بررسی مزیت های طرح جامع مالیاتی
نظام مالیاتی کشور ایران سال‌های زیادی در کوچه‌پس‌کوچه‌های تاریک به دنبال کسب درآمد بیشتر جهت ایجاد یک منبع درآمدی مطمئن برای دولت و اداره کشور می‌گشت، غافل از آنکه تاریکی و عدم شفافیت‌های مالی، نه‌تنها توسعه درآمدهای مالیاتی را با اشکال مواجه می‌کرد بلکه اقتصاد کشور را با چال جدی مواجه ساخته بود. ازاین‌رو تغییر ساختار سنتی نظام مالیاتی به یک ساختار مدرن و شفاف از ضرورت‌های مهم سازمان امور مالیاتی به‌حساب می‌آید. لذا چند سالی است که بر اساس مصوبات مجلس، دولت مکلف به اجرای طرح جامع مالیاتی شده که این طرح در حال حاضر به‌صورت نیمه‌کاره در حال اجرا است و تا هدف نهایی خود فاصله بسیار زیادی دارد. لذا در این مطلب قصد داریم تا نیم‌نگاهی به مزیت های طرح جامع مالیاتی داشته باشیم.
ایجاد یک نظام مالیاتی الکترونیکی و مدرن
شاید اولین موضوع در طرح جامع مالیاتی که برای هرکسی قابل‌رؤیت می‌باشد، تغییر ساختار سنتی به یک نظام مالیاتی الکترونیکی است. مواردی ازجمله ثبت‌نام الکترونیکی، ارائه اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی، درخواست صدور و یا تمدید پروانه‌های اشتغال و یا استعلام الکترونیکی بانک‌های وام‌دهنده به صاحبان مشاغل، امکان پرداخت قبوض مالیاتی و … که همه آن‌ها از مزایای الکترونیکی شدن امور می‌باشد، باعث ایجاد یک بانک اطلاعاتی جامع و الکترونیکی، کاهش هزینه‌های عملیاتی و رضایت مؤدیان مالیاتی به جهت کاهش نیاز به رفت‌وآمد آن‌ها شده است.
ایجاد بانک جامع اطلاعات مؤدیان مالیاتی ، از مهم ترین مزیت های طرح جامع مالیاتی
یکی از بزرگ‌ترین اشکالات وارده به ساختار سنتی نظام مالیاتی، عدم وجود بانک اطلاعات مؤدیان به‌صورت تجمیع شده است. بدین معنا که تا پیش‌ازاین نه‌تنها سازمان امور مالیاتی برای هر یک از منابع مالیاتی بانک اطلاعاتی جداگانه‌ای داشته، بلکه حتی برای برخی از منابع همچون مالیات مستغلات و املاک هیچ‌گونه سامانه نرم‌افزاری وجود نداشته است.
ایجاد یک بانک اطلاعاتی جامع برای مؤدیان، از یک‌سو تجمیع منابع مالیاتی یک شخص را به‌صورت متمرکز ایجاد کرده و از سوی دیگر این اطلاعات در تمامی نقاط کشور قابل‌رؤیت و در دسترس می‌باشد. همچنین این بانک اطلاعاتی مشکلاتی همچون مفقود شدن و از بین رفتن مستندات فیزیکی را برطرف خواهد ساخت. بانک اطلاعاتی که از مهم‌ترین مزیت‌های طرح جامع مالیاتی نیز به شمار می‌آید بدین جا ختم نمی‌شود و گسترده وسیعی را در بردارد. به‌عبارت‌دیگر به‌صورت لحظه‌ای می‌توان به مشخصات شناسایی، کلیه فعالیت‌ها، مجموع درآمدها و … هر مؤدی مالیاتی دسترسی داشت (البته در چارچوب قانون و مقررات).
افزایش درآمدهای مالیاتی و کاهش هزینه‌های وصول مالیات
افزایش درآمدهای مالیاتی در هر زمان، از مهم‌ترین اهداف سازمان امور مالیاتی می‌باشد. راه‌های مختلفی جهت افزایش درآمدهای مالیاتی وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها شناسایی منابع مالیاتی جدید می‌باشد. این امر به‌منزله افزایش مالیات دریافتی از اشخاص صاحب درآمدی که تاکنون نسبت به پرداخت مالیات حقیقی خود اقدام نموده‌اند، نبوده بلکه در خصوص صاحبان درآمدی می‌باشد که به دلیل عدم شفافیت‌های مالی تاکنون هیچ‌گونه پرونده در نظام مالیاتی نداشته و یا با وجود داشتن پرونده مالیاتی، درآمدهای خود را کمتر از میزان حقیقی آن ابراز کرده‌اند.
اما ایجاد بانک‌های اطلاعاتی و ارائه صورت‌های معاملات ماده ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر ق.م.م، بررسی تراکنش‌های مالی حساب‌های بانکی اشخاص، ارتباطات بر خط سامانه‌های املاک، اصناف و … از طریق سامانه‌های تحت وب سازمان امور مالیاتی که ازجمله اقدامات صورت گرفته در طرح جامع مالیاتی بوده، راهکار شناسایی این منابع جدید می‌باشد.
از سوی دیگر، شاید بیشترین هزینه سازمان امور مالیاتی جهت وصول مالیات را کارکنان آن ایجاد کنند. ساختار سنتی نظام مالیاتی به‌گونه‌ای بوده که کارکنان زیادی جهت انجام امور روزمره نیاز دارد. این امر دلایل زیادی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مواردی همچون دستی بودن و زمان‌بر بودن اغلب امور اداری، عدم برون‌سپاری برخی امور، نیاز به رسیدگی به کلیه پرونده‌های مالیاتی حتی باوجود اهمیت کم (مبلغ پایین مالیات قابل وصول) و … اشاره کرد.
لذا از مزیت های طرح جامع مالیاتی که برای آن برنامه ریزی نیز شده، برون‌سپاری حداکثری امور اداری سازمان می‌باشد. ابلاغ اوراق مالیاتی از طریق پست و یا به‌صورت آنلاین، ارجاع دریافت مالیات نقل‌وانتقال به دفاتر اسناد رسمی و یا دفاتر پیشخوان دولت و … می‌تواند از این امور باشد. همچنین کاهش رسیدگی به پرونده‌هایی که ارزش وصول مالیات آن‌ها در مقایسه با پرونده‌های مهم ناچیز است و تأکید بر خود اظهاری صاحبان درآمد از دیگر موارد کاهش هزینه‌های سازمان می‌باشد.
عدالت مالیاتی و حذف مالیات علی الرأس
از دیگر مزیت های طرح جامع مالیاتی ، برقراری عدالت مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی صاحبان درآمد از پرداخت مالیات از دیگر اهداف مهم سازمان امور مالیاتی می‌باشد. این امر با کسب اطلاعات لازم در خصوص معاملات اشخاص و گردش حساب‌های بانکی و … حاصل می‌گردد.
به‌عبارت‌دیگر هر منبع اطلاعاتی که بتواند میزان درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی را نشان دهد از یک‌سو می‌تواند مانع فرارهای مالیاتی شده و از سوی دیگر عدالت مالیاتی را با تعیین مالیات بر اساس درآمد و هزینه واقعی اشخاص به ارمغان خواهد آورد که این امر زمینه‌ساز حذف مالیات علی الرأس و شفاف‌سازی صورت‌های مالی نیز می‌گردد.
مجله اینترنتی تحلیلک
