بر اساس ماده 100 ق.م.م و تبصره آن به سازمان امور مالیاتی این اختیار داده شده است تا سالانه برخی از فعالیت های شغلی را که میزان فروش آنها تا حد مشخصی بوده (که این مقدار در قانون بودجه هر سال کشور تعیین می گردد) از انجام تکالیف مالیاتی همچون نگهداری اسناد و مدارک و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف کرده و مالیات بر درآمد مشاغل آنها را به صورت مقطوع تعیین کند. دستورالعمل اجرائی این تبصره که از سال 1395 تا کنون به اجرا درآمده است برای سال مالیاتی 1398 نیز صادر گردیده و بنابر آن و به صورت کلی، مشاغلی که حداکثر فروش و یا ارائه خدمات آنها حداکثر 30 برابر معافیت مالیاتی ماده 84 قانون مالیاتهای مستقیم باشد مشمول استفاده از مفاد این ماده قانونی خواهند شد که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.
مشمولین استفاده از فرم تبصره ماده 100 ق.م.م
به صورت کلی، فعالیت های شغلی که در سال مالیاتی 1398 (از ابتدای فروردین لغایت پایان اسفند 1398) فروش آنها کمتر از 30 برابر معافیت مالیاتی ماده 84 قانون مالیاتهای مستقیم (9،900،000،000 ریال) باشد امکان استفاده از فرم تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم و تعیین مالیات بر درآمد مشاغل عملکرد 1398 به صورت مقوطع را دارند. اما ضوابط و موارد خاصی نیز وجود دارد که در بخش بعد به آن اشاره می گردد.
نحوه تعیین مالیات مقطوع عملکرد 1398 صاحبان مشاغل
بر اساس دستورالعمل تبصره ماده 100 ق.م.م مالیات مقطوع عملکرد سال 1398 مشمولین استفاده از این شرایط بر مبنای مالیات سال 1397 به شرح زیر می باشد:
| ردیف | مالیات سال 1397 | مالیات مقطوع سال 1398 | |
| از مالیات | تا مالیات | ||
| 1 | 0 ریال (معاف) | 25،000،000 ریال | بدون افزایش نسبت به مالیات سال 1397 |
| 2 | 25،000،001 ریال | 50،000،000 ریال | 4% افزایش نسبت به سال 1397 |
| 3 | 50،000،001 ریال | 100،000،000 ریال | 8% افزایش نسبت به سال 1397 |
| 4 | 100،000،001 ریال | به بالا | 12% افزایش نسبت به سال 1397 |
ضوابط بهره مندی از تبصره ماده 100 ق.م.م مالیات عملکرد 1398
علاوه بر شرایط عمومی که شامل حداکثر میزان فروش و یا ارائه خدمات در سال مالیاتی 1398 و همچنین نحوه تعیین مالیات مقطوع است، ضوابط دیگری نیز به شرح زیر وجود دارد:
- در صورتی سال 1398 اولین سال فعالیت مؤدیان مالیاتی باشد، امکان بهره مندی از تبصره ماده 100 ق.م.م فراهم نبوده و این اشخاص باید نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی به شکل معمول اقدام نمایند.
- در صورتی که مدت فعالیت مودیان مالیاتی در سال 1397 کامل نبوده (کمتر از یکسال فعالیت داشته و به عبارت دیگر تنها بخشی از سال 1397 را فعالیت کرده اند) و گزارش رسیدگی نیز بر همین منوال صادر گردیده است، برای استفاده از شرایط تبصره ماده 100 ق.م.م باید ابتدا مالیات سال 1397 خود را بر اساس سال کامل محاسبه کرده و مطابق با آن اقدام به ارسال فرم مربوطه نمایند.
- فرم تبصره ماده 100 ق.م.م بر اساس محل فعالیت و به عبارت بهتر کد اقتصادی بوده و در صورت تغییر محل فعالیت و یا کد اقتصادی در سال 1398، امکان استفاده از این ماده قانونی وجود ندارد.
- مؤدیان مالیاتی که قصد استفاده از معافیت مالیاتی مواد 137، 165 و 12 ق.م.م را دارند می بایست نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی به صورت معمول و با معافیت درخواستی اقدام نمایند.
- خریداران سکه از بانک مرکزی در سال 1398 امکان استفاده از ماده قانونی مذکور را ندارند.
- مشاغل و حرف پزشکی، پیراپزشکی و … که مشمول نصب و استفاده از صندوق فروشگاهی (دستگاه پوز بانکی) تا بهمن 1398 بوده اند، در صورت عدم نصب تا موعد مقرر امکان بهره مندی از شرایط تبصره ماده 100 ق.م.م را ندارند.
- مشاغلی که مشمول نرخ صفر مالیاتی هستند نیز در صورت دارا بودن سایر شرایط امکان استفاده از این فرم توافق مالیاتی را دارند.
آخرین مهلت ارسال فرم تبصره ماده 100 ق.م.م عملکرد 1398
همانند اظهارنامه های مالیاتی، مؤدیانی که قصد استفاده از شرایط این ماده قانونی را دارند حداکثر تا پایان مرداد ماه 1399 (پایان همین ماه) فرصت دارند تا نسبت به تکمیل و ارائه فرم مربوطه اقدام نمایند.
نحوه پرداخت مالیات مقطوع عملکرد 1398
مالیات مؤدیان مشمول تبصره ماده 100 ق.م.م به صورت مقطوع بوده و می بایست پس از ارائه اظهارنامه پرداخت گردد. اما در صورتی که امکان پرداخت به صورت یکجا برای مؤدیان فراهم نباشد، می توانند به صورت اقساط مساوی و حداکثر تا 5 ماه نسبت به پرداخت اقساطی آن اقدام نمایند.
جرائم مالیاتی
عدم رعایت شرایط و ضوابط این دستور العمل توسط مودیان مالیاتی جرائمی به شرح زیر را به دنبال دارد:
- در فرم تبصره ماده 100 ق.م.م مودیان مالیاتی می بایست میزان فروش کالا و یا ارائه خدمات خود را بدون در نظر گرفتن هزینه ها (درآمد ناخالص) اعلام نمانید. در صورتی که پس از ارائه فرم مذکور بر اساس مستندات و مدارک واصله مشخص شود درآمد مودی در سال مالیاتی مذکور بیش از مبلغ اعلام شده از سوی وی و کمتر از 9،900،000،000 ریال باشد. مابه التفاوت درآمد به دست آمده از مستندات و مبلغ ابرازی در فرم مربوطه مورد رسیدگی و تعیین مالیات قرار گرفته و مشمول عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی و سایر جرائم مربوطه می گردد.
- در صورتی که مودی با توجه به دستورالعمل مذکور مشمول استفاده از فرم تبصره ماده 100 ق.م.م نباشد و یا هرگاه مستندات و مدارکی حاصل شود که درآمد واقعی مودی مالیاتی را بیشتر از 9،900،000،000 ریال مشخص نماید، وی از مشمولین استفاده از فرم تبصره ماده 100 ق.م.م خارج شده و پرونده سال مالیاتی مورد بحث وی در حکم اشخاصی که نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی اقدام ننموده اند رسیدگی و تعیین مالیات شده و جرائم عدم تسلیم اظهارنامه، عدم مشمول معافیت ماده 101 ق.م.م و … را متوجه وی خواهد کرد.
- در صورت عدم پرداخت مالیات ابرازی به صورت نقد و یا به تعویق افتادن پرداخت هر یک از اقساط تعیین شده، مودی مشمول جریمه ماده 191 ق.م.م (2.5% مالیات به عنوان جریمه بازای هر ماه دیرکرد در پرداخت) خواهد شد.
نکات پایانی تبصره ماده 100 ق.م.م 1398
نکته بسیار مهم در خصوص فرم تبصره ماده 100 ق.م.م این است که این فرم به منزله اظهارنامه مالیاتی تلقی نمی گردد. هر چند برای اشخاصی که به طور کامل شرایط و ضوابط مربوطه را رعایت نمایند و مشمول استفاده از ماده قانونی گردند، مالیات آنها به صورت مقطوع خواهد بود اما در صورتی که به دلیل عدم رعایت هر یک از ظوابط این دستورالعمل، فرم ارسالی از سوی مؤدی توسط سازمان امور مالیاتی مورد قبول واقع نگردد، مؤدی در حکم اشخاصی خواهد بود که نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام ننموده اند و جرائم و سایر تبعات را به دنبال خواهد داشت.
نکته مهم دیگر اینکه فرم مربوطه برای تعیین مالیات بر درآمد مشاغل عملکرد 1398 به صورت مقطوع بوده و سایر تکالیف مالیاتی مؤدیان مشمول سایر قوانین همچون مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر درآمد حقوق و … از آنها سلب نخواهد شد و همچنان ملزم به رعایت تکالیف مشخص شده، هستند.
مجله اینترنتی تحلیلک
