اظهارنامه مالیاتی که صاحبان مشاغل بر اساس فعالیت و درآمدهای حاصل شده در طول یک سال مالیاتی مکلف به ارایه آن هستند، دفترچه ای است که عملکرد مالی آنها شامل کلیه رویدادهای مالی بنگاه اقتصادی بر اساس مستندات و مدارک در آن ثبت می گردد. در صورت عدم ارایه اظهارنامه مالیاتی در مهلت مقرر قانونی، تبعاتی همچون محروم شدن از معافیت ها و بخشودگی های مالیاتی و پرداخت جرایم مندرج در قانون مالیات های مستقیم را به دنبال خواهد داشت. به طور کلی و بر اساس آخرین اصلاحات صورت گرفته در قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۹۴ تکالیف و وظایف مختلفی بر عهده صاحبان مشاغل در راستای ارایه اظهارنامه مالیاتی وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم.

ثبت نام الکترونیکی در سامانه سازمان امور مالیاتی

علاوه بر تشکیل پرونده مالیاتی به شیوه سنتی و ارایه اسناد کاغذی، صاحبان درآمد مشاغل مکلفند پیش از ارایه اظهارنامه مالیاتی نسبت به ثبت نام الکترونیکی در سامانه سازمان مالیاتی اقدام نمایند. این ثبت نام که شامل درج مشخصات فردی و شغلی است لازمه ارایه اظهارنامه بوده و عدم انجام آن منجر به عدم امکان ارسال اظهارنامه مالیاتی می گردد.

با انجام این ثبت نام الکترونیکی، در نهایت یک نام کاربری و رمز عبور به مؤدی (مؤدیان) اختصاص داده شده که با استفاده از آن می توانند اطلاعات خود را ویرایش کرده، نسبت به ارایه اظهارنامه مالیاتی اقدام نموده و امور دیگری از جمله اعتراض به برگه های مالیاتی را انجام دهند.

نگهداری اسناد و مدارک مطابق آئین نامه ماده ۹۵ ق.م.م

مهم ترین وظایف مندرج در ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم و آئین نامه اجرایی آن، نگهداری اسناد و مدارک درآمد و هزینه بر اساس گروه بندی های معرفی شده در آیین نامه مذکور است. صاحبان درآمد مشاغل مکلفند دفاتر و اسناد مربوط به هر سال مالیاتی خود را بر اساس اصول و ضوابط  تعیین شده در آیین نامه مذکور و قانون تجارت نگهداری کرده و در زمان رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات به ادارات مالیاتی مربوطه ارایه نمایند.

مهلت ارایه اظهارنامه مالیاتی

صاحبان درآمد مشاغل موظفند اظهارنامه مالیاتی خود را در مهلت مقرر که انقضای آن پایان خرداد ماه سال بعد است، ارایه نمایند. این مهلت در شرایط عادی تمدید نمی گردد (مگر در موارد بسیار خاص همچون موضوع بیماری کرونا که این مهلت را دو ماه به تعویق انداخت) و عدم رعایت این زمانبندی و ارایه اظهارنامه پس از مهلت مذکور به منزله عدم تسلیم اظهارنامه تلقی و مشمول جریمه های مربوطه خواهد شد.

نحوه تکمیل و ارایه اظهارنامه مالیاتی

اظهارنامه مالیاتی به طور کلی فرمی است که در آن اطلاعات صاحبان درآمد (در اینجا صاحبان مشاغل) و اطلاعات فعالیت شغلی را در بردارد. اطلاعات فعالیت شغلی شامل نوع فعالیت، محل فعالیت، شرکا و … است که مهم ترین این اطلاعات مربوط به درآمد و هزینه ها، دارایی ها، بدهی ها، معافیت، درآمد مشمول مالیات، مالیات و از این قبیل اطلاعات فعالیت شغلی در یک سال مالیاتی مربوط به اظهارنامه است.

در تکمیل و ارایه اظهارنامه مالیاتی پیش از هر چیز توجه به تکالیف و نحوه گروه بندی های مشاغل بر اساس ماده ۹۵ ق.م.م از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا این گروه بندی است که تعیین می کند صاحب مشاغل در فرم اظهارنامه خود نیازمند ثبت چه اطلاعاتی خواهد بود. همچنین اطلاعات مالی ثبت شده می بایست کاملاً متکی به اسناد و مدارک درآمد و هزینه باشد و عدم تطابق این دو (اظهارنامه و اسناد و مدارک) و همچنین عدم تطابق اظهارنامه با سایر تکالیف صاحب مشاغل از جمله مقررات مواد ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر ق.م.م، اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، صورت معاملات فصلی و … هر یک می تواند منجر به عدم پذیرش درآمد مشمول مالیات ابرازی در اظهارنامه مالیاتی و تعیین مالیات توسط ادارات امور مالیاتی گردد.

مجله اینترنتی تحلیلک