمَّدٌ وَآلُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ، وَقَوْلُنا مَا قالُوا، وَدِینُنا مَا دانُوا بِهِ، مَا قالُوا بِهِ قُلْنا، وَمَا دانُوا بِهِ دِنَّا، وَمَا أَنْکَرُوا أَنْکَرْنا، وَمَنْ والَوْا والَیْنا، وَمَنْ عادَوْا عادَیْنا، وَمَنْ لَعَنُوا لَعَنَّا، وَمَنْ تَبَرَّأُوا مِنْهُ تَبَرَّأْنا مِنْهُ، وَمَنْ تَرَحَّمُوا عَلَیْهِ تَرَحَّمْنا عَلَیْهِ، آمَنَّا وَسَلَّمْنا وَرَضِینا وَاتَّبَعْنا مَوالِیَنا صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ

خدایا تو را گواه می‌گیریم که ما معتقدیم به آنچه معتقد شدند به آن محمّد و خاندان محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و گفتار ما آن است که آنان گفتند و دینمان همان است که آن‌ها متدّین به آن بودند، هرچه را گفتند گفتیم و به آنچه معتقد شدند معتقد شدیم و هرچه را انکار کردند انکار کردیم و هرکه را دوست داشتند دوست داشتیم و هرکه را دشمن داشتند دشمن داشتیم و هرکه را لعنت کردند لعنت کردیم و از هرکه بیزار شدند، از او بیزار شدیم و هرکه را مورد رحمت قرار دادند، مورد رحمت قرار دادیم، ایمان آوردیم و تسلیم و راضی شدیم و از موالیانمان (درود خدا بر آنان) پیروی کردیم.

اللّٰهُمَّ فَتَمِّمْ لَنا ذٰلِکَ وَلَا تَسْلُبْناهُ وَاجْعَلْهُ مُسْتَقِرّاً ثابِتاً عِنْدَنا، وَلَا تَجْعَلْهُ مُسْتَعاراً، وَأَحْیِنا مَا أَحْیَیْتَنا عَلَیْهِ، وَأَمِتْنا إِذا أَمَتَّنا عَلَیْهِ، آلُ مُحَمَّدٍ أَئِمَّتُنا فَبِهِمْ نَأْتَمُّ وَ إِیَّاهُمْ نُوالِى، وَعَدُوَّهُمْ عَدُوَّ اللّٰهِ نُعادِى، فَاجْعَلْنا مَعَهُمْ فِى الدُّنْیا وَالْآخِرَهِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ، فَإِنَّا بِذٰلِکَ راضُونَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

خدایا آن را بر ما کامل کن و از دستمان مگیر و آن را نزد ما مستقرّ و ثابت قرار ده و موقت مگردان و ما را بر آن زنده بدار تا گاهی که زنده‌مان داری و بر آن بمیران تا زمانی که ما را می‌میرانی، خاندان محمّد امامان ما هستند، به آنان اقتدا می‌کنیم و آنان را دوست می‌داریم، دشمنانشان را که دشمن خدایند دشمن می‌داریم، پس ما را در دنیا و آخرت با آنان قرار ده و از مقرّبان پیشگاهت گردان ‌که ما به همان راضی هستیم، ای مهربان‌ترین مهربانان.
باز به سجده رود و «صد مرتبه»
«الْحَمْدُ لِلّٰهِ»و «صد مرتبه»«شُکْراً لِلّٰهِ»بگوید.

روایت شده: هر که این عمل را بجا آورد، ثواب کسی را داشته باشد که روز عید غدیر، خدمت حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) حاضر شده و با آن حضرت بر ولایت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بیعت نموده باشد… تا پایان روایت.

بهتر این است که این نماز را نزدیک به هنگام گذشتن خورشید از لحظۀ ظهر بجا آورد که حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را در آن ساعت برای مردم به امامت و خلافت نصب فرمود. در این نماز در رکعت اول پس از سوره «حَمد» سوره «قدر» و در رکعت دوم سوره «توحید» را بخواند.

 

ششم در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

غسل کند و نیم ساعت پیش از گذشتن خورشید از لحظۀ ظهر دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت سوره «حَمد» «یک بار» و سوره «توحید» «ده بار» و «آیت‌الکرسی» «ده بار» و «ده بار» «إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ» خوانده شود که برابر صد هزار حج و صد هزار عمره است و باعث برآورده شدن حوایج دنیا و آخرت او، به آسانی و عافیت از جانب خدای کریم است.
پوشیده نماند که در کتاب «اقبال» در بیان این نماز سوره «قدر» مقدّم بر «آیت‌الکرسی» ذکر شده و علاّمه مجلسی در «زاد المعاد» از کتاب «اقبال» پیروی کرده و سوره «قدر» را مقدّم داشته، چنان‌که این حقیر هم در کتاب‌های دیگر به این صورت ذکر کرده‌ام، ولی برابر با پی‌جویی زیادی که کردم، بیشتر «آیت‌الکرسی» را مقدّم بر «قدر» دیدم.احتمال اینکه از قلم مبارک سید در کتاب «اقبال» سهوی شده، یا ناسخان در این نماز، نیز در عدد «حَمد» و هم در مقدّم داشتن «قدر» بر «آیت‌الکرسی» اشتباهی کرده‌اند، یا این‌که این عمل مستقلّی غیر از آن نماز است بسیار بعید به نظر می‌رسد و اللّٰه تعالى العالم،
بهتر این است که پس از این نماز تمام این دعای بلندی را بخواند: «رَبَّنا إنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً…»

 

هفتم در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

دعاى «ندبه» را بخواند.

 

هشتم در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

این دعا را بخواند که سید ابن طاووس از شیخ مفید روایت کرده:

 

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَعَلِیٍّ وَلِیِّکَ، وَالشَّأْنِ وَالْقَدْرِ الَّذِى خَصَصْتَهُما بِهِ دُونَ خَلْقِکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَعَلِیٍّ وَأَنْ تَبْدَأَ بِهِما فِى کُلِّ خَیْرٍ عاجِلٍ .

خدایا از تو می‌خواهم به حق محمّد پیامبرت و علی نماینده‌ات و شأن و مرتبه‌ای که آن دو را جدای از مخلوقات به آن اختصاص دادی، بر محمّد و علی درود فرستی و در هر خیری که فوری است از آنان آغاز کنی.

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ الْأَئِمَّهِ الْقادَهِ، وَالدُّعاهِ السَّادَهِ، وَالنُّجُومِ الزَّاهِرَهِ، وَالْأَعْلامِ الْباهِرَهِ، وَساسَهِ الْعِبادِ، وَأَرْکانِ الْبِلادِ، وَالنَّاقَهِ الْمُرْسَلَهِ، وَالسَّفِینَهِ النَّاجِیَهِ الْجارِیَهِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَهِ .

خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، آن امامان پیشرو و دعوت‌کنندگان سرور و ستارگان درخشان و نشانه‌های فروزان و تدبیرکنندگان دنیا و آخرت بندگان و پایه‌های ممالک و ناقه فرستاده شده و کشتی نجات که روان در دریاهای عمیق است.

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ خُزَّانِ عِلْمِکَ، وَأَرْکانِ تَوْحِیدِکَ، وَدَعائِمِ دِینِکَ، وَمَعادِنِ کَرامَتِکَ، وَصَفْوَتِکَ مِنْ بَرِیَّتِکَ، وَخِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ، الْأَتْقِیاءِ الْأَنْقِیاءِ النُّجَباءِ الْأَبْرارِ، وَالْبابِ الْمُبْتَلىٰ بِهِ النَّاسُ، مَنْ أَتاهُ نَجا وَمَنْ أَباهُ هَوىٰ؛

خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، خزانه‌داران دانشت و پایه‌های توحیدت و ستون‌های دینت و معادن سخاوت و بخشندگی‌ات و برگزیدگان از مخلوقاتت و بهترین منتخبان از آفریده‌هایت، آن پرهیزگاران و پاکیزگان و نجیبان و نیکوکاران و دری که مردم مبتلای به آنند، هرکه از آن درآمد نجات یافت و هرکه سرباز زد در هلاکت سقوط کرد؛

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أَهْلِ الذِّکْرِ الَّذِینَ أَمَرْتَ بِمَسْأَلَتِهِمْ وَذَوِى الْقُرْبَى الَّذِینَ أَمَرْتَ بِمَوَدَّتِهِمْ وَفَرَضْتَ حَقَّهُمْ، وَجَعَلْتَ الْجَنَّهَ مَعادَ مَنِ اقْتَصَّ آثارَهُمْ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ کَما أَمَرُوا بِطاعَتِکَ، وَنَهَوْا عَنْ مَعْصِیَتِکَ، وَدَلُّوا عِبادَکَ عَلَىٰ وَحْدانِیَّتِکَ .

خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، اهل ذکری که به پرسش از آنان دستور دادی و خویشاوندی که به دوستی‌شان امر فرمودی و حقّشان را واجب نمودی و بهشت را بازگشتگاه کسی قرار دادی که از روایاتشان پیروی نماید. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، چنان‌که به طاعتت امر کردند و از معصیتت نهی نمودند و بندگانت را بر وحدانیتت دلالت فرمودند.

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَنَجِیبِکَ، وَصَفْوَتِکَ وَأَمِینِکَ، وَرَسُولِکَ إِلىٰ خَلْقِکَ، وَبِحَقِّ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ، وَیَعْسُوبِ الدِّینِ، وَقائِدِ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ ، الْوَصِیِّ الْوَفِیِّ، وَالصِّدِّیقِ الْأَکْبَرِ، وَالْفارُوقِ بَیْنَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ، وَالشَّاهِدِ لَکَ، وَالدَّالِّ عَلَیْکَ، وَالصَّادِعِ بِأَمْرِکَ، وَالْمُجاهِدِ فِى سَبِیلِکَ، لَمْ تَأْخُذْهُ فِیکَ لَوْمَهُ لائِمٍ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ؛ وَأَنْ تَجْعَلَنِى فِى هٰذَا الْیَوْمِ الَّذِى عَقَدْتَ فِیهِ لِوَلِیِّکَ الْعَهْدَ فِى أَعْناقِ خَلْقِکَ، وَأَکْمَلْتَ لَهُمُ الدِّینَ مِنَ الْعارِفِینَ بِحُرْمَتِهِ وَالْمُقِرِّینَ بِفَضْلِهِ، مِنْ عُتَقائِکَ وَطُلَقائِکَ مِنَ النَّارِ، وَلَا تُشْمِتْ بِى حاسِدِى النِّعَمِ .

خدایا من از تو می‌خواهم به حق محمّد پیامبرت و نجیبت و برگزیده‌ات و امینت و فرستاده‌ات به سوی بندگانت و به حق امیرالمؤمنین، رئیس دین و پیشرو سپیدرویان، آن جانشین کمال‌بخش و صدیق اکبر و جدا کننده بین حق و باطل و گواه بر تو رهنمای به سوی تو و آشکار کننده دستورت و جهاد کننده در راهت که او را سرزنش سرزنش‌کننده‌ای درباره تو مفتون نکند این‌که بر محمّد و خاندان محّمد درود فرستی؛ مرا در این روز که برای ولی‌ات، عهد امامت را بر عهده بندگانت بستی و برای آنان دین را کامل نمودی، از آگاهان به حرمتش و اقرارکنندگان به فضلش قرار دهی و همچنین از آزادشدگان و رهاگشتگان از آتش به حساب آری و مرا به حسادت حسودان نعمت‌ها به سرزنش دچار نکنی.

اللّٰهُمَّ فَکَما جَعَلْتَهُ عِیدَکَ الْأَکْبَرَ وَسَمَّیْتَهُ فِى السَّماءِ یَوْمَ الْعَهْدِ الْمَعْهُودِ، وَفِى الْأَرْضِ یَوْمَ الْمِیثاقِ الْمَأْخُوذِ وَالْجَمْعِ الْمَسْؤُولِ، صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَقْرِرْ بِهِ عُیُونَنا، وَاجْمَعْ بِهِ شَمْلَنا ، وَلَا تُضِلَّنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا، وَاجْعَلْنَا لِأَ نْعُمِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛

خدایا چنان‌که آن را عید بزرگ‌ترت قرار داده‌ای و آن را در آسمان روز عهد معهود و در زمین روز پیمان گرفتن و انجمن مورد پرسش نامیدی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و دیدگان ما را به آن روشن فرما و پراکندگی ما را به آن جمع کن و پس از آنکه هدایتمان نمودی، گمراهمان مکن و به نعمت‌هایت از سپاسگزاران قرار ده، ای مهربان‌ترین مهربانان؛

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى عَرَّفَنا فَضْلَ هٰذَا الْیَوْمِ وَبَصَّرَنا حُرْمَتَهُ، وَکَرَّمَنا بِهِ، وَشَرَّفَنا بِمَعْرِفَتِهِ، وَهَدانا بِنُورِهِ . یَا رَسُولَ اللّٰهِ، یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ، عَلَیْکُما وَعَلَىٰ عِتْرَتِکُما وَعَلَىٰ مُحِبِّیکُما مِنِّى أَفْضَلُ السَّلامِ مَا بَقِىَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ، وَبِکُما أَتَوَجَّهُ إِلَى اللّٰهِ رَبِّى وَرَبِّکُما فِى نَجاحِ طَلِبتِى، وَقَضاءِ حَوائِجِى، وَتَیْسِیرِ أُمُورِى .

خدا را سپاس که برتری این روز را به ما شناساند و ما را به حرمت آن بینا فرمود و به آن گرامی داشت و با شناختش به ما برجستگی و برتری داد و به نورش هدایتمان کرد، ای رسول خدا، ای امیرالمؤمنین، بر شما و خاندانتان و بر دوستدارانتان از جانب من برترین سلام‌ها تا شب و روز باقی است و به واسطه شما به خدا روی می‌آورم، پروردگارم و پروردگار شما، در کامیاب شدن به خواسته‌ام و برآورده‌شدن حاجتم و آسان شدن کارهایم.

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تَلْعَنَ مَنْ جَحَدَ حَقَّ هٰذَا الْیَوْمِ وَأَنْکَرَ حُرْمَتَهُ فَصَدَّ عَنْ سَبِیلِکَ لِإِطْفاءِ نُورِکَ، فَأَبَى اللّٰهُ إِلّا أَنْ یُتِمَّ نُورَهُ . اللّٰهُمَّ فَرِّجْ عَنْ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَاکْشِفْ عَنْهُمْ وَبِهِمْ عَنِ الْمُؤْمِنِینَ الْکُرُباتِ . اللّٰهُمَّ امْلَاَ الْأَرْضَ بِهِمْ عَدْلاً کَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً، وَأَنْجِزْ لَهُمْ مَا وَعَدْتَهُمْ إِنَّکَ لَاتُخْلِفُ الْمِیعادَ.

خدایا از تو می‌خواهم به حق محمّد و خاندان محمّد که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و لعنت کنی کسی را که حقانیت این روز را منکر شده و حرمتش را به انکار برخاسته و از راهت برای خاموش کردن نورت جلوگیری نموده است، ولی خدا هرگز نخواهد، مگر اینکه نورش را به کمال رساند، خدایا گشایش ده به اهل‌بیت محمّد پیامبرت و برطرف کن از آنان و به وسیله آنان گرفتاری‌ها را از اهل ایمان. خدایا زمین را به وسیله آنان پر از دادگری کن، همان‌طور که از ستم و بی‌داد پر شده است، به آنچه به آنان وعده داده‌ای وفا کن که تو خلف وعده نمی‌کنی.
و اگر بتواند، دعاى مبسوط را که سیّد در کتاب «اقبال» روایت کرده بخواند.

 

نهم در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

چون مؤمنی را ملاقات کند این تهنیت را بگوید:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّکینَ بِوِلایَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَالْأَئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ.

سپاس خدای را که ما را از چنگ‌زنندگان به ولایت امیرالمؤمنین و امامان دیگر ـ درود بر آنان ـ قرار داد.
و نیز بخواند:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی أَکْرَمَنا بِهٰذَا الْیَوْمِ وَجَعَلَنا مِنَ الْمُوفِینَ بِعَهْدِهِ إِلَیْنا وَمِیثاقِهِ الَّذِی واثَقَنا بِهِ مِنْ وِلایَهِ وُلاهِ أَمْرِهِ وَالْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ، وَلَمْ یَجْعَلْنا مِنَ الْجاحِدِینَ وَالْمُکَذِّبِینَ بِیَوْمِ الدِّینِ.

خدای را سپاس که ما را به این روز گرامی داشت و از وفاکنندگان به عهدش که بر عهده ما نهاده بود و پیمانش که با ما بسته بود قرار داد، عهد و پیمانی که عبارت است از ولایت سرپرستان امرش و قیام‌کنندگان به عدلش و ما را از انکارکنندگان و تکذیب‌کنندگان روز جزا قرار نداد.

 

اعمال ماه ذی الحجه

 

دهم در اعمال عید غدیر ماه ذی الحجه:

 

«صد مرتبه» بگوید:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی جَعَلَ کَمالَ دِینِهِ وَتَمامَ نِعْمَتِهِ بِوِلایَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طالِبٍ عَلَیْهِ السَّلامُ.

خدای را سپاس که کمال دینش و تمام نعمتش را به ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (درود خدا بر او) قرار داد.
آگاه باش در این روز برجسته و برتر، برای هریک از امور زیر فضیلت بسیاری است:
پوشیدن جامه‌های نیکو، زینت کردن، استعمال بوی خوش، شادی کردن و شاد نمودن شیعیان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، گذشت از تقصیرات شیعیان، برآوردن حاجات آنان، صله ارحام، توسعه دادن بر اهل و عیال، اطعام اهل ایمان، افطار دادن به روزه‌داران، مصافحه با مؤمنان، رفتن به زیارت آنان، تبسّم نمودن بر چهره ایشان و فرستادن هدایا برای اهل ایمان و بجا آوردن شکر و سپاس، به خاطر نعمت بزرگ ولایت، بسیار صلوات فرستادن، انجام عبادات و طاعات بسیار.
کسی‌که در این روز یک درهم به برادر مؤمن خود بدهد، برابر با صد هزار درهم در غیر این روز است. طعام دادن در این روز به یک مؤمن مانند طعام دادن به همه پیامبران و صدّیقان است.
در خطبه حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام در روز غدیر چنین آمده است:
هرکه مؤمن و روزه‌دار را به وقت افطارش افطار دهد، مانند آن است که ده «فئام» را افطار داده باشد، شخصی از جای برخاست و عرضه داشت: یا امیرالمؤمنین «فئام» چیست؟ ایشان فرمود: صد هزار پیغمبر و صدیق و شهید، پس چگونه خواهد بود کثرت فضیلت حال کسی که جمعی از مردان و زنان مؤمن را کفالت کند، من امان او را از کفر و فقر بر خدای تعالی ضامن هستم… تا پایان روایت.
ماه ذی الحجه

 

بیشتر بخوانید: ۷۷ پیام جدید تبریک عید غدیر

صیغه عقد اخوت در روز غدیر ماه ذی الحجه

 

در هر صورت مزیت و برتری این روز شریف [غدیر]، بیش از آن است که ذکر شود و این روز، روز قبولی اعمال شیعیان و روز برطرف شدن غم‌های ایشان است و روزی است که حضرت موسی بر ساحران پیروز شد و خدا آتش را بر ابراهیم سرد و سلامت نمود و حضرت موسی، یوشع بن نون را جانشین خود کرد و حضرت عیسی شمعون الصّفا را خلیفه خود نمود و حضرت سلیمان ملّت خود را بر جانشینی آصف بن برخیا گواه گرفت و جناب رسول خدا بین اصحاب خود عقد برادری برقرار کرد.به این خاطر عقد برادری در این روز با برادران مؤمن سزاوار است و کیفیت آن به صورتی که شیخ ما در کتاب «مستدرک الوسائل» از کتاب «زاد الفردوس» نقل فرموده است چنین است:
دست راست خود را بر دست راست برادر مؤمن خود بگذار و بگو:

 

واخَیْتُکَ فِی اللّٰهِ، وَصافَیْتُکَ فِی اللّٰهِ، وَصافَحْتُکَ فِی اللّٰهِ، وَعاهَدْتُ اللّٰهَ وَمَلائِکَتَهُ وَکُتُبَهُ وَرُسُلَهُ وَأَنْبِیاءَهُ وَالْأَئِمَّهَ الْمَعْصُومِینَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ عَلَىٰ أَنَّی إِنْ کُنْتُ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّهِ وَالشَّفاعَهِ وَأُذِنَ لِی بِأَنْ أَدْخُلَ الْجَنَّهَ لَاأَدْخُلُها إِلّا وَأَنْتَ مَعِی.

در راه خدا برادرت شدم و در راه خدا دوست با صفایت گشتم و در راه خدا با تو دست دادم و با خدا و فرشتگان و کتاب‌هایش و رسولان و پیامبرانش و امامان معصوم (درود بر آنان) عهد کردم، بر اینکه اگر از اهل بهشت و شفاعت بودم و به من اجازه داده شد که وارد بهشت شوم، به بهشت وارد نشوم مگر اینکه تو هم با من باشی.
آنگاه برادر مؤمن بگوید:

قَبِلْتُ پذیرفتم

سپس بگوید:

أَسْقَطْتُ عَنْکَ جَمِیعَ حُقُوقِ الْأُخُوَّهِ مَا خَلَا الشَّفاعَهَ وَالدُّعاءَ وَالزِّیارَهَ.همه حقوق برادری را از تو ساقط کردم، به جز شفاعت و دعا و زیارت.

فیض کاشانی در کتاب «خلاصه الاذکار» صیغه اُخُوَّت را قریب به همین صورت ذکر کرده، آنگاه فرموده: طرف مقابل قبول کند برای خود یا موکل خود به لفظی که دلالت بر قبول نماید، سپس از یکدیگر جمیع حقوق برادری را جز دعا و زیارت ساقط کنند.

 

بیشتر بخوانید: عکس پروفایل عید غدیر

اعمال ماه ذی الحجه

 

اعمال روز بیست و پنجم ماه ذی الحجه

 

روز بیست و پنجم که روز بس برجسته‌ای است و روزی است که سوره «هَل اَتی» در حق اهل‌ بیت نازل شد برای اینکه سه روز روزه گرفتند و افطاری خود را به مسکین و یتیم و اسیر دادند و خود با آب افطار کردند!
و سزاوار است شیعیان اهل‌بیت در این ایام به ویژه در شب بیست‌وپنجم در دادن صدقه به مساکین و ایتام و سعی در خوراندن خوراک به ایشان و با روزه گرفتن این روز پیروی از پیشوایان خود کنند.
از آنجا که بعضی از علما این روز را روز مباهله می‌دانند، مناسب است «زیارت جامعه» و «دعای مباهله» را نیز در این روز بخوانند.

اعمال ماه ذی الحجه

 

اعمال روز آخر ماه ذی الحجه

 

[روز پایان ماه ذی الحجه] آخرین روز سال اعراب است. در اعمال ماه ذی الحجه سید در کتاب «اقبال» براساس یک روایت ذکر کرده است که دو رکعت نماز بخوان و در هر رکعت سوره «حَمد» «یک مرتبه» و «ده مرتبه» «قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَدٌ» و «ده مرتبه» «آیت‌الکرسی» و پس از نماز بگو:

 

اللّٰهُمَّ مَا عَمِلْتُ فِى هٰذِهِ السَّنَهِ مِنْ عَمَلٍ نَهَیْتَنِى عَنْهُ وَلَمْ تَرْضَهُ وَنَسِیتُهُ وَلَمْ تَنْسَهُ وَدَعَوْتَنِى إِلَى التَّوْبَهِ بَعْدَ اجْتِرائِى عَلَیْکَ، اللّٰهُمَّ فَإِنِّى أَسْتَغْفِرُکَ مِنْهُ فَاغْفِرْ لِى، وَمَا عَمِلْتُ مِنْ عَمَلٍ یُقَرِّبُنِى إِلَیْکَ فَاقْبَلْهُ مِنِّى، وَلَا تَقْطَعْ رَجائِى مِنْکَ یَا کَرِیمُ.

خدایا، آنچه در این سال انجام دادم، از عملی که مرا از آن نهی کردی و به آن راضی نبودی و من آن را فراموش کردم، ولی تو فراموشش ننمودی و پس از گستاخی‌ام بر تو، مرا به توبه دعوت کردی، خدایا من از تو آمرزش می‌خواهم، پس مرا بیامرز و آنچه انجام دادم از عملی که به تو نزدیکم کند، از من قبول کن و امیدم را از خودت قطع مکن، ای بزرگ‌منش مهمان‌نواز.
چون این را بگویی، شیطان فریاد می‌زند: وای بر من آنچه در این سال بر ضدّ او رنج بردم، همه را خراب کرد و سالی که گذشت برای او گواهی می‌دهد که سالش را به خیر پایان داد.

مجله اینترنتی تحلیلک
0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x