بر اساس ماده ۱ قانون مالیات های مستقیم اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به کلیه درآمدهای خود مشمول پرداخت مالیات خواهند شد. بخش اعظم این اشخاص که عموم مردم را شامل می‌شود صاحبان مشاغل می‌باشد. بر اساس قانون صاحبان مشاغل دارای وظایفی هستند که عمده آن‌ها در مواد قانونی ۱۷۷ لغایت ۱۸۱ قانون مالیات های مستقیم و همچنین برخی بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های مربوطه ذکر شده است. مهم‌ترین وظیفه ذکرشده در این مواد قانونی ارائه اظهارنامه مالیاتی توسط این اشخاص است.

اما ازآنجایی‌که بسیاری از عموم مردم با مراحل اداری این امر آشنایی کافی ندارند، لازم است جهت جلوگیری از سردرگمی و انجام صحیح مراحل آن، به توضیح این امر پرداخته شود:

1. یافتن واحد مالیاتی خود بر اساس نوع شغل و آدرس محل فعالیت: هرچند واحد مالیاتی (کدی است که اداره امور مالیاتی بر اساس آدرس و یا نوع شغل به پرونده‌های مالیاتی خواهد داد) اکثر مشاغل بر اساس محل فعالیت آن‌ها می‌باشد اما برخی از مشاغل در حوزه‌های خاص قرار داشته (همانند آرایشگاه‌های زنانه، وکلا و کارشناسان دادگستری، پزشکان و درمانگاه‌ها، تالارها و رستوران‌ها و …) و ارتباطی به محل فعالیت ندارند. برای انجام این امر لازم است از بخش اطلاعات ادارات امور مالیاتی کمک گرفت.
2. ارائه اسناد و مدارک لازم جهت ثبت‌نام: لازمه هرگونه تشکیل پرونده، ارائه اسناد و مدارک شناسایی، مدارک مالکیت و یا اجاره‌ای، مدارک شغلی و ارائه توضیحات در خصوص نوع شغل، زمان شروع فعالیت و … می‌باشد. واحد مالیاتی مربوطه موارد موردنیاز را به اطلاع مؤدی خواهد رساند.
3. دریافت کد واحد مالیاتی و کلاسه پرونده: پس از تشکیل پرونده در واحد مالیاتی مربوطه کلاسه (شماره) پرونده و کد واحد مالیاتی خود را به خاطر بسپارید تا نه‌تنها اظهارنامه خود را به‌درستی ارسال کنید بلکه در هر زمان جهت پیگیری امور اداری خود، کارمندان سازمان بتوانند به‌سادگی واحد مالیاتی و پرونده شما را بیابند. کلاسه و واحد مالیاتی پرونده توسط واحد مالیاتی مربوطه به مؤدی اعلام می‌گردد.
4. پیش ثبت‌نام کد اقتصادی (اعتبار سنجی): کلیه مؤدیان مالیاتی مکلف هستند در سامانه سازمان امور مالیاتی نسبت به ثبت اطلاعات شناسایی، شغلی و مالیاتی (کلاسه و واحد مالیاتی) خود اقدام نمایند. این امر که تحت عنوان پیش ثبت‌نام کد اقتصادی و یا اعتبار سنجی نام دارد، لازمه ارائه اظهارنامه مالیاتی می‌باشد. این امر (به‌جز گام نهایی و تأیید آن) از طریق وب‌سایت سازمان امور مالیاتی به نشانی http://e4.tax.gov.ir/pages/action/RegistrationSelector و توسط خود شخص انجام خواهد شد. لازم است مؤدیان در صورت عدم شناسایی کافی با مراحل پیش ثبت‌نام کد اقتصادی به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه نمایند.
5. ارائه اظهارنامه مالیاتی : پس از انجام امور فوق مؤدیان موظف‌اند در زمان‌های تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی در سامانه امور مالیاتی نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی خود اقدام نمایند. امکان ارسال اظهارنامه تنها بر اساس انجام کلیه مراحل قبل بوده و در صورت عدم اجرای هر یک، مؤدیان قادر به ارائه اظهارنامه نخواهند بود. این امر نیز از طریق سایت سازمان امور مالیاتی و توسط خود شخص انجام خواهد شد. مؤدیان مالیاتی بهتر است جهت جلوگیری از ارائه اشتباه اظهارنامه به دلیل عدم شناخت کافی به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه نمایند. (البته لازم است اظهارنامه نهائی ارائه‌شده توسط دفاتر پیشخوان دولت و یا خود شخص، مجدداً بازبینی ‌شده و در صورت اشتباه در درج اطلاعات نسبت به ارائه اظهارنامه جایگزین اقدام شود.

مجله اینترنتی تحلیلک (راهکارهای مالیاتی)