تحقق طرح تحول اقتصادی با پیاده‌سازی طرح جامع مالیاتی
در تمامی کشورهای دنیا، مالیات ازجمله مهم‌ترین منابع دولت جهت تأمین درآمدهای خود است. در ایران نیز با توجه به سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های کلان کشور، درآمدهای مالیاتی نقش مهمی در راستای تأمین هزینه‌های جاری دولت دارد. بدین‌جهت، استقرار یکی نظام مالیاتی کارآمد و مطلوب، اهمیت فراوانی دارد. ازاین‌رو در راستای اهداف برنامه‌های توسعه‌ای پنج‌ساله کشور، طرح جامع مالیاتی به‌عنوان محور اصلی اجرای طرح تحول اقتصادی دولت برنامه‌ریزی و طراحی گردید تا با گذر از یک ساختار سنتی به مدرن، نظام مالیاتی به حداکثر کارآمدی خود دست یابد. علاوه بر طرح جامع مالیاتی، طرح تحول اقتصادی دولت دارای دو محور دیگر شامل اصلاح قوانین و مقررات مالیاتی و استقرار کامل نظام مالیات بر ارزش‌افزوده نیز می‌باشد که در مباحث آتی به آن‌ها خواهیم پرداخت.
طرح جامع مالیاتی چیست؟
با توجه به مشکلات فعلی سیستم مالیاتی (سیستم سنتی)، چشم‌انداز اصلی طرح جامع مالیاتی بر سه فرآیند اصلی شناسایی و ره‌گیری صاحبان درآمد و فعالان اقتصادی، پردازش اطلاعات مالی و مالیاتی و تعیین و تشخیص مالیات و درنهایت امر وصول مالیات‌های تعیین‌شده تمرکز یافته است.
هدف از اجرای این طرح در نظام مالیاتی، تسهیل و تسریع در انجام امور اداری و ارائه خدمات بهتر به مؤدیان مالیاتی است. درنهایت نیز سیستم سنتی به‌طور کامل جای خود را به روش‌های الکترونیکی خواهد داد که در آن از شروع تشکیل پرونده مالیاتی تا ابلاغ و وصول مالیات به‌صورت کاملاً الکترونیکی انجام خواهد شد.
همان‌طور که از گفته‌های فوق مشخص است، طرح جامعه مالیاتی مؤدی محور بوده و تمرکز آن بر دو اصل مهم الکترونیکی شدن کلیه امور و برقراری عدالت مالیاتی جهت تعیین مالیات بر اساس درآمد و هزینه‌های واقعی اشخاص با استفاده از منابع اطلاعاتی مستند می‌باشد. از همین رو طی سال‌های گذشته تغییراتی همچون ثبت‌نام الکترونیکی، اظهارنامه‌های الکترونیکی، تغییر و بهبود نرم‌افزارهای اطلاعاتی و صورت معاملاتی، ایجاد زیرساخت‌های لازم سخت‌افزاری و نرم‌افزاری طرح جامع مالیاتی، تغییر نرم‌افزارهای رسیدگی مالیاتی و تولید نرم‌افزار یکپارچه سنیم و … در ساختار نظام اداری سازمان امور مالیاتی صورت گرفته است.
دولت در راستای پیاده‌سازی طرح جامع مالیاتی به‌طورکلی سه هدف اصلی افزایش درآمدهای مالیاتی، کاهش هزینه‌های عملیاتی در راستای وصول مالیات و افزایش هر چه بیشتر رضایت صاحبان درآمد و کسب را دنبال می‌کند.
۱) افزایش درآمدهای مالیاتی
افزایش درآمدهای مالیاتی، موضوعی است که دولت و سازمان امور مالیاتی همواره به دنبال آن می‌باشند. لذا برای دستیابی به آن باید بر روی مسائلی همچون تجمیع درآمد مؤدیان مالیاتی، شبکه یکپارچه ردیابی و ثبت معاملات، توسعه و بهبود فرآیندهای شناسایی و تشخیص مالیات، جلوگیری از فرارهای مالیاتی با بهر گیری از سامانه‌های اطلاعاتی و … تأکید کرد.
۲) کاهش هزینه‌های عملیاتی
در کنار افزایش درآمدهای مالیاتی، کاهش هزینه‌های عملیاتی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ازاین‌رو راهکارهای مختلفی ازجمله گسترش فرهنگ خود اظهاری، تفویض اختیارات و برون‌سپاری امور اداری سازمان مالیاتی، رفع موانع استفاده از روش‌های الکترونیکی، حذف کاغذبازی‌های مکرر، کاهش بروکراسی اداری و … در این طرح در نظر گرفته‌شده است.
۳) افزایش رضایت صاحبان کسب‌وکار (مؤدیان مالیاتی)
ایجاد عدالت مالیاتی با توجه به تعیین مالیات بر اساس مستندات، انجام امور اداری به‌صورت الکترونیکی و تسهیل این امور و همچنین نیاز به مراجعات کمتر به ادارات مالیاتی، پیاده‌سازی نظام یکپارچه مالیاتی، ارتقای سطح خدمات ارائه‌شده به مؤدیان مالیاتی و … ازجمله مزیت‌های طرح جامع مالیاتی در جهت افزایش رضایتمندی صاحبان کسب‌وکار می‌باشد.
برخی اقدامات صورت گرفته طرح جامع مالیاتی و کلام آخر
تاکنون به‌جز ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی ادارات امور مالیاتی جهت پیاده‌سازی طرح جامع مالیاتی در سراسر کشور، اقدامات متنوع دیگری نیز صورت گرفته که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به برخی موارد زیر اشاره کرد.
۱- ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی الکترونیکی از عملکرد سال‌های ۱۳۹۲ به بعد در منابع مشاغل اشخاص حقیقی و حقوقی، مالیات بر درآمد املاک و … ۲- الزام ثبت‌نام الکترونیکی مؤدیان مالیاتی در سامانه‌های تحت وب سازمان ۳- اصلاح سامانه قبض بانک مالیاتی سازمان از سال ۱۳۹۰ جهت صدور قبض‌ها بر اساس کد ملی و تعیین وضعیت وصولی و غیر در سامانه و پس‌ازآن در سال ۱۳۹۴ و امکان پرداخت اینترنتی ۴- تغییر و بهبود سامانه درج صورت معاملات فصلی به‌صورت آنلاین ۵- ایجاد سامانه اینترنتی ارسال لیست حقوق و مالیات بر حقوق ۶- تولید و بهره‌مندی از سامانه طرح یکپارچه مالیاتی سنیم ۷- و …
هرچند اقدامات صورت گرفته، تحول بسیار مهمی در ساختار نظام مالیاتی ایجاد کرده است اما هنوز راه بسیار طولانی تا هدف نهایی طرح جامع مالیاتی باقی مانده که نیازمند اقدامات مدیریتی مهمی در این حوزه می‌باشد.
