بر اساس ماده ۱۰۰ ق.م.م و تبصره آن به سازمان امور مالیاتی این اختیار داده شده است تا سالانه برخی از فعالیت های شغلی را که میزان فروش آنها تا حد مشخصی بوده (که این مقدار در قانون بودجه هر سال کشور تعیین می گردد) از انجام تکالیف مالیاتی همچون نگهداری اسناد و مدارک و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف کرده و مالیات بر درآمد مشاغل آنها را به صورت مقطوع تعیین کند. دستورالعمل اجرائی این تبصره که از سال ۱۳۹۵ تا کنون به اجرا درآمده است برای سال مالیاتی ۱۳۹۸ نیز صادر گردیده و بنابر آن و به صورت کلی، مشاغلی که حداکثر فروش و یا ارائه خدمات آنها حداکثر ۳۰ برابر معافیت مالیاتی ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم باشد مشمول استفاده از مفاد این ماده قانونی خواهند شد که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.

مشمولین استفاده از فرم تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م

به صورت کلی، فعالیت های شغلی که در سال مالیاتی ۱۳۹۸ (از ابتدای فروردین لغایت پایان اسفند ۱۳۹۸) فروش آنها کمتر از ۳۰ برابر معافیت مالیاتی ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم (۹،۹۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال) باشد امکان استفاده از فرم تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم و تعیین مالیات بر درآمد مشاغل عملکرد ۱۳۹۸ به صورت مقوطع را دارند. اما ضوابط و موارد خاصی نیز وجود دارد که در بخش بعد به آن اشاره می گردد.

نحوه تعیین مالیات مقطوع عملکرد ۱۳۹۸ صاحبان مشاغل

بر اساس دستورالعمل تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م مالیات مقطوع عملکرد سال ۱۳۹۸ مشمولین استفاده از این شرایط بر مبنای مالیات سال ۱۳۹۷ به شرح زیر می باشد:

ضوابط بهره مندی از تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م مالیات عملکرد ۱۳۹۸

علاوه بر شرایط عمومی که شامل حداکثر میزان فروش و یا ارائه خدمات در سال مالیاتی ۱۳۹۸ و همچنین نحوه تعیین مالیات مقطوع است، ضوابط دیگری نیز به شرح زیر وجود دارد:

• در صورتی سال ۱۳۹۸ اولین سال فعالیت مؤدیان مالیاتی باشد، امکان بهره مندی از تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م فراهم نبوده و این اشخاص باید نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی به شکل معمول اقدام نمایند.
• در صورتی که مدت فعالیت مودیان مالیاتی در سال ۱۳۹۷ کامل نبوده (کمتر از یکسال فعالیت داشته و به عبارت دیگر تنها بخشی از سال ۱۳۹۷ را فعالیت کرده اند) و گزارش رسیدگی نیز بر همین منوال صادر گردیده است، برای استفاده از شرایط تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م باید ابتدا مالیات سال ۱۳۹۷ خود را بر اساس سال کامل محاسبه کرده و مطابق با آن اقدام به ارسال فرم مربوطه نمایند.
• فرم تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م بر اساس محل فعالیت و به عبارت بهتر کد اقتصادی بوده و در صورت تغییر محل فعالیت و یا کد اقتصادی در سال ۱۳۹۸، امکان استفاده از این ماده قانونی وجود ندارد.
• مؤدیان مالیاتی که قصد استفاده از معافیت مالیاتی مواد ۱۳۷، ۱۶۵ و ۱۲ ق.م.م را دارند می بایست نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی به صورت معمول و با معافیت درخواستی اقدام نمایند.
• خریداران سکه از بانک مرکزی در سال ۱۳۹۸ امکان استفاده از ماده قانونی مذکور را ندارند.
• مشاغل و حرف پزشکی، پیراپزشکی و … که مشمول نصب و استفاده از صندوق فروشگاهی (دستگاه پوز بانکی) تا بهمن ۱۳۹۸ بوده اند، در صورت عدم نصب تا موعد مقرر امکان بهره مندی از شرایط تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م را ندارند.
• مشاغلی که مشمول نرخ صفر مالیاتی هستند نیز در صورت دارا بودن سایر شرایط امکان استفاده از این فرم توافق مالیاتی را دارند.

آخرین مهلت ارسال فرم تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م عملکرد ۱۳۹۸

همانند اظهارنامه های مالیاتی، مؤدیانی که قصد استفاده از شرایط این ماده قانونی را دارند حداکثر تا پایان مرداد ماه ۱۳۹۹ (پایان همین ماه) فرصت دارند تا نسبت به تکمیل و ارائه فرم مربوطه اقدام نمایند.

نحوه پرداخت مالیات مقطوع عملکرد ۱۳۹۸

مالیات مؤدیان مشمول تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م به صورت مقطوع بوده و می بایست پس از ارائه اظهارنامه پرداخت گردد. اما در صورتی که امکان پرداخت به صورت یکجا برای مؤدیان فراهم نباشد، می توانند به صورت اقساط مساوی و حداکثر تا ۵ ماه نسبت به پرداخت اقساطی آن اقدام نمایند.

جرائم مالیاتی

عدم رعایت شرایط و ضوابط این دستور العمل توسط مودیان مالیاتی جرائمی به شرح زیر را به دنبال دارد:

• در فرم تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م مودیان مالیاتی می بایست میزان فروش کالا و یا ارائه خدمات خود را بدون در نظر گرفتن هزینه ها (درآمد ناخالص) اعلام نمانید. در صورتی که پس از ارائه فرم مذکور بر اساس مستندات و مدارک واصله مشخص شود درآمد مودی در سال مالیاتی مذکور بیش از مبلغ اعلام شده از سوی وی و کمتر از ۹،۹۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال باشد. مابه التفاوت درآمد به دست آمده از مستندات و مبلغ ابرازی در فرم مربوطه مورد رسیدگی و تعیین مالیات قرار گرفته و مشمول عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی و سایر جرائم مربوطه می گردد.
• در صورتی که مودی با توجه به دستورالعمل مذکور مشمول استفاده از فرم تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م نباشد و یا هرگاه مستندات و مدارکی حاصل شود که درآمد واقعی مودی مالیاتی را بیشتر از ۹،۹۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال مشخص نماید، وی از مشمولین استفاده از فرم تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م خارج شده و پرونده سال مالیاتی مورد بحث وی در حکم اشخاصی که نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی اقدام ننموده اند رسیدگی و تعیین مالیات شده و جرائم عدم تسلیم اظهارنامه، عدم مشمول معافیت ماده ۱۰۱ ق.م.م و … را متوجه وی خواهد کرد.
• در صورت عدم پرداخت مالیات ابرازی به صورت نقد و یا به تعویق افتادن پرداخت هر یک از اقساط تعیین شده، مودی مشمول جریمه ماده ۱۹۱ ق.م.م (۲.۵% مالیات به عنوان جریمه بازای هر ماه دیرکرد در پرداخت) خواهد شد.

نکات پایانی تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م ۱۳۹۸

نکته بسیار مهم در خصوص فرم تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م این است که این فرم به منزله اظهارنامه مالیاتی تلقی نمی گردد. هر چند برای اشخاصی که به طور کامل شرایط و ضوابط مربوطه را رعایت نمایند و مشمول استفاده از ماده قانونی گردند، مالیات آنها به صورت مقطوع خواهد بود اما در صورتی که به دلیل عدم رعایت هر یک از ظوابط این دستورالعمل، فرم ارسالی از سوی مؤدی توسط سازمان امور مالیاتی مورد قبول واقع نگردد، مؤدی در حکم اشخاصی خواهد بود که نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام ننموده اند و جرائم و سایر تبعات را به دنبال خواهد داشت.

نکته مهم دیگر اینکه فرم مربوطه برای تعیین مالیات بر درآمد مشاغل عملکرد ۱۳۹۸ به صورت مقطوع بوده و سایر تکالیف مالیاتی مؤدیان مشمول سایر قوانین همچون مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر درآمد حقوق و … از آنها سلب نخواهد شد و همچنان ملزم به رعایت تکالیف مشخص شده، هستند.

مجله اینترنتی تحلیلک