نحوه نگهداری و تکثیر گل آدنیوم

گل آدنیوم گیاهی زیبا و دوست داشتنی است که گونه‌ های متفاوتی دارد و مدت طولانی دارای گل است. این گیاه جزو ساکولنت های برگ ریز است.

همه گونه های این گیاه بومی شرق و شمال آفریقا و شبه جزیره عربستان هستند.

گیاه آدنیوم با اسم های مختلفی شناخته می شود: رز صحرایی، ستاره صابی و بطری‌شور کوتوله از اسامی این گیاه است.

گل آدنیوم

نام علمی: Adenium obesum
بومی: صحرای بزرگ آفریقا، منطقه ساحل صحرا، شرق و شمال شرق آفریقا و شبه جزیره عربستان
نام‌های مرسوم: آدنیوم، رز صحرایی، ایمپالا، ستاره صابی

آدنیوم را می‌توانید در اندازه‌های مختلفی پیدا کنید. این گیاه می‌تواند تا دو متر رشد کند اما می‌تواند به عنوان یگ گیاه خانگی در گلدان نیز زندگی کند.

روش نگهداری گیاه آدنیوم

پنج گونه مختلف از این گیاه وجود دارد که همه آن‌ها مناطق خشک و نیمه خشک را دوست دارند ولی می‌توانند در مناطق گرمسیر یا نیمه گرمسیر نیز به خوبی زندگی کنند.

آبیاری آدنیوم

آدنیوم عاشق آب دهی در بهار و تابستان است اما از آب ‌دهی در پاییز و زمستان خوشش نمی‌آید.
در واقع شما در بهار و تابستان باید مانند یک گیاه گرمسیری با آن برخورد کنید و در پاییز و زمستان مانند یک کاکتوس.
ریشه‌ های این گیاه هیچ‌ گاه نباید غرق در آب شوند. در فصل رشد آب دهی را زمانی انجام دهید که خاک گیاه کاملا خشک شده باشد. آب ‌دهی را به آرامی انجام دهید تا کمی خاک را مرطوب کنید و مواظب باشید که خاک بیش از حد خیس نشود.

نور گل آدنیوم

گیاه آدنیوم و برای سرزنده بودن و گل دادن به نور زیاد نیاز دارید.
اگر این گیاه فقط نور صبح یا بعدازظهر را دریافت کند کماکان رشد می کند اما ممکن است گل ندهد و اگر نور کافی را دریافت نکند ضعیف و کم‌ پشت می‌شود.

با وجود نور کافی، رز صحرایی یک دوره استراحت بین زمان گل‌دهی خواهد داشت. گل‌دهی این گیاه از اوایل بهار تا اواسط تابستان ادامه دارد و پس از حدود ۶ الی ۸ هفته استراحت، در اوایل پاییز مجددا گل می‌دهد.
در طول زمستان باید شرایط استراحت گیاه را فراهم کنید و بهتر است گیاه را به مکانی گرم، نورگیر و با نور غیر مستقیم منتقل کنید.

سمی بودن

آدنیوم از خانواده خرزهره‌ایان است و مانند تمام اعضای این خانواده شیره‌ای سمی دارد که در صورت تماس با پوست باعث ایجاد خارش یا حتی مسمومیت می‌شود.
بهتر است آدنیوم را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید. اگر می‌خواهید این گیاه را هرس کنید حتما از دستکش استفاده کنید و پس از دست زدن یا تعویض گلدان، دستان خود را بشورید.

کوددهی و خاک گل آدنیوم

در طول فصل رشد (بهار و تابستان) می‌توان به این گیاه کودی محلول در آب یا کود گرانوله داد. آدنیوم در بهار از خواب زمستانه بیدار می‌شود. در این زمان می‌توان هر دو هفته یک‌بار کودی رقیق شده را به گیاه داد اما در تابستان فاصله کوددهی را ماهی یک‌بار کنید و به محض رسیدن سرما کوددهی را متوقف کنید و اجازه دهید تا گیاه دوباره استراحت کند.

انتخاب گلدان

این گیاه می‌تواند در هر گلدانی زندگی کند و زیبایی خود را به رخ بکشد اما حرفه‌ای‌ها آدنیوم را در گلدانی سفالی می‌کارند تا خاک گیاه بتواند به راحتی خشک شود. مزیت دیگر گلدان‌های سفالی نسبت به گلدان‌های پلاستیکی یا فلزی این است که جریان هوای مناسب را برای ریشه‌های گیاه تامین می‌کند.

برای تهیه گلدان باید به چند نکته توجه کرد:
اولا اینکه گلدانی قوی باشد، ریشه‌های این گیاه بسیار تهاجمی هستند و می‌توانند گلدان‌های ظریف و نازک را بشکنند.
دوما گلدان حتما باید سوراخ‌های تخلیه آب را در زیر خود داشته باشد تا آب اضافه تخلیه شود.
سوما اگر در زیر گلدان از سینی استفاده می‌کنید باید آب جمع شده در آن را تخلیه کنید تا به ریشه‌های گیاه آسیب نزند.

نکته مهم:
گلدان‌های عریض‌تر و پهن‌تر بهتر از گلدان‌های باریک و بلند است زیرا ریشه‌های گیاه در گلدان عریض پخش می‌شود و تکیه‌گاه محکم‌تری برای گیاه خواهد شد. در عوض ریشه‌های گیاه در گلدان بلند و باریک مانند هویج رشد می‌کند و نمی‌تواند گیاه را حفظ کند.

تعویض گلدان

آدنیوم رشد آهسته‌ای دارد و تقریبا هر سه یا چهار سال یک‌بار به تعویض گلدان نیاز خواهد داشت.
توجه کنید که اگر گلدان گیاه بیش از حد بزرگ باشد ریشه‌های مهاجم آن رشد بیشتری خواهند داشت که در نتیجه تعداد گل‌های گیاه کم می‌شود.
برای این‌کار گلدانی را انتخاب کنید که سه الی پنج سانت بزرگ‌تر از ریشه‌های فعلی گیاه باشد. گیاه را از گلدان خارج کنید و خاک قدیمی را به خوبی از روی آن تمیز کنید و آن‌را مجددا در خاکی تازه و با زهکشی عالی، در گلدان جدید بکارید.
مانند ساکولنت‌های دیگر، برای آدنیوم خاک کاکتوس آماده کنید که بتواند آب را به خوبی تخلیه کند تا ریشه‌های گیاه پوسیده نشود.

هرس کردن گل آدنیوم

آدنیوم گیاهی است که می‌تواند بیش از حد رشد کند به همین خاطر گاهی نیاز به هرس کردن دارد تا بتواند در اندازه قابل قبول بماند. بهتر است این هرس کردن در فصل رشد گیاه باشد.
اگر گیاهتان را در بیرون از خانه نگه‌داری می‌کنید بهتر است هرس کردن را در پایان فصل رشد و قبل از آغاز سرما و آوردن گیاه به داخل خانه انجام دهید. این کار باعث می‌شود تا گیاه بتواند استراحت مفیدتری داشته باشد و همچنین نگه‌داری گیاه کوچک‌تر در داخل خانه ساده‌تر است.
قبل از انتقال مجدد گیاه به بیرون از خانه در پایان فصل استراحت نیز می‌توانید شاخه‌های مرده یا آسیب دیده را هرس کنید. جدا کردن شاخه‌های پراکنده نیز اقدام مفیدی است و شما می‌توانید از این شاخه‌ها به عنوان قلمه برای تکثیر گیاه استفاده کنید.

روش تکثیر آدنیوم

آدنیوم را می‌توان از طریق قلمه زدن یا بذر تکثیر کرد.

تکثیر از طریق قلمه زدن /آدنیوم تکثیر

اگر این گیاه را از طریق قلمه زدن تکثیر کنید نباید انتظار تشکیل ساختار گوشتی و جذاب این گیاه در بالای خاک را داشته باشید. این ساختار گوشتی که با نام کاودکس شناخته می‌شود در زیر خاک تشکیل می‌شود و ممکن است بعدا سر از خاک در بیاورد.
اما مزیت تکثیر از طریق قلمه این است که می‌توان چند قلمه مختلف را به یکدیگر پیوند زد تا رنگ‌های متنوعی از گل‌ها را به دست آورد.

یک شاخه ۱۵ سانتی از گیاه را ببرید و آن را برای ۴۸ ساعت در روزنامه یا دستمال کاغذی بپیچید، در محلی گرم و خشک قرار دهید تا قسمت بریده شده گیاه خشک شود.
بعد از دو روز قلمه بریده شده را در خاکی با زهکشی مناسب قرار دهید. می‌توانید از خاک‌های آماده کاکتوس یا ساکولنت استفاده کنید یا خودتان خاکی ترکیبی بسازید که ترکیبی مساوی از خاک گلدان، کوکوپیت، پیت ماوس و ماسه است. بهتر است برای زهکشی بهتر مقداری سنگ ریزه در کف گلدان بریزید.
انتهای قلمه را به هورمون رشد آغشته کنید و آن‌ را در خاک بکارید. با کمک یک اسپری خاک را مرطوب کنید و این‌کار را هر چند روز تکرار کنید تا خاک مرطوب بماند.
یادتان نرود که آدنیوم اهل صحرا است پس نباید بیش از حد آب دریافت کند. اگر خاک گیاه را بیش از حد مرطوب کنید باعث پوشیدن ریشه‌های گیاه خواهید شد.
گیاه را به مکانی گرم و نورگیر منتقل کنید. اگر گیاه در داخل خانه است هر یک یا دو روز آن ‌را بچرخانید تا تمام قسمت‌های آن نور دریافت کند وگرنه یک سمت آن به سمت آفتاب کج می‌شود.
بعد از این‌که اولین نشانه‌های رشد را در گیاه ببینید خیالتان راحت می‌شود که اقدام شما مفید بوده و توانسته‌اید یک گیاه جدید را متولد کنید.

روش تکثیر ادنیوم از طریق بذر

مزیت تکثیر آدنیوم از طریق بذر این است که خیال شما بابت تشکیل ساختار گوشتی و خاص این گیاه (کاودکس) در بالای خاک راحت است.
این ساختار یکی از زیبایی‌های گیاه است که شاید نتوان از خیر آن گذشت. تکثیر این گیاه از طریق بذر ممکن است سال‌ها طول بکشد به همین خاطر باید صبور باشید.
شما می‌توانید بذرهای این گیاه را به صورت آماده خریداری کنید یا از گیاه فعلی خود بذر بگیرید البته به شرطی که چند گیاه در کنار یکدیگر داشته باشید که بتوانند گرده‌افشانی کنند.

برداشت بذر‌ها

غلاف بذرهای این گیاه شبیه به لوبیا است که به صورت جفتی رشد می‌کنند. زمانی که این غلاف‌ها رسیده شوند متورم می‌شوند. در این زمان شما باید غلاف‌ها را با نخ و توری محبوس کنید تا با باز شدن غلاف، بذرهای گیاه فرار نکنند.
وقتی غلاف بذرها باز شد توری را باز کنید، کرک‌های قاصدک شکل را از آن جدا کنید تا در نهایت بذرهای تازه گیاه باقی بماند.

کاشت بذرها

برای کاشتن بذرهای آدنیوم باید با خاکی شروع کنید که نیمی از آن خاک کوکوپیت یا پیت ماوس باشد و نیم دیگر آن ماسه یا پوده باشد.
گلدانی کوچک و کم عمق را انتخاب کنید و آن را در محلی با نور زیاد ولی غیرمستقیم قرار دهید. دمای محیط برای این گیاه باید چیزی بین ۲۶ الی ۲۹ درجه سانتی گراد باشد.
بذرها را به صورت پراکنده بر سطح خاک بریزید، روی آن را با یک لایه ماسه بپوشانید و با کمک یک اسپری خاک را مرطوب کنید. این کار را هرچند روز تکرار کنید تا بذرها جوانه بزند.
بعد از سه الی هفت روز باید جوانه‌ها را مشاهده کنید. مرطوب کردن خاک را تا جایی ادامه دهید که بذرها تبدیل به نهال شوند تا بتوان آن را به گلدانی جدید منتقل کرد.

منبع: گلستان

مجله اینترنتی تحلیلک