روش نگهداری گل مارانتا / گیاه نماز

 گل مارانتا (گیاه نماز)

مارانتا (Maranta leuconeura) گیاه بومی مناطق گرمسیر آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و هند غربی است.

گیاه مارانتا با نام های گیاه نماز و گیاه دعا نیز شناخته می شود.

حدود ۴۰ الی ۵۰ نوع مختلف از این گیاه شناسایی شده است که تمام آن‌ها توسط ریزوم‌ها رشد می‌کنند و گیاهی چند ساله و همیشه سبز است.

این گیاه به نام‌های گیاه دعاخوان یا نمازخوان هم شناخته می‌شود زیرا برگ‌های این گیاه در روز صاف است اما در شب جمع شده و مانند دست‌هایی که برای دعا بلند شده باشد، می‌شود.

مارانتا یکی از زیبا‌ترین برگ‌ها در بین گیاهان را دارد. این برگ‌های سه رنگ زمینه‌ای سبز و مخملی دارد که نقطه‌های زرد رنگ بر روی آن است و خط‌هایی قرمز رنگ بر روی تمام این‌ها کشیده شده است.

نوع بالغ و رشد کرده برگ‌های این گیاه تا حدود ۱۵ سانت می‌شود که از ساقه کوتاه این گیاه خارح شده است. اگرچه این گیاه به عنوان یک گیاه خانگی شناخته می‌شود اما نگهداری از آن در طولانی مدت کار آسانی نیست.

در صورت علاقه به نگهداری از گیاهان در آپارتمان این گیاه برای شما بسیار مناسب است.

با تحلیلک همراه باشید تا روش نگهداری گیاه نماز را با هم بررسی کنیم.

بیشتر بخوانید: روش نگهداری گل بابا آدم

انواع مارانتا

مارانتا و گیاه کالاتیا بسیار شبیه به یکدیگر هستند و عجیب نیست که این دو گیاه با یکدیگر اشتباه گرفته شوند.

مارانتا لوکونورا با نام سه رنگ یا طاوسی نیز شناخته می‌شود. مشهورترین نوع این گیاه رگ‌هایی قرمز رنگ بر روی برگ‌های آن کشیده شده است.

مارانتا کرچووانا برگ‌هایی سبز با نقاطی تیره دارد. این گونه از گیاه رگ‌های قرمز رنگ ندارد و در ایران با نام گورخری نیز شناخته می‌شود.

روش نگهداری گیاه مارانتا

رشد مارانتا آهسته و مناسب فضاهای کوچک است. این گیاه محیط گرم، مرطوب، با تهویه مناسب و کوددهی عالی (شرایط گلخانه ای) را می پسندد.
اگر گیاه در محیط بیش از حد خشک یا سرد قرار بگیرد برگ‌هایش را از دست می‌دهد و دچار بیماری‌های قارچی خواهد شد که در نهایت به مرگ گیاه منجر می‌شود.
اگر گیاه نماز بیش از حد در معرض نور خورشید باشد دچار سوختگی برگ‌ها می‌شود و لکه‌های قهوه‌ای بر روی برگ‌های آن گسترش پیدا می‌کند.

آبیاری گیاه دعا

در فصل رشد (بهار و تابستان) گیاه به آب زیادی نیاز دارد. هر زمان که سطح خاک در حال خشک شدن بود زمان آب دادن به آن است و نباید اجازه دهید حتی سطح خاک به صورت کامل خشک شود.

این گیاه به سرعت تشنه می‌شود و به آب نیاز دارد اما از سوی دیگر باید مراقب بیماری‌ها و قارچ‌ها نیز بود به همین خاطر نباید اجازه دهید برگ‌ها خیس بمانند یا خاک آن بیش از حد خیس باشد.

کم‌آبی و آب‌دهی زیاد هر دو باعث آسیب به گیاه و زرد شدن یا ریزش برگ‌ها می‌شود.

بهتر است از آبی استفاده کنید که دمای اتاق را داشته باشد و سرد نباشد.

در زمستان میزان آب‌دهی را کمتر کنید.

نور

مارانتا به نور زیاد و غیر مستقیم احتیاج دارد. اگر گیاه در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد باعث سوختگی برگ‌هایش می‌شود یا ممکن است لکه‌هایی را بر روی خود پدیدار کند و برگ‌ها رنگ خود را از دست بدهند.

این گیاه می‌تواند شرایط کم‌نور را تحمل کند ولی در زمستان این گیاه به استراحت می‌رود و باید در محیطی نورگیر قرار بگیرند.

خاک

مارانتا خاک اسیدی را دوست دارد. یک ترکیب خاک عالی برای این گیاه شامل پوده که مقدار pH آن چیزی بین ۵.۵ تا ۶.۰ یا ترکیبی از دو قسمت پیت ماس، یک قسمت خاک رسی و یک قسمت پرلیت یا شن درشت باشد.

خاک معمولی گلدان در صورتی که زهکشی خوبی داشته باشد برای مارانتا مناسب است. اگر حس می‌کنید زهکشی خاک شما مناسب نیست می‌توانید با اضافه کردن پرلیت یا شن درشت به خاک آن را بهتر کنید.

مطمئن شوید که گلدان سوراخ‌های تخلیه آب داشته باشد.

دما و رطوبت

گیاه مارانتا ترجیح می‌دهد در دمایی بین ۱۵ الی ۱۸ درجه زندگی کند و دمای کمتر از این می‌تواند به برگ‌ها آسیب بزند.

این گیاه محیطی به شدت مرطوب را می‌پسندد که معمولا در داخل خانه تامین نمی‌شود.

می‌توانید با برخی اقدامات این رطوبت را برای گیاه تامین کنید. استفاده از دستگاه بخور یا کتری آب در نزدیکی گیاه یا ساختن جزیره برای گیاه. همچنین می‌توانید برگ‌ها را با آبی که دمای اتاق را دارد مرطوب کنید.

کوددهی

اوایل بهار تا اواسط تابستان زمان مناسبی برای کوددهی به گیاه است که هر دو هفته یک‌بار مناسب است.

بهتر است یک کود متوازن مانند ۱۰-۱۰-۱۰ را دو برابر دستور محصول رقیق کنید.

اگر میزان کوددهی بسیار کم باشد رشد گیاه بسیار آهسته یا سخت می‌شود. کوددهی بیش از حد نیز باعث سوختن ریشه‌ها، قهوه‌ای شدن برگ‌ها و حتی مرگ گیاه می‌شود.

در طول زمستان بهتر است میزان کوددهی را به یک‌بار در ماه کاهش دهید.

سمی بودن

گیاه مارانتا برای انسان‌ها یا حیوانات خانگی سمی نیست.

تعویض گلدان

این گیاه چندان نیاز به تعویض گلدان ندارد اما ممکن است در طول زمان ریشه‌های آن تمام گلدان را اشغال کند و فضای آن تمام شود و رشد گیاه آهسته‌تر شود.

برای تعویض گلدان مارانتا باید گلدانی انتخاب کنید نهایتا ۴ الی پنج سانت بزرگتر از گلدان قبلی باشد. برای تعویض گلدان گیاه را به آرامی از گلدان قدیمی خارج کنید، ریشه‌های آن را ار خاک قدیمی پاک کنید و گیاه را در گلدانی جدید با خاک جدید قرار دهید.

بهترین زمان برای تعویض گلدان این گیاه در اوایل بهار و پیش از اینکه فصل رشد آن آغاز شود، است.

بیشتر بخوانید: آموزش ساخت تراریوم و انواع گیاهان مناسب آن

تکثیر گل مارانتا (گیاه دعا)

تکثیر گیاه مارانتا آسان است. برخی از انواع مارانتا را می‌توان از طریق قلمه زدن ساقه یا تقسیم ریزوم‌هایشان تکثیر کرد. اما یکی از معمول‌ترین و آسان‌ترین راه‌ها برای تکثیر این گیاه تقسیم آن در زمان تعویض گلدان است.

قلمه زدن

ساقه‌ای را انتخاب کنید و از زیر گره برگ آن‌ را ببرید تا قلمه جدیدی به دست آورید. قلمه را در هورمون رشد قرار دهید و سپس آن را در ظرفی شیشه‌ای و در آب قرار دهید.

حواستان باشد که هر دو روز باید آب این ظرف را عوض کنید تا از تشکیل جلبک یا باکتری‌های مضر جلوگیری شود. به محض اینکه اولین نشانه‌های رشد ریشه را مشاهده کردید گیاه را به گلدان خاکی منتقل کنید، خاک و خود گیاه را مرطوب نگه دارید.

تقسیم ریشه

برای این کار کافی است در زمان تعویض گلدان ریشه‌ها را تمیز کنید تا کاملا دیده شوند سپس گیاه را از ریشه به تکه‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. این خرده گیاهان جدید باید هر کدام به تنهایی ریشه و ساقه کافی داشته باشند.
سپس باید آن‌ها را به صورت جداگانه در گلدان‌های کوچک‌تر بکارید و محیطی بسیار گرم و مرطوب را برای آن‌ها فراهم کنید تا اولین نشانه‌های رشد آغاز شود.

مشکلات، بیماری‌ها و آفات گل مارانتا (گیاه نماز)

گیاه مارانتا مانند هر گیاه دیگری ممکن است در معرض بیماری یا آفت قرار بگیرد.

آفات

گیاه مارانتا مانند هر گیاه دیگری مستعد ابتلا به آفات است.
معمول‌ترین آفتی که به این گیاه حمله می‌کند کنه تار عنکبوتی است. این حشرات در بین شاخ و برگ‌های گیاه زندگی می‌کنند اما خوشبختانه از رطوبت بالا خوششان نمی‌آید.
از آنجایی که مارانتا در رطوبت بالا عملکرد خوبی دارد می‌توانید با بالا بردن میزان رطوبت جلوی ورود این حشرات را بگیرید.

دیدن کنه‌های تار عنکبوتی کار ساده‌ای نیست و شاید تنها بتوانید گرد سفیدی که از خود به جا می‌گذارند را ببینید، اما همین حشرات کوچک می‌توانند رشد گیاه را متوقف کنند. می‌توانید برای مبارزه با این حشرات از حشراتی مانند کفشدوزک و یا از روغن نیم استفاده کنید.

شپشک آردی آفت دیگری است که مارانتا با آن درگیر می‌شود. این حشرات از خود چیزی سفید به جا می‌گذارند که مانند یک پارچه است.

این حشرات معمولا در بین ساقه و برگ‌ها پیدا می‌شوند و شیره گیاه را می‌نوشند و سرعت تکثیر بالایی دارند. زمانی که متوجه این حشرات شدید باید گیاه را قرنطینه کنید تا باعث سرایت به گیاهان دیگر نشود. سپس ترکیبی از سه چهارم آب و یک چهارم الکل و چند قطره مایع ظرفشویی بسازید و با پارچه‌ای تمیز قسمت‌های آلوده را پاک کنید. بعد از چند روز این کار را مجددا تکرار کنید. می‌توانید از آفت‌کش‌های صنعتی یا روغن نیم نیز استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: تمیز کردن برگ گیاهان با شیر

بیماری‌ها

یکی از رایج‌ترین بیماری‌هایی که گیاه را درگیر می کند لکه‌های روی برگ که با نام لکه قهوه‌ای نیز شناخته می‌شود، هستند.

در صورتی که این بیماری به سرعت درمان نشود باعث مرگ گیاه می‌شود. آب‌دهی بیش از حد دلیل این اتفاق است و با اصلاح میزان آب‌دهی می‌توانید این مشکل را کنترل کنید.

زرد شدن برگ‌ها مشکل دیگری است که در نگهداری از مارانتا رخ می‌دهد. این مشکل معمولا به خاطر شرایط نگهداری بد، بیماری‌های قارچی یا ویروس اتفاق می‌افتد. غالبا دلیل زرد شدن برگ‌ها چیزی است که می‌توان آن‌ را کنترل کرد مانند محل قرارگیری گیاه یا میزان کوددهی. اما گاهی ممکن است نیاز به اقدام جدی‌تری باشد.

اولین اقدام در زمان زرد شدن برگ‌ها این است که میزان نور را بررسی کنید و اگر نور بیش از حدی به گیاه می‌رسد آن‌ را به محلی با نور غیر مستقیم و فیلتر شده منتقل کنید.

میزان فسفات و فلوراید بالا در آبی که به گیاه داده می‌شود نیز می‌تواند باعث سوختن لبه برگ‌ها شود. بهتر است از آبی فیلتر شده استفاده کنید یا اجازه دهید آب برای مدتی استراحت کند تا املاح آن ته‌نشین شود.

کلروز دلیل دیگری است که برگ‌های گیاه زرد می‌شود و این اتفاق معمولا در برگ‌های جوان رخ می‌دهد. دلیل این اتفاق کمبود آهن در گیاه است و عدم درمان به موقع آن باعث مرگ گیاه می‌شود.

در صورتی که خاک گیاه pH بسیار بالایی داشته باشد یا ساختاری بیش از حد رسی داشته باشد کلروز رخ می‌دهد. خاکی که بیش از حد متراکم و خیس باشد، فسفر بیشتری را در خود نگه می‌دارد که در نتیجه آهن کمتری دارد. می‌توانید با اضافه کردن مکمل‌های آهن این مشکل را حل کنید.

ویروس موزاییک خیار، بیماری دیگری است که باعث زرد شدن برگ‌های مارانتا می‌شود. اگر بر روی برگ‌ها نقاطی زرد رنگ ظاهر شود در حالی که قسمت‌های سبز کاملا سالم هستند ممکن است گیاه شما درگیر این ویروس باشد.

ممکن است متوجه شوید که برگ‌های جدید کوچک‌تر و ضعیف‌تر هستند و برگ‌های قدیمی خطوط زرد رنگی را بر روی خود دارند. متاسفانه ویروس موازییک خیار درمانی ندارد و بهتر است گیاه مبتلا شده را معدوم کنید تا این بیماری به گیاهان دیگر سرایت نکند.

بیشتر بخوانید: گل آنتوریوم و شرایط نگهداری آن

منبع: گلستان

مجله اینترنتی تحلیلک