همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک، در این مطلب می خواهیم با زندگینامه بابک فردوسی مهندس ایرانی ناسا آشنا شویم.
آن طور که بابک فردوسی میگوید، اولین بار در سال ۱۹۹۷ و موقع انتخاب رشته بود که بیش از پیش به فضا علاقهمند شد:
«از وقتی یادم هست مسحور مسائل علمی-تخیلی و کاوشهای فضایی بودم، اما فکر کنم زمانی عظمت کار را درک کردم که در سال ۱۹۹۷ کاوشگر Pathfinder بر سطح مریخ فرود آمد. صرف دیدن یک ساخته بشر روی یک سیاره دیگر برایم الهامبخش بود. علاوه بر این میتوانستی تصاویر مریخ را در اینترنت ببینی؛ یعنی به جای نگاه کردن به عکسهای فسیلشده ناسا از مریخ که در کتابها هست میشد تقریبا زنده سطح ماه را دید. این فوقالعاده است.»
زندگینامه بابک فردوسی
بابک فردوسی هفتم نوامبر ۱۹۷۹ در شهر فیلادلفیای آمریکا به دنیا آمد. پدرش یک ایرانی مهاجر بود ولی مادرش بزرگ شده خود آمریکا؛ آنها در دانشگاه با هم آشنا شدند و ازدواج کردند. کمی بعد از تولد بابک، به سن فرانسیسکو نقل مکان کردند. تا یازده سالگی بابک آنجا بودند و بعد در ۱۹۹۱ به توکیو پایتخت ژاپن رفتند.
چندین سال زندگی در ژاپن باعث شده بابک هر دو کشور را خانه خود بداند. فردوسی در مدرسه آمریکایی ژاپن درس خواند؛ معلم ریاضی دوران راهنمایی و دبیر شیمی دبیرستان آنچنان در زندگی بابک تأثیرگذار بودند که او سالها بعد از آنها به عنوان بزرگترین الگوهای خود نام برده است.
بابک فردوسی در ۱۹۹۷ دیپلم گرفت و همان سال در دانشگاه واشنگتن ثبت نام کرد. از کودکی عاشق فضا بود؛ فرصت را برای تحصیل در زمینه مربوط از دست نداد و در دانشگاه، رشته مهندسی هوافضا را انتخاب کرد.
بابک فردوسی هم زمان با دانشگاه، زیر نظر برنده نوبل فیزیک، هانس جرج دهلمت، به عنوان یکی از اعضای تیم تحقیقاتی فعالیت میکرد.
فردوسی در سال ۲۰۰۱ و پس از گرفتن مدرک لیسانس، برای ادامه تحصیل در رشته هوافضای دانشگاه ام آی تی ثبت نام کرد و به جمع تیم Lean Aerospace Initiative پیوست؛ او تا ۲۰۰۳ آنجا ماند و مدرک فوق لیسانس خود را دریافت کرد.
بابک فردوسی در اواخر سال ۲۰۰۳ به عنوان مهندس در آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) سازمان فضایی آمریکا (ناسا) مشغول به کار شد؛ جایی که فیروز نادری از مدیران اصلیاش بود.
در JPL یکی از سمتهای مهم بابک فردوسی، مدیر پرواز مریخ بود. فردوسی با نظر مساعد نادری وارد پروژه مریخ نورد کنجکاوی شد؛ به علاوه او در پروژههای کسینی-هویگنس و Europa Multiple-Flyby هم به عنوان مهندس سامانه حضور داشت.
بابک فردوسی درباره یکی از منحصر به فردترین ویژگیهای ناسا میگوید:
«مسئله مهم درباره ناسا این است که همه جور شغلی در آنجا هست؛ از مهندسی و علوم، ارتباطات تا مالی و حقوقی و غیره؛ همه شان هم برای پیشبرد کار لازمند و همهشان جزئی از هیجانانگیزترین پروژههای تاریخ بشرند. هرکس به اقتضای حال و استعدادش کاری را انجام میدهد و در عین حال همه میدانند که بخشی از داستان کاوش کهکشان هستند.
پس اگر فکر میکنید دلتان چنین تجربه نابی را به عنوان یک شغل میخواهد تردید نکنید اینجا برای هر استعدادی کار هست»
سرانجام بابک و تیمش موفق شدند یک آزمایشگاه سیار را به روشی کاملاً جدید و با موفقیت بر سطح سیاره مریخ فرود آورند. اما پیش از فرود موفقیتآمیز مریخنورد «کنجکاوی» (کیوریاسیتی) بر سیاره سرخ، افراد زیادی با نام و چهره بابک فردوسی، مهندس ایرانیتبار سازمان هوانوردی و فضایی ملی آمریکا، «ناسا»، آشنایی نداشتند.
روزنامهی واشنگتن پست در این باره نوشت:
«در اوج عملیات فرود کاوشگر کنجکاوی، این بابک فردوسی بود که به سوژه محبوب خبرنگاران و عکاسان تبدیل شد.»
در اوج عملیات که فضا پر از نگرانی و اضطراب بود و به صورت زنده هم در اینترنت پخش میشد، مدل موی تاج خروسی رنگشده و چند ستاره طلایی که در کنار سر این عضو جوان «ناسا» تراشیده شده بود، مأموریت متفاوتی را انجام میداد و آن هم این بود که: رسانهای شدن چهره بابک فردوسی، همزمان که قدرت علمی مهندسان و متخصصان ناسا را نشان میداد، چهره جدیدی از این سازمان را هم در برابر چشمان جهانیان ترسیم کرد که باور سنتی و معمول از دانشمندان جدی و جا افتاده را فروریخت.
بابک فردوسی در گفتگو با خبرنگاران گفت که برای هر عملیات تغییری در موی خود ایجاد میکند. در این مأموریت آخر، تاج خروسی که رگه ای به رنگ سرخ در وسط آن رنگ شده بود به همراه چند ستاره کوچک در کنار سر را انتخاب کرده است.
بابک فردوسی در پروژه ۲٫۵ میلیارد دلاری مریخ نورد «کنجکاوی»، مدیریت پرواز را بر عهده داشته، شغلی که خودش آن را به وظیفه «اِد هریس» در پروژه «آپولو ۱۳» تشبیه میکند. عکسها و فیلمهایی که بابک فردوسی را در حال هدایت عملیات نشان می داد یکشبه در اینترنت به شکل انفجاری پخش شد و حساب کاربری «توئیتر» او هم چندین هزار دنبالکننده پیدا کرد.
مدل موی تاج خروسی فردوسی در آمریکا به موهاک مشهور است و به او مرد موهاکی لقب دادهاند. موهاک نام قبیلهای از سرخپوستان آمریکای شمالی بوده که در دره موهاک در شمال نیویورک کنونی سکونت داشتند؛ اما رواج مدل موی موهاکی در دوران معاصر درواقع در هالیوود و به ویژه در فیلمی با نام Drums Along the Mohawk با بازی «هنری فوندا» ریشه دارد، اگرچه میتوان نشانههای رواج این مدل مو در گذشتههای دور را هم یافت.
امیدواریم از مطالعه زندگینامه بابک فردوسی لذت برده باشید.
مجله اینترنتی تحلیلک