اظهارنامه مالیاتی مشمولین قانون مالیات های مستقیم به منزله ارایه اظهارات مؤدیان در خصوص وضعیت درآمد و هزینه و مالیات قابل پرداخت خود در طول سال مالیاتی و بر اساس قوانین مذکور است. زمانی که صحبت از اظهارات مؤدیان و اظهارنامه مالیاتی به میان می آید، این موضوع نیز مطرح می شود که در صورت اشتباه در ثبت اطلاعات اظهارنامه و صورت سود و زیان و درآمد مشمول چه راهکاری برای اصلاح آن وجود دارد؟ و آیا امکان ارایه اظهارنامه ای جهت رفع اشکالات موجود در اظهارنامه اولیه وجود دارد یا خیر؟ این سؤالات با استفاده از دو اظهارنامه مالیاتی جایگزین و اصلاحی قابل پاسخگویی بوده که در ادامه با آنها و تفاوت میانشان آشنا می شویم.
اظهارنامه مالیاتی اصلی
اولین اظهارنامه که در مهلت مقرر قانونی ارایه شده و پیش از آن هیچ اظهارنامه دیگری برای آن دوره (یا سال مالیاتی) تسلیم نشده است را گویند. به صورت پیش فرض این اظهارنامه باید به صورت کاملاً صحیح و بر اساس اطلاعات صاحبان درآمد، فعالیت شغلی و میزان درآمد و هزینه واقعی تکمیل گردد تا نیازی به اظهارنامه های اصلاحی یا جایگزین نداشته باشد. هر چه اظهارنامه اصلی، کامل و صحیح تر ارایه شود، حتی در صورت نیاز به اظهارنامه های جایگزین و اصلاحی نیاز به تغییرات کمتری وجود داشته و اعتبار و پذیرش آنها نزد ادارات امور مالیاتی بیشتر خواهد شد.
اظهارنامه مالیاتی جایگزین و اصلاحی
- اظهارنامه مالیاتی جایگزین
اظهارنامه ای است که قبل از اتمام مهلت قانونی تسلیم اظهارنامه اصلی و در صورتی که آن نیازمند اصلاحاتی است، ارایه می گردد. بر این اساس اظهارنامه اصلی ارسال شده کاملاً بی ارزش شده و ملاک سازمان امور مالیاتی در رسیدگی و یا پذیرش، اظهارنامه جایگزین خواهد بود. با توجه به اینکه اظهارنامه مالیاتی جایگزین در موعد مقرر قانونی ارسال می گردد، امکان تغییرات بیشتری نسبت به اظهارنامه اصلاحی دارد.
- اظهارنامه مالیاتی اصلاحی
در صورتی که پس از اتمام مهلت ارایه اظهارنامه مالیاتی، صاحبان درآمد (مؤدیان مالیاتی) متوجه وجود اشتباهات محاسباتی در اظهارنامه اصلی یا جایگزین شوند، حداکثر تا یک ماه پس از انقضای مهلت قانونی تسلیم، امکان ارایه اظهارنامه اصلاحی به منظور رفع مشکلات موجود را دارند.
اظهارنامه اصلاحی بر مبنای تبصره ماده ۲۲۶ قانون مالیات های مستقیم بوده که در این ماده قانونی گفته می شود: در صورتی که به نحوی در تکمیل اظهارنامه و یا ترازنامه و یا حساب سود و زیان ارایه شده از سوی مؤدیان مالیاتی در موعد مقرر از نظر محاسباتی اشتباهی رخ داده باشد، به مؤدیان مذکور اجازه داده می شود ظرف مدت حداکثر یک ماه از تاریخ انقضای تسلیم اظهارنامه مالیاتی نسبت به رفع اشتباه اظهارنامه و یا ترازنامه تسلیمی اقدام نمایند.
البته امکان ارایه اظهارنامه اصلاحی به معنی ایجاد تغییرات اساسی در اظهارنامه اصلی نبوده و همانطور که در متن قانون نیز به صراحت بیان شده تنها اشکالات محاسباتی در اظهارنامه و صورت سود و زیان قابل اصلاح است. در این صورت تاریخ تسلیم اظهارنامه مالیاتی، همان تاریخ ارایه اظهارنامه اصلی بوده و تاریخ اظهارنامه اصلاحی به عنوان خارج از موعد در نظر گرفته نخواهد گرفت.
تفاوت ها و شباهت های اظهارنامه های مالیاتی اصلی، جایگزین و اصلاحی
هر چند در تعاریف اظهارنامه های اصلی، اصلاحی و جایگزین برخی تفاوت ها مشخص شده اما برخی شباهت ها و تفاوت های دیگر عبارتند از:
اظهارنامه های مالیاتی جایگزین و اصلاحی در صورتی قابل ارایه هستند که پیش از آن، اظهارنامه مالیاتی اصلی در موعد مقرر قانونی ارایه شده باشد.
نحوه تسلیم اظهارنامه مالیاتی جایگزین و یا اصلاحی کاملاً مشابه اظهارنامه اصلی بوده و تنها تفاوت در این است که در این اظهارنامه ها، کد رهگیری اظهارنامه اصلی به عنوان معیار اصلاح و یا جایگزین درج می گردد. البته مبنای ثبت نام الکترونیکی، نام کاربری و کد رهگیری نیز تفاوتی نداشته و همانند اظهارنامه اصلی است.
با ارایه اظهارنامه مالیاتی جایگزین و یا اصلاحی، این اظهارنامه به عنوان آخرین اقدام مؤدی در نظر گرفته شده و اظهارنامه مالیاتی اصلی، اطلاعات درآمد و هزینه و صورت سود و زیان قید شده در آن به عنوان اظهارات مؤدی مالیاتی لحاظ نمی شود.
مجله اینترنتی تحلیلک
